خانه‌ی لهستانی‌‌ها

در بخشی از کتاب فرهنگ، هنر و توسعه می‌خوانیم

جامعه‌شناسان، مردم‌شناسان و تاریخ‌نگاران اغلب درخصوص بی‌توجّهی اقتصاددانان به فرهنگ در بررسی ‌عملکرد جوامع به‌طور اعم و فرایند توسعه به‌طور اخص اظهار‌نظر کرده‌اند. اگرچه می‌توانیم مثال‌های نقیضِ بسیار درخصوص غفلت اقتصاددانان از فرهنگ برشماریم، که دست‌کم با اَدم اسمیت، جان استیوارت میل یا آلفرد مارشال آغاز می‌شود؛ با این‌همه، به‌عنوان انتقادی کلّی، اتهام مورد بحث تاحدّ زیادی موجّه است. این غفلت (یا شاید به‌ کلامی صحیح‌تر، بی‌اعتنایی نسبی) ارزش جبران دارد، و اقتصاددانان می‌تو‌انند به‌نحوی ثمربخش به تأثیر فرهنگ بر اقتصاد و موضوع‌های اجتماعی بیشتر توجّه کنند. ضمن این‌که نهادهای توسعه مانند بانک جهانی، حتّا به این دلیل که چون به‌شکلی قاطع تحت نفوذ تفکّر اقتصاددانان و متخصّصان امور مالی‌اند، دست‌کم می‌توانند تاحدّی این غفلت را بازتاب دهند. به این ترتیب، شکّاکیت اقتصاددانان به نقش فرهنگ ممکن است به‌طور غیرمستقیم در نگرش‌ها و رویکردهای نهادهایی از قبیل بانک جهانی بازتاب یابد. جدا از این‌که غفلت مورد بحث تا چه حد جدّی است (و احتمالاً در این‌جا ارزیابی‌ها تفاوت دارد)، در تحلیل‌ توسعه، بُعد فرهنگی توسعه مستلزم بررسی دقیق‌تری است. مطالعه‌ی شیوه‌های متفاوت که می‌تواند بسیار متنوّع باشد به این دلیل اهمیّت دارد که در آن فرهنگ باید در بررسی چالش‌های توسعه، و در ارزیابی مقتضیات راهبردهای صحیح اقتصادی در نظر گرفته شود. با توجّه به‌ عنوان کتابی مهم و فوق‌العاده موفّق به سرپرستی و ویراستاری مشترک لارنس هریسن و سمیوئل هانتینگتن، موضوع این نیست که آیا فرهنگ اهمیّت دارد. به‌دلیل تأثیر فراگیر آن بر حیات انسان، فرهنگ باید اهمیّت داشته باشد. موضوع چه‌گونگی اهمیّت فرهنگ است نه این‌که آیا فرهنگ اهمیّت دارد. فرهنگ به چه شیوه‌های گوناگونی ممکن است بر توسعه اثر بگذارد؟ این تأثیرات را به چه نحو می‌توان بهتر دریافت، و سیاست‌های توسعه‌ را که صحیح به‌نظر می‌رسد، ممکن است به چه شیوه‌ای اصلاح کنند یا تغییر دهند؟

معرفی کتاب داستان‌های پس از مرگ

کتاب داستان‌های پس از مرگ به روایت سه داستان از آخرین داستان‌های جی. دی. سلینجر می‌پردازد که تا زمان حیاتش اجازه‌ی چاپ آن‌ها را نداده بود. داستان اول این کتاب یعنی اقیانوسِ پُر از گوی‌های بولینگ از جمله مهم‌ترین آثار منتشر نشده‌ی سلینجر محسوب می‌شود و درآمدی است بر کتاب ناتور که محبوب‌ترین اثر اوست. این داستان جادویی، شیرین و غمناک است و نمی‌توان درک کرد که چرا داستان مخفی نگه داشته شده است. این اثر به مرگ شخصیتی به نام کِنِت کالفیلد که در ناتور به هیئت برادر هولدن، اَلی، پرورش یافته است، اشاره دارد. داستان دوم با نام پسری که روز تولدش بود داستانی است ساده و روان، که سبک نویسندگی جی. دی. سلینجر (J. D. Salinger) کاملا در آن مشهود است. و پائولا، تنها داستانی از سیلنجر است که در سبک ترسناک و دلهره‌آور به رشته تحریر درآمده است. جی. دی. سلینجر، نویسنده داستان‌های معروف آمریکایی از جمله ناتور دشت است که در لیست صد کتاب برتر قرن بیستم قرار گرفته. فیلم هامون و فیلم پری از داریوش مهرجویی نیز با برداشتی آزاد از رمان فرانی و زویی او ساخته شده است. در واقع سلینجر را با همین رمان می‌شناسند. پس از موفقیتی که این رمان به دست آورد چند مجوموعه داستان کوتاه و چند رمان کوتاه هم از او منتشر شد اما سلینجر در اواخر عمرش تصمیم گرفت داستان‌هایش را چاپ نکند و معتقد بود چاپ نکردن آثار آرامشی شگفت‌آور دارد. وقتی چاپ نشود مردم نمی‌دانند و می‌توان آن‌ها را برای خود نگه داشت. خبر پیدا شدن سه داستان آخر سلینجر ابتدا در سایت تعاملی ردیت مشخص شد پس از آن در دیگر رسانه‌ها هم آن را منتشر کردند. البته نسخه اصلی آن‌ها شناخته شده نیستند اما یک نسخه جلد کاغذی از آن در سایت حراج ای‌بی فروخته شد که گمان می‌رود یکی از 25 نسخه‌ای باشد که در سال 1999 به طور مخفیانه در انگلستان به چاپ رسید. کتاب‌های دوم و سوم این مجموعه قطعاتی ناتمام هستند. خواندن آن‌ها اما دست‌کم از این لحاظ جالب است که شما را به درکی از فرآیند این نویسنده می‌رساند. پسری که روز تولدش بود درباره‌ی مرد جوانی‌ است که احتمالاً در یک مرکز ترک اعتیاد به الکل بستری ‌است. رِی با موهای قهوه‌ای روشنش که انگار به دستِ یک مادر، مرتب شانه شده و یقه‌برگردان‌های ربدوشامبر خال‌خالی‌اش که تا گلوی تقریباً بی‌ریشش بالا کشیده شده بودند در تختش دراز کشیده است. به عبارت دیگر، او هم کودک ‌مانده است. این داستان درباره‌ی مرد جوانی در آستانه‌ی جنون است، اما سلینجر آشکارا در این‌جا به دنبال قالبی برای یک خط داستانی می‌گشته، که هرگز به طور کامل هم پیدایش نکرده است. و پائولا قصه‌ی یک فرد مطرود دیگر، و درباره‌ی زوج جوانی به نام آقا و خانم هینچر است. خانم هینچر فکر می‌کند باردار است، و از همسرش تقاضا می‌کند بگذارد او در طول دوره‌ی بارداری در تخت خواب بماند. از قضا معلوم می‌شود که او واقعاً باردار نیست. آخرین پاراگراف‌ها عملاً نه بخشی از داستان، که یادداشت‌هایی در مورد آن‌چه هستند که ممکن بود رخ بدهد، است. این سه داستان - به خصوص دو داستان پایانی - پیش‌نویس‌هایی هستند با اشتباه‌های املایی و لغزش‌های دستوری که ممکن است به خاطر رونوشت برداری باشند یا نباشند.