خیالت تخت، من بچه‌شرّم

معرفی کتاب تاریخ فلسفه‌ی راتلج - جلد پنجم: فلسفه‌ی بریتانیایی و عصر روشنگری

کتاب تاریخ فلسفه‌ی راتلج - جلد پنجم: فلسفه‌ی بریتانیایی و عصر روشنگری، به تحولات فلسفی قرن هجدهم میلادی اختصاص دارد و می‌کوشد از تأثیر عصر روشنگری بر اندیشه‌ی آن دوران بگوید. این کتاب ضمن تشریح معنای روشنگری و فلسفه‌ی بریتانیایی، رابطه‌ی متقابل آن با روشنگری فرانسوی و آلمانی را توضیح می‌دهد و مکتب و ایده‌های فیلسوفانی همچون جان لاک، نیوتون و هیوم را مرور می‌کند. ویراستاری این جلد بر عهده‌ی استوارت براون بوده است.

درباره‌ی کتاب تاریخ فلسفه‌ی راتلج - جلد پنجم: فلسفه‌ی بریتانیایی و عصر روشنگری

با وقوع رنسانس بسیاری از افکار و ایده‌های انسان تغییر کرد و زندگی شکل جدیدی به خود گرفت، اما فلسفه‌ی مسیحیت و ایده‌های مذهبی همچنان وجود داشتند. با وجود تفاوت‌های ماهوی‌ای که رنسانس و قرون‌وسطی داشتند، برخی مشابهت‌ها میان این دو دوره وجود داشت. ظهور عقل‌گرایی در دوره‌ی دوم رنسانس بود که باعث تحولات بزرگ این عصر شد و تا حدی مسیحیت را به حاشیه راند. عقل‌باوران، مبنای همه‌چیز را خرد و عقل انسان گذاشتند و معتقد بودند به این شکل می‌توان به کنه حقیقت پی برد. موتور محرکه‌ی اصلی عقل‌باوری و آنچه آن را به پیش می‌برد، علم بود. دکارت یکی از مهم‌ترین دانشمندان و متفکرین قرن هفدهم، از پیشروان این مکتب فکری محسوب می‌شد. ماحصل افکار و تلاش‌های او و دیگر عقل‌گرایان، در دهه‌های پایانی قرن هفدهم بروز کرد؛ در قالب جنبشی بزرگ که به نام روشنگری معروف شد. روشنگری که بر سه مفهوم اندیشه، انسان‌گرایی و مدارا تأکید می‌کرد، از بریتانیا و با دانشمند-فیلسوف‌هایی مثل نیوتون آغاز شد، به آلمان رفت و در نهایت، در فرانسه به اوج خود رسید. کتاب تاریخ فلسفه‌ی راتلج - جلد پنجم: فلسفه‌ی بریتانیایی و عصر روشنگری (Routledge History of Philosophy Volume V) به تحولات اواخر قرن هفدهم و قرن هجدهم می‌پردازد و اتفاقات عصر روشنگری را بررسی می‌نماید. کتاب مباحثش را از علم و فلسفه‌ی بریتانیایی آغاز می‌کند که در حقیقت خاستگاه عصر روشنگری است و به دنبال آن، مهم‌ترین ایده‌پردازان این جنبش یعنی نیوتون، جان لاک، برکلی و هیوم را معرفی می‌کند و افکارشان را توضیح می‌دهد. بسیاری از محققین، روشنگری را نه یک کل منسجم، که بیشتر پدیداری فرهنگی و متنوع می‌دانند. عصر روشنگری در طول بیش از صدسال، پدیده‌های فرهنگی متفاوت و فلسفه‌های مختلفی را به خود دید. گرچه همه‌ی آن‌ها سعی داشتند به اصولی مشترک پایبند باشند، ولی در نگرش و جزئیات و ایده متفاوت بودند. به‌عنوان نمونه، فلسفه‌ی روشنگری را دنباله‌ی عقل‌گرایی می‌دانند، اما برخی تاریخ‌شناسان جان لاک و هیوم را از دکارت و اسپینوزا متمایز می‌کنند و اعتقاد دارند اینان بیشتر تجربه‌گرا بودند تا عقل‌گرا. باوجود این تکثر و پراکندگی، نکته‌ی برجسته‌ی دوران روشنگری این بود که پدیده‌ها در تعامل با یکدیگر قرار داشتند و عمیقاً بر هم تأثیرگذار بودند. ایرلندی‌ها انگلیسی‌ها را متأثر کردند، فرانسوی‌ها ایده‌های جان لاک انگلیسی را گرفتند و در نهایت به خود انگلیسی‌ها پس دادند. کتاب تاریخ فلسفه‌ی راتلج - جلد پنجم: فلسفه‌ی بریتانیایی و عصر روشنگری (British Empiricism and the Enlightenment)، به‌تفصیل این تأثیرات متقابل بین فلسفه‌های روشنگری و تنوع آن‌ها را بررسی می‌کند. این کتاب پس از عنوان کردن فلسفه‌ی نیوتون، نظریه‌ی سیاسی جان لاک و فلسفه‌ی اخلاق و سیاست هیوم، به سراغ روشنگری فرانسه می‌رود و از جریان‌های شاخص آن مثل مادی‌گرایی، علم، جبرگرایی و دئیسم صحبت می‌کند. در ادامه نیز تفکر آلمانی و رابطه‌ی متقابل آلمان و انگلستان بررسی می‌شود.

