جمیله (ترکی)

« مائو » مهم‌ترین رهبر نظامی و سیاسی بود که در پیروزی حزب کمونیست و تأسیس جمهوری خلق چین در اول اکتبر سال ١٩٤٩ نقش داشت . مائو با تبدیل کردن نظام سیاسی و انتقادی چین به حکومت کمونیستی ، نوعی از حکومت توتالیتاریستی که دولت به منتهای درجه بر شهروندان اعمال قدرت می‌کند ، این کشور را تغییر داد . هر چند این تغییر کمک کرد تا بسیاری از مردم زندگی بهتری داشته باشند ، اما این تغییر فاجعه‌آمیز از آب در آمد : تولید غله در چین کاهش پیدا کرد طوری که در اوایل سال‌های دهه ١٩٦٠ میلیون‌ها نفر از قحطی جان سپردند . کمونیست‌ها همه را مجبور به پذیرفتن نظریه‌های سیاسی و سیاست‌های دولت ساختند و همه کسانی را که مخالفشان بودند راهی زندان‌ها کردند یا حتی کشتند . با وجود این ، در دهه ٦٠ بسیاری از چینی‌ها اعتقاد خود را به کمونیسم از دست می‌دادند و خواستار آزادی‌های فردی بیشتری بودند . این موضوع باعث خشم مائو شد و او در سال ١٩٦٦ شروع به تشویق جوانان کرد که در واحدهای گارد سرخ متشکل شوند تا کسانی را که از مکتب کمونیسم رویگردان می‌شدند به باد انتقاد بگیرند . واقعه معروف انقلاب فرهنگی ، سیاست‌های « دنگ شیائو پینگ » ، ماجرای معروف قتل عام میدان تیان آنمن و حوادث دیگر از جمله رویدادهایی است که در کتاب « چین از جنگ جهانی دوم به بعد » به آن پرداخته می‌شود . این کتاب مجلد شصت و دوم از مجموعه تاریخ جهان است.

کتابی دیگر از مجموعه تاریخ جهان به جنگ سرد اختصاص دارد. واژه جنگ سرد (cold war) در واقع یادآور نزاع ایدئولوژیک و تهدیدهایی بود که بین دو ابرقدرت آمریکا و شوروی سابق جریان داشت و هیچ گاه عملی نشد اما همواره سایه جنگ تسلیحاتی را در جهان می‌شد احساس کرد. از پایان جنگ جهانی دوم در سال ١٩٤٥ تا فروپاشی اتحاد شوروی در اوایل دهه ١٩٩٠، تنش‌های بین‌المللی جهان را در کشمکش ایدئولوژیک معروف به جنگ سرد فرو برد. جنگ سرد بازتاب اختلاف‌های سیاسی، اقتصادی، نظامی و فرهنگی بین دو ابر قدرت‌ جهان، یعنی اتحاد شوروی و ایالات متحده بود. نبرد قدرت آنها طی بیش از چهل و پنج سال به سیر رویدادهای جهان شکل داد. این نبرد قدرت بر کشورها در هر گوشه جهان تأثیرات اجتماعی، سیاسی و اقتصادی بزرگی داشت. هر چند جنگ سرد هیچ گاه شکل درگیری مسلحانه مستمر بین آمریکا و شوروی پیدا نکرد، هر دو از درگیری‌های منطقه‌ای در کره، ویتنام و افغانستان پشتیبانی و گاه با موفقیت در آن‌ها وارد شدند. ایالات متحده و اتحاد شوروی در این کشورها و نیز دیگر کشورها برای پراکنش دیدگاههای سیاسی خود و گسترش حوزه نفوذشان به رقابت پرداختند. افزون بر آن، هر دو کشور در مسابقه تسلیحاتی بی‌سابقه‌ای به تولید و ذخیره‌سازی جنگ‌افزارهای هسته‌ای پرداختند. افزون بر آن، هر دو کشور در مسابقه تسلیحاتی بی‌سابقه‌ای به تولید و ذخیره‌سازی جنگ‌افزارهای هسته‌ای پرداختند که تمام این سیاره را با خطر انهدام هسته‌ای مواجه کرد. با فروپاشی اتحاد شوروی و سقوط کمونیسم در اروپا، جنگ سرد پایان یافت. اما تأثیر آن تا به امروز نیز احساس می‌شود.

این کتاب یکی دیگر از کتابهای مجموعه تاریخ جهان است که به رویدادهای انقلاب فرهنگی و پیامدهای حاصل از آن می‌پردازد. «مائو» در دهه ١٩٦٠ انقلاب فرهنگی خود را در جمهوری خلق چین آغاز کرد و این مصادف بود با یک دهه آشوب عمومی در این کشور. تلاش وی برای بازیابی قدرت نامحدود به منظور عملی ساختن دریافتی رادیکال از انقلاب سوسیالیستی جان میلیون‌ها نفر را گرفت و میلیون ها نفر دیگر زندانی شدند. اما برای شناخت بیشتر انقلاب فرهنگی چین لازم است تقریباً یک قرن تاریخ و هزاران سال فرهنگ چین درک شود. نویسنده کتاب «انقلاب فرهنگی چین» سعی دارد این مهم را به انجام برساند. زمانی که چین پیشرفته‌ترین کشور جهان بود در دوره دودمان «هان» (٢٠٢ پیش از میلاد – ٢٢٠ میلادی) زمانی که بخش‌های عمده اروپا و تمام قاره آمریکا در بربریت به سر می‌بردند. دهقانان و کارگران چینی از فقر و ستم هولناکی رنج می‌بردند. زمینداران و صاحبان کسب و کار ثروتمند می‌شدند، در حالی که میلیون‌ها چینی معمولی زندگی توأم با فقر جانکاهی را تحمل می‌کردند. در قرن نوزدهم قحطی‌ها و سیل‌های بزرگ چین را درنوردید و شرایط دشوار را دشوارتر کرد. کشورهای متجاوز غربی نظیر بریتانیا و فرانسه از مشکلات چین کاملا بهره‌برداری کردند و بخش‌هایی از خاک چین را به تصرف خود درآوردند و بر بخش‌هایی هم که تصرف نکرده بودند مسلط شدند. چنین رفتاری گونه‌ای حسن ملی در میان مردم چین به وجود آورد، به طوری که آرزویشان این بود که از سلطه خارجی رهایی یابند.