بحران آگاهی تکوین و روشنفکری در ایران

چه نیروهایی منجر به ایجاد دموکراسی می شوند؟ چرا گاهی اوقات فقط اتحاد ایجاد می شود و فروپاشی در زمان دیگری اتفاق می افتد؟ کتاب ریشه های اقتصادی دیکتاتوری و دموکراسی که توسط دو تن از مقامات برجسته این موضوع در جهان نوشته شده است ، چارچوبی برای تجزیه و تحلیل ایجاد و تحکیم دموکراسی ایجاد می کند. این کتاب عواملی که دولت و جنبشهای مردمی به سمت دموکراسی یا دیکتاتوری هدایت می کند را تشریح می کند. دارون عجم اوغلو و جیمز رابینسون استدلال می کنند که گروه های مختلف اجتماعی به دلیل نحوه ی تخصیص قدرت و منابع سیاسی ، نهادهای مختلف سیاسی را ترجیح می دهند. کتاب آنها ، موضوع سمیناری چهار روزه در مرکز تحقیقات بنیادی علوم اجتماعی هاروارد ،در زمینه مسائل اساسی در علوم اقتصادی بوده است. عجم اوغلو پروفسور دانشگاه اقتصاد کاربردی در موسسه فناوری ماساچوست چارلز پی. کیندلبرگر است. جیمز ا. رابینسون استاد در دانشگاه هاروارد است. وی عضو هیئت علمی دانشگاه هاروارد در مرکز امور بین المللی ودرهد و عضو برنامه انستیتوی کانادا برای تحقیقات پیشرفته در مورد موسسات ، سازمانها و رشد است. این کتاب در در 12 فصل و 6 بخش نوشته شده است. بخش اول پرسش ها و پاسخ ها، بخش دوم مدل سازی عرصه ی سیاست، بخش سوم ایجاد و تحکیم دموکراسی، بخش چهارم به کار گیری مدل ها ، بخش پنجم نتیجه گیری و آینده ی دموکراسی و بخش ششم پیوست نام دارد.

معرفی کتاب مجموعه آثار شاملو – دفتر سوم آن چه در این مجموعه آمده، قطعات پراکنده یی ست که در طول سالیان دراز و در فرصت های مختلف به فارسی برگردانده شده است. آن گاه که سخن از یک دوره ی سی ساله ی کار مطبوعاتی پیش می آید، جوان کتابخوان امروزی که صفحات هنر و اندیشه ی مطبوعات کنونی را حتا به عنوان یک «حداقل» هم نمی پذیرد، به هیچ روی نمی تواند وضع مطبوعات را در سال های آغاز آن دوره در نظر آورد. در واقع، سی سال پیش از تاریخ این یادداشت به وجود آوردن یک نشریه ی ملی کاری به تمام معنا «ناممکن» بود. این چنین نشریه یی یا می بایست متکی به گروهی خواننده ی علاقه مند باشد تا بتواند با تعادل هزینه و درآمدش، انتشار یابد؛ که چنین «خواننده گانی» وجود نداشت. یا می بایست به سرمایه یی متکی باشد و از زیان مالی نهراسد تا به تدریج بتواند خواننده گانی برای خود دست و پا کند؛ که چنین سرمایه یی در اختیار نبود. به عبارت دیگر: آن را که شور و هدف بود وسیله نبود و آن را که وسیله بود غم فرهنگ و هنر نبود. مسأله ی دیگر این بود که ما جوانان آن روز تجربه یی هم در کار خود نداشتیم؛ که آن را که تجربه یی داشت، سرمایه ها و سیاست ها پیشاپیش به بذل مال خریده بودند. گمنامانی بودیم که سرمایه و پشتیبان مان تلاش خودمان بود. به جایی راه مان نمی دادند و حرف مان را نمی شنیدند یا به ریشخندمان می گرفتند. پس راه چاره منحصر به فرد بود: نخست به وجود آوردن نشریه یی و پس از آن گرد آوردن خواننده گانی. اما نکته این بود که عرضه ی شعر و ادبیات انقلابی ما تنها در نشریه یی امکان داشت که پیشاپیش در جامعه گروهی خواننده بر خود گرد آورده باشد.

معرفی کتاب جمهور (افلاطون) کتاب جمهور، اثری فلسفی نوشته ی افلاطون است که در سال 381 پیش از میلاد مسیح به رشته ی تحریر درآمد. این کتاب که به شکل گفت و گویی میان سقراط و سه هم صحبت دیگر نوشته شده، تلاشی است برای تعریف جامعه ای بدون نقص و انسانی آرمانی که در آن زندگی می کند. در طول این گفت و گو، سوال های دیگری نیز مطرح می شوند: خوبی چیست؟ واقعیت چیست؟ دانش چیست؟ کتاب جمهور علاوه بر این، به هدف تعلیم و تربیت و نقش هم زنان و هم مردان به عنوان «محافظین» نوع بشر می پردازد. افلاطون با شفافیتی خارق العاده و استفاده های استادانه اش از داستان های تمثیلی، جامعه ای را به تصویر می کشد که در هماهنگی کامل است و توسط «پادشاهان فیلسوف» اداره می شود.