جادوهای آرژانتینی 2/ داستان‌های دروغگو

معرفی کتاب درخت خون

داستان گوشه‌گیری و فراموشی... کتاب درخت خون نوشته‌ی مهدی جواهریان، روایتی از یک نقاش عزلت‌نشین دوره‌ی قاجاریه است؛ هنرمندی که خیال جاودانه شدن در سر دارد، اما آگاهانه در انزوایی خودخواسته قرار می‌گیرد. این داستان بلند که با زبانی شبیه نثر دوره‌ی قاجار نوشته شده، روایتگر نسبت هنرمند با قدرت و جامعه است و وضعیتی مشابه صادق هدایت را در اوایل دهه‌ی بیست برای قهرمان داستان ترسیم می‌کند. فضای داستان با مضمون‌هایی مانند عشق، خیانت، مرگ و زندگی درآمیخته می‌شود.

درباره‌ی کتاب درخت خون

منتقدان ادبی معتقدند داستان‌نویسی مدرن ایران با کتاب «بوف کور» صادق هدایت شروع می‌شود و سپس نویسنده‌هایی مثل ابراهیم گلستان و صادق چوبک به استحکام این ساختار کمک می‌کنند؛ ازهمین‌رو تأثیرپذیری جریان داستان‌نویسی ایران از این نویسنده‌ها امری بدیهی محسوب می‌شود. بااین‌حال مهدی جواهریان در کتاب درخت خون عامدانه تلاش می‌کند تا با استفاده از بازی‌های فرمی و راوی‌های مختلف، فضایی شبیه بوف کور به وجود بیاورد و در هر سه فصل کتابش، زمان را در هم می‌ریزد. او برای آنکه به گرفتار آمدن در دام تقلید نیز متهم نشود، با انتخاب زبانی آرکائیک و نثری مسجع، فرمی آمیخته به آرایه‌های ادبی و استعاره‌های زبانی خلق می‌کند. رمان در سه فصل نوشته شده و ماجرا در دوره‌ی سلطنت ناصرالدین‌شاه قاجار رخ می‌دهد. فصل اول کتاب قصه‌ی جمال‌الدین نقاش از زبان راوی اول‌شخص است؛ او به‌عنوان هنرمندی آرمان‌خواه و خلاق، در بسیاری از هنرها ازجمله تذهیب، نگارگری، خوشنویسی، سفالگری، گچ‌کاری و طراحی نقش قالی و پارچه خود را می‌آزماید؛ بااین‌وجود، از موقعیتش رضایت ندارد و به همین خاطر، خود را در تنهایی و انزوا قرار می‌دهد. در فصل دوم کتاب، راوی سوم‌شخص، جزئیات پیرامونی شخصیت اصلی داستان را با توصیفاتی دقیق ذکر می‌کند و خرده‌روایت‌هایی را درباره‌ی جمال‌الدین نقاش از دوره‌های مختلف زندگی‌اش توصیف می‌شود. در فصل سوم نیز راوی دوم‌شخص در قالب مونولوگ‌هایی طولانی، با خودش گفت‌وگو برقرار می‌کند. مهدی جواهریان برای ایجاد فضایی هماهنگ با زبان و زمان داستان، از ضرب‌المثل‌ها، باورهای عامیانه و آداب‌ورسوم دوره‌ی قاجار بهره می‌برد و فضایی باورپذیر را از زیست اجتماعی، سیاسی و فرهنگی آن دوره‌ی تاریخی ترسیم می‌کند. کتاب درخت خون از این منظر، اثری متفاوت در ادبیات داستانی امروز ایران است و در فرم و روایت، در فضایی جدید خلق می‌شود. این کتاب را انتشارات چشمه منتشر کرده و به عنوان اثری متفاوت، مورد اقبال مخاطب‌های قرار گرفته است.

سیگار، ماده‌ی دخانی اعتیاد‌آوری است که معتادان را از نظر روانی به خود وابسته می‌کند. دود کردن‌اش باعث بروز عفونت‌های ریوی - ذات‌الریه و برونشیت -، سرفه‌ی مزمن، عفونت گوش، انواع سرطان‌ها - به خصوص سرطان ریه - بیماری قلبی و ... می‌شود. اکثر قریب به اتفاق سیگاری‌ها روزی از بهترین روزها از خواب بیدار شده و تصمیم می‌گیرند ترک کنند، ولی پس از گذشت چند ساعت یا چند روز دوباره دود کردن‌اش را از سر می‌گیرند. اما شاید با خواندن کتاب «بیست / رمان ترک سیگار» راحت‌تر بتوانند از شر این ماده‌ی مخدر کشنده خلاص شوند. ریچارد بیرد، نویسنده‌ی بریتانیایی که در اکثر آثارش تحت تاثیر آموزه‌های گروه اولیپور (کارگاه ادبیات بالقوه) است، اولین رمان‌اش را در قالب خاصی نوشته است. او برای ایجاد الگوی ذهنی مشابه فردی سیگاری محدودیت‌های خاص و ساختاری برای خودش ایجاد کرد. کتاب، قصه‌ی بیست روز نخست تلاش راوی داستان (گرگوری سیمپسون) برای ترک سیگار پس از کشیدن بیست نخ سیگار در روز به مدت ده سال را روایت می‌کند. راوی تصمیم می‌گیرد هر بار هوس دود کردن سیگار می‌کند، با نوشتن دست‌های‌اش را مشغول کاری کند و چون موقعی که هوس سیگار می‌کند دست به قلم می‌شود، هر چه می‌نویسد درباره‌ی این ماده دخانی است: «دکتر ویلیام بارکلی می‌گفت، حواست را پرت کن. سرگرمی جدیدی پیدا کن. دست‌هایت را مشغول نگه دار. فکرش را از سرت بیرون کن. در مکان‌های عمومی وقت بگذران. کل روز خودت را خیلی خیلی مشغول نگه دار.»