معرفی کتاب توفان

رومن گاری نویسنده شهیر فقید فرانسوی و ادیبی که توانست دو بار برنده جایزه ادبی گنکور شود در کتاب توفان، این بار رویای تمدن بشری را در بوته‌ی آزمایش می‌ریزد، آن را پر و بال می‌دهد و پایانی ویژه برایش رقم می‌زند. به راستی بشر در طول زندگی‌اش به دنبال چیست؟ شاید بتوان با مطالعه این مجموعه داستان‌های منتشر نشده از رومن گاری به پاسخ این سوال دست یافت.

درباره کتاب توفان:

رومن گاری (Romain Gary) هنرمند و ادیبی بود که در طول عمر خود بسیار فعالیت داشت و آثار متعددی از خود به یادگار گذاشت، آثاری که در میان آن‌ها به طور یقین برای هر سلیقه و نیازی پاسخی وجود دارد. او زندگی شخصی پرفراز و نشیبی هم داشت که بازتاب آن را می‌توان در برخی آثارش مشاهده کرد. مهم‌ترین ویژگی دیگر آثار او تنوع در موقعیت‌های مکانی و زمانی آفریده شده در داستان‌هایش است. او تا جایی به آثارش تنوع بخشید که تعدادی از رمان‌هایش را با نامی متفاوت از نام واقعی خودش منتشر کرد و این حقیقت را برای مدت‌ها مخفی نگاه داشته بود. خوشبختانه بیشتر آثار بلند و حتی کوتاه گاری به فارسی و بسیاری زبان‌های دیگر در سراسر دنیا برگردانده شده‌اند. کتاب توفان در بردارنده شش داستان کوتاه از رومن گاری است که تا پیش از انتشار رسمی آن‌ها برای نخستین بار، کسی از وجودشان اطلاعی نداشت. در این اثر داستانی نیمه بلند به نام یونانی قرار داده شده که در حقیقت طرح ابتدایی رمانی است که نیمه کاره رها شده بود. انتشار این مجموعه داستان سبب شد تا بار دیگر توجه ویژه‌ای به آثار رومن گاری شود و فقدان وجودش در این دنیا احساس شود. داستان کوتاه توفان که نام کتاب از آن برگرفته شده است، نخستین اثر ادبی به شمار می‌رود که رومن گاری پیش از آنکه نویسنده‌ای مشهور شود، به نگارش در آورده بود. داستان‌های دیگر کتاب توفان (The Storm) در طول دوران‌های مختلف نگاشته شده‌اند و به همین دلیل شاید بتوان گفت این کتاب از آرشیو شخصی گاری بیرون کشیده شده و نشانگر مسیر طی شده و تحولات او در طول زندگی‌اش است. داستان‌های این کتاب حرف‌های زیادی برای گفتن دارند چراکه از میان اتفاقات زیسته توسط خود نویسنده برگرفته شده‌اند.