تراژدی کمدی

کتاب موسیقی شناسی (فرهنگ تحلیلی مفاهیم) نوشته بابک احمدی توسط انتشارات مرکز با موضوع هنر، موسیقی، تاریخ موسیقی به چاپ رسیده است. موسیقی‌شناسی یکی از گفتمان‌های بینارشته‌ای است که از یک‌سو به تاریخ موسیقی، انواع آن، مبانی نظری و زندگی اجتماعی‌اش مربوط می‌شود، و از سوی دیگر مباحث مهمی را در فلسفه، زیبایی‌شناسی، روش‌شناسی، علوم طبیعی و فیزیکی به ویژه علوم انسانی، در بردارد. هدف این بینارشته کشف مبانی، قاعده‌ها و شیوه‌های مختلف آفرینش و دریافت موسیقی است. در نتیجه از صوت‌شناسی، تاریخ موسیقی، سازشناسی، فرم‌های موسیقایی، فنون آهنگ‌سازی و نوازندگی، نظریه، تحلیل و نقادی موسیقی تا هنرهای دیگر و بسیاری از شاخه‌های علوم و فلسفه را شامل می‌شود. این کتاب، فرهنگ تحلیلی مهمترین مفاهیم موسیقی‌شناسی است. در هر مدخل آن کوشش شده تا با زبانی ساده، پیچیده‌ترین مفاهیم (هم در گستره‌ای کلی و هم در حوزه‌ی خاص موسیقی) توضیح داده شوند، و براساس دو نظام ارجاعی، ارتباط مفاهیم با هم روشن شوند. این فرهنگ به عنوان راهنمای نظری در فهم سایر گفتمان‌های بینارشته‌ای در گستره‌ی کلی هنری، برای دانش‌جویان و هنرآموزان رشته‌های غیرموسیقایی نیز مفید است. معرفی مباحث کتاب موسیقی شناسی آثار مرجع آموزش موسیقی آیین احساسات اثر موسیقایی اثر هنری اجرا اخلاق و موسیقی ادبیات و موسیقی ارتباط ارزش اسطوره انسان شناسی و موسیقی اصالت اقتباس اکسپرسیونیسم امپرسیونیسم انسان شناسی و موسیقی

مجموعه مكتب‌ها، سبك‌ها و اصطلاح‌هاي ادبي و هنري كه اين كتاب يكي از آن‌هاست در برگيرنده حدود 30 كتاب مستقل از هم است كه از ميان كتاب‌هاي مجموعه The critical idiom برگزيده شده‌اند. اين كتاب‌ها به مقوله‌هاي گوناگوني مي‌پردازند، برخي به نهضت‌ها و جنبش‌ها و مكتب‌هاي ادبي، برخي به انواع ادبي و برخي به ويژگي‌هاي سبكي و مانند اين‌ها. رمان پيكارسك سه ويژگي اساسي دارد: اول اين كه پيكارسك پديده‌اي است ادبي، اثري داستاني كه به عادات و زندگي قلاشان مي‌پردازد. دوم اين كه سبكي است در داستان‌نويسي، يعني سنخ يا گونه‌اي از آثار ادبي‌ست متمايز از سبك‌هاي ديگر و سوم اين كه خاستگاه آن در اسپانياي قرن شانزدهم است. پيكارو با عشق فطري به اموال ديگران به دنيا مي‌آيد و به ضرب روزگار ياد مي‌گيرد كه بايد گليم خود را از آب بيرون بكشد. براي اين كه زنده بماند بايد به خدمت كسي در بيايد. او از اين ارباب به سراغ ارباب بعدي مي‌رود، در اين خدمتگزاري سر همه‌شان را كلاه مي‌گذارد و در روايت خود آن‌ها را وصف و هجو مي‌كند.

براي فهم آئين، بايد اسطوره‌ي بنيانگذارش را شناخت و اين اسطوره، همواره و الزاما ديني نيست، اما هميشه قدسي است، حتي اگر به نخستين نگاه، عرفي بنمايد زيرا به گمان اسطوره‌باور، از ناشناخته‌ها و ناديده‌ها حكايت دارد و غيب‌آموز است و بنابراين گويي در زمان بي‌زمان سير مي‌كند و مكان يا فضاي آفاقي نيز نمي‌شناسد. و اين شگفت نيست زيرا اسطوره، حديث كاري كارستان است كه به دست يا به مدد انسان‌هايي فرهمند، برخوردار از نيرو و توانايي خارق عادت يا سرشتي ابرطبيعي صورت مي‌گيرد و به همين جهت سرنوشت‌ساز مي‌نمايد.

نویسنده در این کتاب مفهوم تجزیه زبانی کودکی و ارتباط آن با زمان‌مندی و تاریخی‌بودن وجود انسان را بررسی می‌کند. از این رو، نخست رابطة آیین و بازی را با اتکا به بحث‌های «لوی استروس» و رویکرد ساختارگرایانة او در تحلیل آیین‌های اقوام ابتدایی ارزیابی می‌کند. سپس رابطة هر یک از این دو مقوله را با زمان و تاریخ مورد بررسی قرار می‌دهد. آن‌گاه در پرتو نگاهی گذرا به تاریخ فلسفة زمان در غرب، مفهوم متافیزیکی «زمان گاه‌شمارانه» یا «کرونولوژیک» را نقد می‌کند و به دنبال آن مسئلة رابطة مارکسیسم و ماتریالیسم تاریخی را با «دیالکتیک» و مفهوم «هگلی»و «وساطت» مورد بحث قرار می‌دهد. در پایان نیز دربارة مفهوم «ژست» و رابطة آن با سینما و سیاست و تاریخ مطالبی را بازگو و رابطة انسان را با تاریخ بررسی می‌کند.