معرفی کتاب درآمدی بر مطالعات سینمایی

کتابی که شما را مرحله به مرحله از یک مخاطب صرف سینما به منتقدی حرفه‌ای تبدیل می‌کند. اد سیکوف در کتاب درآمدی بر مطالعات سینمایی می‌کوشد تمامی آنچه را که برای ارائه‌ی تحلیلی تمام و کمال از فیلم‌های روایی سینما لازم دارید، در اختیار شما بگذارد.

درباره‌ی کتاب درآمدی بر مطالعات سینمایی

اد سیکوف در کتاب درآمدی بر مطالعات سینمایی (Film Studies: An Introduction) یک برنامه‌ی درسی گام‌به‌گام را پیرامون ارکان مختلف سینمای روایی در اختیار شما قرار می‌دهد. او از خلال دوازده فصل کتاب، عناصر اساسی فرم فیلم را به تفصیل بیان می‌کند و می‌کوشد از این طریق به نحوی سیستماتیک تماشاگر را به یک خواننده و منتقد فعال تبدیل کند. نویسنده در این کتاب به تعدادی از عوامل اساسی در فیلم‌سازی از جمله تدوین، ترکیب‌بندی، نورپردازی، استفاده از رنگ و صدا و همچنین روایتگری می‌پردازد. از مباحثی که اد سیکوف در این کتاب مطرح می‌کند، می‌توان در دوره‌های تاریخ سینما، تئوری فیلم یا حتی فرهنگ عامه استفاده کرد. توضیحات سرراست مفاهیم انتقادی فیلم، توصیه‌های عملی، و تکالیف پیشنهادی در خصوص جنبه‌های فنی، بصری و زیبایی‌شناختی، عواملی هستند که این کتاب را به اثری برجسته و شاخص در این حوزه تبدیل نموده‌اند و درک خواننده را از ساختار و آناتومی فیلم تقویت می‌کنند. در هر فصل از کتاب به بررسی جنبه‌ی متفاوتی از عوامل دخیل در تحلیل فیلم داستانی پرداخته می‌شود و سپس فعالیتی تمرینی در اختیار مخاطبان قرار می‌گیرد که از این طریق، خوانندگان بتوانند درک خود را از مباحث مطرح‌شده محک بزنند. تمام آموزه‌های سیکوف در این کتاب با این هدف نوشته شده است که مخاطب بتواند تمامی مهارت‌هایی را که برای نگارش یک نقد فیلم تمام‌عیار نیاز دارد به دست آورد. از خلال دوازده فصل این کتاب است که مخاطب با مراحل اساسی ساخت فیلم آشنا می‌شود و سپس توانایی و دانش لازم را برای نقد و بررسی آن به دست می‌آورد. این فصل‌ها به ترتیب به مباحثی اساسی از جمله میزانسن، حرکت دوربین، فیلم‌برداری، تدوین، صدا، داستان، بازی، جلوه‌های ویژه و ژانر می‌‌پردازند. این کتاب تمامی آنچه را که در مورد تجزیه و تحلیل فیلم باید بدانید، از تصویر گرفته تا نور، رنگ، دیالوگ‌نویسی و غیره، با بیانی روشن و واضح به شما آموزش می‌دهد و هم‌زمان نمونه‌های عالی فیلم‌های شاخص هالیوود را به شما معرفی می‌کند. نشر گیلگمش ترجمه‌ی بشیر سیاح را از این اثر تهیه و منتشر کرده است.

نکوداشت‌های کتاب درآمدی بر مطالعات سینمایی

• کتاب درآمدی بر مطالعات سینمایی یکی از واضح‌ترین و مختصرترین مقدمات را در این زمینه ارائه می‌دهد. (PLAYBACK)
• ابزاری ارزشمند برای دانش‌پژوهان مبتدی سینما. سیکوف در این اثر شالوده‌ای مستحکم را بنا می‌کند که می‌توان نقد و تحلیل‌های بیشتری را بر آن استوار کرد. (مجله‌ی علوم اجتماعی و انسانی)
• سیکوف یکی از جامع‌ترین و در دسترس‌ترین آثار را در نوع خود تولید کرده است. این کتاب احتمالاً به یکی از پایه‌های برنامه‌های درسی مقدماتی مطالعات فیلم تبدیل خواهد شد. (Metapsychology)
• کتاب درآمدی بر مطالعات سینمایی یک منبع درسی ایده‌آل و مختصر برای اساتید است تا دانشجویان را با رویکردهای مختلف فرهنگی و ایدئولوژیک در تحلیل فیلم آشنا کنند. (الیزابت ویس، کالج بروکلین)
• یک کتاب مقدماتی فوق‌العاده. سیکوف در این اثر فرم فیلم را به روش‌های بسیار روشن و متفکرانه مورد بحث قرار می‌دهد و درعین‌حال بر ارزش موضوعی و فکری فرم نیز تأکید می‌کند. خواندنش را توصیه می‌کنم. (جورج بوت، کالج کلرادو)
• کتاب درآمدی بر مطالعات سینمایی یک کتاب درسی عالی و فوق‌العاده کارآمد است. سیکوف الگویی عالی را برای هنرجویی که به دنبال نوشتن مقالات بهتر است ارائه می‌دهد. (پاتریک کیتینگ، نویسنده‌ی کتاب «نورپردازی هالیوود از عصر سکوت تا فیلم نوآر»)