تاریخ و هرمنوتیک

انقلاب مشروطیت ایران را برخی از مورخان ، « انقلاب آرام » لقب داده‌اند ؛ انقلابی که از پیکره سلطنت دیرینه‌سال ایران روییده بود و همچون تاکی پیچیده بر این پیکره ، هستی و هویت خویش را با همین در هم تنیدن‌ها ، ریشه‌دار می‌کرد و کم‌کم توده‌ها را نیز همچون حلقه مستحکم اما گمشده‌ای از تاریخ ، به زنجیره خویش گره می‌زد ؛ قضاوت قطعی و بلاشک ، درباره این که این انقلاب از کدامین روزنه خستگی تاریخ شکفته بود و به کدام سراشیبی می‌لغزید، از آن دست معماهای حل ناشدنی تاریخ است ؛ محقق امروزی هنوز هم نمی‌داند آیا این نقطه عطف تاریخی را اساساً می‌توان انقلاب ( به معنای واقعی واژه ) نامید یا باید در پی واژه دیگری بود که آشناتر و ملموس‌تر باشد و روشن‌تر پرده از راز مبارزه مشروطه‌خواهانه ایرانیان را بردارد . درباره انقلاب مشروطه ایران و تحولاتی که از پی خود آفرید نیز پرسش‌های فراوانی مطرح است ؛ از جمله این که آیا مشروطیت ایران ، انقلابی بود که با الهام از پشتوانه‌ای تاریخی از دل سکوتی ریشه‌دار برآمده بود و دیگر سخن وامدار حافظه‌ای تاریخی بود ؟ و یا اینکه هویتی مستقل داشت ؟ آیا این انقلاب را نخبگان رهبری می‌کردند یا توده‌های مردم و یا روحانیت و مرجعیت شیعه ؟

معرفی کتاب ماتریس الهی با این که این که این ایده برای خیلی از ما دور از ذهن به نظر می رسد اما بدون شک یکی از موضوعات بسیار بحث انگیز متنفکران معاصر به شمار می آید. به عنوان مثال،آلبرت انیشتین در یادداشت هایش اعتقاد خود را این گونه بیان می کند که ما در اصل مشاهده گان منفعلی هستیم که در یک هستی از قبل مهیا شده زندگی می کنیم.یکی هستی که به نظر نمی رسد کوچکترین تاثیری در آن داشته باشیم. او می نویسد: در آن سو جهان عظیمی است که مستقل از بشر و همچون یک معمای بزرگ ابدی،بسیار فراتر از کنترل و تفکر بشر در مقابل ما قد بر افراشته است.