انگیزش و هیجان

مجموعه داستان «بازگشت چورب» حاوی ده داستان کوتاه به قلم ولادیمیر ناباکوف، نویسنده‌ی نامدار روس است که توسط آبتین گلکار به فارسی برگردانده شده. داستان‌های این اثر از مجموعه‌های گوناگون این نویسنده گزینش شده‌و هر کدام از آن‌ها نشان‌دهنده‌ی روحیات و نگرش خاص او هستند. با وجود شباهت‌ها و تفاوت‌هایی که میان داستان‌های کتاب حاضر وجود دارد، ولادیمیر ناباکوف در این روایات کوتاه با ضربه‌ای غیرمنتظره و بی‌رحمانه خواننده را گیج و مدهوش می‌کند و همین ویژگی مشترک سبب شده تا تمام داستان‌های کتاب بازگشت چورب حال و هوای واحدی داشته باشند. ناباکوف در داستان «از ما بهتران» نگاه غم‌بار و پرحسرتی به زادگاهش روسیه دارد که به جهت انقلاب 1917 آن را نابود شده می‌بیند. نگاه اندوه‌بار او در بسیاری از آثارش دیده می‌شود. مضمونی که در داستان «از ما بهتران» به کار رفته است در داستان‌های «تصادف و تیغ» و «در اعلام خبر» با زندگی روس‌های مهاجر در اروپا تلفیق می‌شود. «رنجش» و «بادرنجبویه» عنوان دو داستان از کتاب حاضر هستند که قهرمان واحدی دارند؛ پسربچه‌ای به شدت حساس و درونگرا که نمی‌تواند با اطرافیانش به درستی ارتباط برقرار کند. بدون شک می‌توان گفت شخصیت این پسربچه شباهت بسیاری به کودکیِ خود نویسنده دارد. «بازگشت چورب» و «کوتوله‌ی سیب‌زمینی» دیگر داستان‌های این مجموعه هستند که مجدد ما را با قهرمانانی مواجه می‌کند که در غرق در جهان خود هستند و هر ارتباط با دنیای بیرون برای آن‌ها ضربه‌ی روانی سختی به دنبال دارد. «برایتن‌اشترِتِر پائولینو» بیشتر از آنکه داستانی کوتاه باشد، جستاری محسوب می‌شود که با توصیفاتی شاعرانه و ادبی به ورزش مشت‌زنی می‌پردازد، به همین خاطر این داستان متفاوت‌ترین اثر کتاب است.

"شاعران حوزه ادبی خراسان" کتابی است به قلم یکی از اساتید دانشگاه شهید چمران، استاد "نصرالله امامی"، که به "سرایندگان عصر غزنوی" می پردازد. "نصرالله امامی" در این اثر ابتدا به اوضاع اجتماعی و سیاسی ایران در عصر غزنوی می پردازد و نحوه ی کشورداری و سیره ی سلطان محمود غزنوی را مورد بررسی قرار می دهد. وی در ادامه به رویداد فتح سومنات و تاثیرات آن بر ادبیات اشاره می کند و پس از بررسی اوضاع مذهبی در زمان سلطان محمود، پایان کار وی را بررسی می کند. نویسنده سپس با پرداختی گذرا به سلطنت سلطان مسعود غزنوی، شعر و شاعری در دوره ی غزنوی را زیر ذره بین می برد و ویژگی های سبکی و زبان شعر را در این عصر تجزیه و تحلیل می کند. از مسائلی که در کتاب "شاعران حوزه ادبی خراسان" به قلم "نصرالله امامی" مورد بررسی قرار می گیرد، می توان به محور صرفی و نحوی، عناصر ادبی، بدایع و تصاویر، قالب های شعری و معانی و اغراض در شعر عصر غزنوی اشاره کرد. همچنین توضیحاتی پیرامون مدح و ستایش، غزل و تغزل، مرثیه، شعر حکمی، هجو و هزل، لغز و چیستان و عناصر فکری در شعر دوره ی غزنوی در این کتاب ارائه شده است. بعد از ارائه ی مطالب ذکر شده، نویسنده یک به یک از "شاعران حوزه ادبی خراسان" نظیر قزداری، فرخی سیستانی، عنصری بلخی، لبیبی، ابولیث طبری، عسجدی، منوچهری دامغانی، عیوقی و مسعود سعد سلمان نام برده و به بررسی دقیق سبک شعری این "سرایندگان عصر غزنوی" پرداخته است. این کتاب با زمینه ی تحلیلی و انتقادی و نگاهی تاریخی و ادبی، یک اثر خواندنی و مفید برای علاقه مندان به حوزه ی شعر خواهد بود.