خانواده من و بقيه حيوانات

معرفی کتاب تاریخ فلسفه‌ی راتلج - جلد هفتم: سده‌ی نوزدهم

کتاب تاریخ فلسفه‌ی راتلج - جلد هفتم: سده‌ی نوزدهم به ویراستاری سی. ال. تن، می‌کوشد به چند جنبش و مکتب فکری تأثیرگذار قرن نوزدهم بپردازد و ایده‌های محوری آنان را توضیح دهد. این کتاب که بخشی از مجموعه‌ی ده‌جلدی راتلج محسوب می‌شود، مکاتبی همچون فایده‌باوری، پوزیتیویسم و پراگماتیسم را معرفی و آرای فیلسوف‌های مهم آن دوره، ازجمله نیچه، کنت و جان استورات میل را تشریح می‌کند.

درباره‌ی کتاب تاریخ فلسفه‌ی راتلج - جلد هفتم: سده‌ی نوزدهم

در قرن هجدهم، فیلسوفی در بریتانیا ظهور کرد که تقریباً ایده‌ی متفاوت‌تری نسبت به هم‌عصرانش داشت. جرمی بنتام برخلاف سنت روشنگری یا جریان غالب ایده‌آلیسم از نوعی نگرش فایده‌باور صحبت می‌کرد. او این موضوع را مطرح کرد که فرد باید همیشه کاری را انجام دهد که بیشترین سود و مطلوبیت برای همگان را به دنبال دارد. در این نگرش نتیجه‌گرا، درستی یا نادرستی با پیامد کارها سنجیده می‌شود؛ اگر برای ما لذت و سود و خوشبختی و خوشحالی و خیر و مزیت داشت، آن کار درست است، حتی اگر ذاتاً شرارت‌بار باشد. در قرن نوزدهم، دیگر فیلسوف انگلیسی، جان استوارت میل ایده‌های بنتام را پی گرفت و تا حدودی آن را شرح و بسط داد. برای مثال بین لذت‌های متعالی و پست تفاوت قائل شد و موضوع انتخاب آزاد را پیش کشید. فلسفه‌ی فایده‌باوری، در همان زمان با انتقاد ایده‌آلیست‌ها مواجه شد. بااین‌وجود در برهه‌ای تأثیر زیادی بر سیاست عمومی و مفهوم دموکراسی داشت، اگرچه تنها جنبش مهم این سده نبود، بلکه دو جریان مهم دیگر هم شکل گرفته بودند: پوزیتیویسم فرانسوی و پراگماتیسم آمریکایی. کتاب تاریخ فلسفه‌ی راتلج - جلد هفتم: سده‌ی نوزدهم (Routledge History of Philosophy Volume VII: The Nineteenth Century)، با تمرکز بر روی قرن نوزدهم، می‌کوشد تحولات فلسفی این دوره‌ی تاریخی را مرور و چند نمونه از اتفاقات تأثیرگذار آن را تشریح کند. جلد ششم مجموعه‌ی راتلج، به جنبش اصلی این قرن، یعنی ایده‌آلیسم آلمانی پرداخته بود. جلد پیش رو در ادامه‌ی کتاب پیشین، تلاش می‌کند فلسفه‌های حاشیه‌ای‌تر،‌ اما جریان‌ساز سده‌ی نوزدهم را معرفی نماید. مکاتبی که برخی از آن‌ها همچنان محل بحث و نظر هستند. از ویژگی‌های مهم قرن نوزدهم، پیشرفت علوم و ریاضیات و تخصصی‌تر شدن آن‌ها بود. در همین قرن بود که برخی از رشته‌ها مثل جامعه‌شناسی یا روانشناسی شکل گرفتند که بر فلسفه هم تأثیر داشتند. آگوست کنت، بنیان‌گذار رشته‌ی جامعه‌شناسی، کسی بود که ایده‌ی فلسفی مهم و جدلی پوزیتیویسم را مطرح کرد. کنت با گذر از مرحله‌ی الهیات و فلسفه، اعتقاد داشت عصر جدید متکی بر روش‌های علمی تجربی است و تأکید داشت هر چیزی که نتوان در موردش تحقیق و اثباتش کرد، اعتباری نخواهد داشت. او با رد کردن متافیزیک و شهود، در برابر ایده‌آلیسم ایستاد. اتفاق بزرگ این قرن اما نظریه‌ی تکامل داروین و زیست‌شناسی او بود که علم را کاملاً تکان داد. پراگماتیسم آمریکایی از دل همین نظریه سربرآورد. این پدیده که اساساً واکنشی به عقل‌گرایی سنتی بود، بر تجربه و تحقیق اصرار داشت و تأکید می‌کرد که برای سنجش یک موضوع، به‌جای ارائه‌ی نظریه و استدلال بی‌فایده، باید نتیجه‌ی عملی و فایده‌ی آن را بررسی کرد. کتاب تاریخ فلسفه‌ی راتلج - جلد هفتم: سده‌ی نوزدهم، در ادامه‌ی بحث‌هایش موضوع این جنبش‌های علمی را هم پیش می‌کشد و هرکدام را به‌تفصیل بررسی می‌نماید. همچنین به چهره‌هایی مثل نیچه، دیلتای و برادلی می‌پردازد و ایده‌های آنان را توضیح می‌دهد. کتاب تاریخ فلسفه‌ی راتلج - جلد هفتم: سده‌ی نوزدهم را سی. ال. تن (C. L. Ten) ویراستاری کرده و نشر چشمه با ترجمه‌ی حسن مرتضوی منتشر ساخته است.

