تاریخ و تمدن مغرب2

اعتبار و وزن رشته های علمی و تخصصی را می توان با توجه به ساختار دانشی و ساختار روشی آنها محک زد؛ رشته های دارای وجاهت اکادمیک برتر در این دو جنبه از قوام بیشتری برخوردارند. رشته مطالعات برنامه درسی هم از این قاعده مستثنی نیست. این رشته به رغم اینکه هنوز ممکن است به دلیل جوانی، ابعاد هویتیِ بارز و برجسته و مورد توافق جهانی نداشته باشد، اما به سرعت جای خود را در حوزه معرفتی مادر، که علوم تربیتی است، باز کرده و توسعه قابل توجهی هم در سطح دانشگاه های جهان و هم ایران پیدا کرده است. بنا بر قاعده پیش گفته، پاسداشت این موقعیت و دوام آن نیازمند تنقیح هرچه بیشتر هویت دانشی و هویت روشی آن است. کتاب روش شناسی مطالعات برنامه درسی تنها اثری است که تنقیح هویت روشی رشته را هدف قرار داده و از این نظر جایگاه ویژه ای را به خود اختصاص داده است. بدون شک ادموند شورت، پدیدآورنده اثر، که از سرآمدان این رشته به شمار می آید، با خلق این اثر گام خلاق و هوشمندانه ای در راستای تحکیم پایه های علمی رشته و تثبیت هویت آن برداشته است. فهرست : پیشگفتار سر ویراستار آشنایی با پروفسور ادموند سی. شورت پیشگفتار پدید‌آورنده گفتار مقدماتی: فهم پژوهش برنامه درسی فصل اول: پژوهش فلسفی: تحلیل مفهومی فصل دوم: کاوشگری فلسفی: نقد توسّعی فصل سوم: پژوهش فلسفی: جُستار نظرپردازانه فصل چهارم: پژوهش تاریخی: روایت داستانهای واقعی فصل پنجم: کاوش علمی: تبیینها و حدود فصل ششم: پژوهش قوم‌نگارانه: درک فرهنگ و تجربه فصل هفتم: پژوهش روایی: تجربه‌های داستان‌شده فصل هشتم: پژوهش زیباشناسانه: نقد هنر فصل نهم: پژوهش پدیدارشناختی: ادراکات زیست ـ جهانی فصل دهم: پژوهش هرمنوتیک: تصور هرمنوتیک و متن تربیتی فصل یازدهم: پژوهش نظریه‌ای: مؤلفه‌ها و ساختار فصل دوازدهم: پژوهش هنجاری: ابعاد و دیدگاهها فصل سیزدهم: پژوهش انتقادی: پارادایمی در خدمت جنبش اجتماعی یا عمل رهایی‌بخش ... فصل چهاردهم: پژوهش ارزشیابی: سنجش موقعیتی فصل پانزدهم: پژوهش تلفیقی: سنتزپژوهی فصل شانزدهم: پژوهش معطوف به عمل فکورانه: هنرهای برنامه‌ریزی فصل هفدهم: پژوهش در عمل (کنش‌پژوهی): اقدام مبتنی بر مطالعه فصل هجدهم: کلام آخر: تأملات پایانی آشنایی اجمالی با نویسندگان فصول مختلف چاپ سوم با بازنگری در ترجمه بوده است  

پس از انحلال دولت عثمانی و بحران در فقه سیاسی مسلمانان که به پیدایش نظریه جدایی دین از سیاست انجامید، عبدالحی کتّانی (متوفای1382ق)، از عالمان برجسته و سیاستمداران مغرب اسلامی، کوشید تا با تدوین کتاب التراتیب الاداریه، نظام حکومتی پیامبر خدا (ص) را در پیش دید مخاطبان قرار دهد. او با تخصّص ویژه ای که در حدیث، رجال و تاریخ داشت، با مبنا قرار دادن کتاب تخریج الدلالات السمعیه علی ما کان فی عهد رسول الله (ص) من الحرف والصنائع و العمالات الشرعیه، نوشته علی بن محمد خزاعی تلمسانی (متوفای 789 ق) و اعتماد بر آن کتاب این اثر جاودانه را بر جای گذاشت. کتّانی به منظور اثبات یکی بودن دین و سیاست در اسلام، آنچه را به نظامات سیاسی و حکومتی در عصر نبوی مربوط بود، از لابه لای متون تاریخی و سیره ها استخراج و با فصل بندی مرتبی ارائه کرد.  او تأکید داشت، ریشه های تمدن اسلامی و تمام آنچه به عنوان اجزای حکومت از آن یاد می شود، در سیره نبوی وجود داشته و بعدها رشد کرده است. این کتاب نه تنها منبعی برای شناخت حکومت در اسلام، که اثری پایه ای برای شناخت تاریخ تمدن اسلام است.