خوشبوکننده ایفل

انسان در اندیشه کانت موجودى است آگاه، آزاد و مقتدر، و این صفات سه گانه نه فقط در آراى کانت بلکه در سنت غربى عموماً بین‏انسان و الوهیت مشترک است. به این مناسبت، از دیدگاه کانت در قالب سنت غربى، انسان ذاتاً موجودى است الهى . تمایز انسانیت‏ از الوهیت در این سنت تمایزى اعتبارى و غیرواقعى است. مقام الوهیت در وجود انسان به حاکمیت او به صورت فردى در قالب‏دموکراسى منتهى مى‏شود و دموکراسى به عنوان تنها صورت ممکن حکومت الهى ترسیم مى‏گردد.

« گومبروویچ » را بیشتر با نام « ادبیات » می‌شناسند ولی او تسلط چشمگیری نیز بر فلسفه داشت . یکی از دانشجویان حاضر در کلاس‌های درس فلسفه گومبروویچ دست به ابتکار جالبی زد و یادداشت‌هایی از نظریات وی درباره کانت ، شوپنهاور ، هگل ، کی‌یر کگور ، سارتر ، هایدگر ، مارکس و نیچه جمع‌آوری کرد که حاصل آن کتاب حاضر شده که در حقیقت بیانگر نگرش شخصی گومبروویچ به تفکر مدرن و بنیانگذاران آن است . به سبب دست نوشته بودن اصل کتاب و این که مطالب آن یادداشت‌های دانشجویی گمنام است ، شاید ابهام‌هایی در آن به چشم بخورد ، اما همین اندک نیز برای پی بردن به تسلط ، دقتِ دانش ، طنز کلام و تیزی ذهن گومبروویچ کفایت می‌کند . کتاب « فلسفه در شش ساعت و پانزده دقیقه » پُر است از پرسش‌ها و جملاتی درباره فایده فلسفه ، نظام‌های فلسفی ، زندگی از دید شوپنهاور ، نیچه و . . . نویسنده حاصل سال‌ها تعمق و کندوکاوش را در عالم فلسفه طی جلساتی کوتاه بیان کرده و از آنجا که خود در این زمینه صاحب نگرش است ، تلاش کرده دیدگاههای شخصی‌اش را نیز لابلای این درس‌ها بگنجاند تا آنجا که مثلاً در جایی خود را به لحاظ فلسفی متقدم بر سارتر شمرده است . این کتاب علاوه بر آموزش فلسفه همزمان اثری است برای آشنایی با دیدگاهها و مطالعات یکی از بزرگترین نویسندگان ادبی قرن بیستم که به بیش از سی زبان زنده دنیا ترجمه شده است .