تئودور آدورنو

در کتاب حاضر، دربارة کارکرد مغز انسان، سازوکار تفکر، آگاهی، اخلاق، دین، هنر و دیگر نکته‌های مهم علمی، فلسفی و اجتماعی در قالب گفت‌وگوی میان دو متفکر بحث شده است؛ یکی «پل ریکور» فیلسوفی که موجب رونق بحث هرمنوتیک در پایان سدة بیستم شد و دیگر «ژان پی‌یر شانژو» دانشمند و پژوهشگری در حوزة نوروبیولوژی. این کتاب در هفت فصل با این عناوین به نگارش درآمده است: برخورد ضروری: دانش و بصیرت، دانش از مغز و آگاهی از خویشتن و امر زیستی و امر هنجار بنیاد؛ جسم و ذهن: در جست‌وجوی گفتمانی مشترک: ابهام دکارتی، نقش نور و ساینس و به سوی گفتمانی از نوع سوم؛ مدل نورونی و آزمون تجربی: مغز انسان و ابژه‌های ذهنی؛ آگاهی از خویشتن و آگاهی از دیگران: فضای آگاهی، مسالة حافظه و فهم خویشتن، فهم دیگری؛ سرچشمة اخلاق: تکامل داروینی و ضوابط اخلاقی؛ اشتیاق و هنجارها: گذر به هنجار؛ جهان‌شمولی اخلاقی و اختلاف‌های فرهنگی: تفاوت باورها، رسوایی شر و...

آواشناسی یکی از شاخه‌های زبان‌شناسی و بر سه نوع است: آواشناسی تولیدی، صوتی (آکوستیک) و شنیداری در آواشناسی تولیدی، آوای زبان را بر اساس اندام‌های گفتاری توصیف می‌کنند. در آواشناسی صوتی، ویژگی‌های فیزیکی آواهای زبان بررسی می‌شود. آواشناسی شنیداری نیز، مربوط به نحوة ادراک آواها است و بیش‌تر با روان‌شناسی زبان پیوند دارد. امروزه برای بررسی آواشناسی لازم است پیشینة آواشناسی در پیشینة مطالعات زبان جست‌وجو شود. بدین‌منظور، در این کتاب، آواشناسی در محدودة زمانی حدود قرن ششم قبل از میلاد تا قرن پانزدهم میلادی بررسی شده است. نخست دربارة یونان، روم، هند و دانشمندانی که در آن کشورها و در آن دوره، زبان را بررسی کرده‌اند، بحث شده است. سپس مطالبی دربارة اوضاع اجتماعی ایران، پس از ورود اعراب، زبان علم و چگونگی مطالعات دستوری آورده شده است. در پایان، آواشناسی در سرزمین‌های اسلامی بررسی و آثار دانشمندان در حوزة آواشناسی زبان عربی و آواهای زبان فارسی در قرون اولیة هجری ارزیابی و شرحی بر آنها داده شده است؛ ضمن آن که، سهم دانشمندان ایرانی در تکوین آواشناسی نیز در همین مقال مشخص گردیده است.

کتاب حاضر، نهمین مجلد از مجموعه سی جلدی «مکتب‌ها، سبک‌ها و اصطلاح‌های ادبی و هنری» است که نگارنده در آن به معرفی تاریخچه، مبانی نظری، عوامل پیدایی، تعریف، معنا، ویژگی‌ها، و نام‌آوران فن خطابه پرداخته است. عنوان‌های فصل‌های کتاب عبارت‌اند از: چند مورد امروزی؛ نظریه خطابه؛ خطابه و ادبیات؛ طرد خطابه و احیای خطابه. دو بخش پایانی کتاب به واژه‌نامه فارسی انگلیسی و واژه‌نامه انگلیسی فارسی اختصاص یافته است.