معرفی کتاب چرتوپیا؛ تاریخ زوال یک اتوپیا به روایت سباستون میکلانکوس

معرفی کتاب درختستان توس

کتاب درختستان توس، زندگی دو برادر و شیوه‌ی مواجهه‌ی آن‌ها با مرگ و زندگی را روایت می‌کند. یاروسواف ایواشکیه‌ ویچ سعی دارد با استفاده از نثری فصیح و گیرا، جدال و همدلی دو برادر داستان را در جایی که زیبایی و عریانی طبیعت با احساسات انسانی درهم‌ آمیخته است، نشان دهد. این اثر ذیل مجموعه‌ی «برج بابل» به انتشار رسیده است.

درباره‌ی کتاب درختستان توس

کتاب درختستان توس (The Birch Grove)، نوشته‌ی یاروسواف ایواشکیه‌ویچ (Jarosław Iwaszkiewicz)، از آنجایی شروع می‌شود که بولِسواف، برادر بزرگ‌تر استانیسواف که به دلیل مرگ همسرش، دچار ناراحتی و افسردگی شده، خود را در خانه‌ای جنگلی زندانی کرده و می‌خواهد در تنهایی بمیرد. اما به‌صورت کاملاً اتفاقی با برادر کوچک‌ترش، ملاقات می‌کند. استانیسواف اگرچه سرزنده و پر از شور زندگی به نظر می‌رسد، اما دچار بیماری شده و به خانه پدری بازگشته تا بتواند در آنجا بمیرد. این کتاب در پی آن است که احساسات و دیدگاه‌های بولسواف و استانیسواف، دو برادری که در شرایط روحی و جسمی متفاوت هستند را با مسئله مرگ و زندگی نشان دهد؛ یکی می‌تواند زنده بماند و به زندگی ادامه دهد اما در آرزوی مرگ است و دیگری خواهان زندگی است، اما باید بمیرد. محور اصلی کتاب درختستان توس، تقابل یا همراهی انسان‌ها در برابر موضوعاتی مانند طبیعت، احساسات انسانی، مرگ، زندگی و... است. یاروسواف ایواشکیه‌ویچ، توانایی زیادی در برانگیختن احساسات و هم‌ذات‌پنداری خواننده با داستان را دارد. او از طریق نثر شیوا و غنی خود، مضامین عشق، گذر زمان، از دست دادن و... را بررسی کرده و داستانی عمیق و درون‌نگری را روایت می‌کند که شخصیت‌ها اگرچه در برخی از موضوعات با یکدیگر اختلاف نظر دارند، اما در مسائل دیگر، می‌توانند همدل باشند؛ بنابراین شاید بتوان گفت انتخاب طبیعت وحشی و درختان توس توسط نویسنده، به عواطف و احساسات دوپهلو و مبهم شخصیت‌های داستان افزوده است؛ درخت توس، نمادی از مرگ و زندگی است، چراکه به دلیل سفیدپوش بودنشان، امید و سرزندگی را تداعی می‌کنند، اما ظرافت و شکنندگی آن‌ها، مرگ و نابودی را می‌رساند.