انگیزش و هیجان

این روزها از چین زیاد صحبت می‌­شود. این پرجمعیت­‌ترین کشور جهان تا اواخر دهۀ ١٩٧٠ میلادی کشوری منزوی بود. با تصمیم نخبگانِ حزب حاکم کمونیست چین در پایان این دهه و ارتقای مقام و موقعیت حزبی و سیاسی دِنگ شیائو پینگ، چینگام در راه جاده­ای گذاشت که طی کمتر از نیم قرن آن را به یکی از ابرقدرت‌های اقتصادی جهان تبدیل کرد.

اما آیا چین می‌­تواند، آن‌گونه که برخی از کارشناسان و صاحب­‌نظران اقتصاد سیاسی جهان می­‌گویند، در ادامۀ این پیشرفت، بر قرن ٢١ام سیطره یابد؟ آیا می­‌تواند آمریکا، این یگانه ابرقدرت اقتصادی، نظامی و سیاسی جهان، را پشت سر گذارد و شکوه باستانی درخشان خود را تکرار کند؟ آیا چنین هدفی با توجه به مختصات و ویژگی­‌های اقتصادی- جغرافیایی- سیاسی- جمعیتی و نیز شرایط زیست‌محیطی چین تحقق­‌پذیر است؟ نویسندۀ کتاب، جاناتان فنبی، که یک چین­‌شناس شناخته­‌شدۀ بین­‌المللی ا­ست، بر آن است تا در این کتاب کم­‌حجم و فشرده با ارائه دلایل و شواهد نشان دهد که چین نه می‌­تواند و نه می­‌خواهد که به چنین هدفی دست یابد.

گفتنی است که این کتاب چند سالی پیش از همه­‌گیری ویروس کرونا یا دقیق­‌تر، کووید ١٩ در این کشور و سرایت آن به سراسر جهان نوشته شده است و معلوم نیست که پیامدهای این بیماری ناشناخته و مرموز، که هنوز راه درمانی برایش یافت نشده است، چگونه و تا چه اندازه بر روند پیشرفت شتابان چین در عرصه­‌های اقتصادی و سیاسی و ... تأثیر مثبت یا منفی می­گذارد.