داستان شهر دود

معرفی کتاب سخت پوست

ساناز اسدی در کتاب سخت پوست، زندگی یک خانواده‌ی چهارنفره را برایتان روایت می‌کند که به خاطر بی‌کفایتی پدر در تأمین مخارجشان، اوضاع اقتصادی نابه‌سامانی دارند. پدر که برای پول درآوردن دست به هر کاری زده، این بار روش متفاوتی را انتخاب می‌کند که چندان به مذاق خانواده خوش نمی‌آید تا این‌که... . با مطالعه‌ی این رمان واقع‌گرایانه، می‌توانید با یکی از درخشان‌ترین دستاوردهای اخیر ادبیات معاصر و داستان‌نویسی فارسی، آشنا شوید.

درباره‌ی کتاب سخت پوست

سیلی که سقف خانه‌ها را ویران کرده و مرده‌ها را از گور خارج کرده، عکس‌هایی که دست‌به‌دست می‌چرخند و مرده‌های از گور بیرون آمده را نشان می‌دهند و خانواده‌ی آشفته‌ای که هم سقف خانه‌شان خراب شده و هم پدر مرده‌شان به لطف سیل، از زیر خاک درآمده، صحنه‌های تراژدیکی هستند که خوانندگان کتاب سخت پوست، در همان ابتدای رمان، با آن‌ها مواجه خواهند شد. ساناز اسدی در این داستان خواندنی، زندگی خانواده‌‌ی چهارنفره‌ای را در دو محور زمانی حال و گذشته روایت می‌کند. حال و گذشته در این زمان، بیست سال باهم اختلاف دارند. زمان کنونی مربوط به سال 1395 می‌شود و گذشته هم به رخدادهای سال 1376 و 1377 اشاره دارد. «سینا» راوی داستان و پسر کوچک‌تر «داوود» است که به همراه برادر بزرگترش، «امین» و مادرش، در یکی از شهرهای شمالی ایران زندگی می‌کند. اوضاع مالی خانواده، چندان تعریفی ندارد. پدر برای کسب درآمد دست به هر کاری می‌زند اما قبل از این‌که بتواند پول و سرمایه‌ای بیندوزد، آن را کنار می‌گذارد تا کار جدیدی را آغاز کند. این اواخر هم راهی ژاپن شده تا بعد از سه یا چهار سال کار کردن در این کشور، دست‌پرُ نزد خانواده‌اش برگردد و مغازه‌ای در شهرشان باز کند. بااین‌حال، یک سال بعد، با دستی از پا درازتر برمی‌گردد و دوباره همان آش و همان کاسه. عاقبت تصمیم می‌گیرد به خدمت «ویلایی»ها دربیاید؛ یعنی پولدارهایی که از شهرهای بزرگ می‌آیند و با خرید ویلا در شمال، یک اقامتگاه موقتی را برای خود تدارک می‌بینند. داوود هم مانند خیلی‌های دیگر، تصمیم می‌گیرد با خدمت‌رسانی به ویلایی‌ها، پول‌و‌پله‌ای به دست بیاورد. این کار او هم موجب خشم امین می‌شود و هم اعتراض سینا را به دنبال دارد. آن‌ها وقتی می‌بینند پدرشان جلوی مردم پرافاده‌ای خم‌و‌راست می‌شود که کوچک‌ترین ارزشی برایش قائل نیستند، مدام به پدر به خاطر شغل جدیدش زخم‌زبان‌ می‌زنند و او را به باد انتقاد می‌گیرند. بااین‌حال، نظر شخصی داوود نسبت به ویلایی‌ها، هم برای خانواده‌اش و هم برای مخاطبان، مبهم باقی می‌ماند. معلوم نیست آیا پدر خانواده به دیده‌ی تحسین و احترام به آن‌ها می‌نگرد یا در دل از ویلایی‌ها تنفر دارد.   این مسافران تازه‌‌ از راه‌ رسیده، همان چیزی را دارند که داوود سال‌هاست برای دستیابی به آن تلاش می‌کند اما ناکام مانده‌ است. چیزی که می‌توان آن را در یک کلمه خلاصه کرد: ثروت!

معرفی کتاب خیابان گاندی؛ ساعت پنج عصر: چهار جستار درباره پرونده جنایت «سمیه و شاهرخ» که دهه هفتاد را در بهت فرو برد

مهراوه فردوسی 25 سال پس از وقوع جنایت «سمیه و شاهرخ» به‌سراغ این داستان هولناک می‌رود و در کتاب خیابان گاندی؛ ساعت پنج عصر از ابعاد گوناگونی به این واقعه نگاه می‌کند. نویسنده در این کتاب بیشتر بر چگونگی مواجهه‌ی دیگران با این ماجرا تأکید دارد؛ نه چرایی وقوع این قتل. از همین رو، این اثر در دسته‌ی کتاب‌های جرم‌شناسی روایی قرار می‌گیرد.

درباره‌ی کتاب خیابان گاندی؛ ساعت پنج عصر

وقتی داستان جنایتی را در صفحه‌ی حوادث روزنامه می‌خوانیم، به آن فقط از زاویه‌ی دید «یک» نفر نگاه می‌افکنیم. برای مثال ماجرای یک قتل را می‌توان در چند جمله خلاصه کرد: «روز چهارشنبه 12 دی 1375 در خانه‌ی شماره‌ی 19 خیابان گاندی جسد دو فرزند صاحب‌خانه پیدا شد: پسری نُه‌ساله به نام محمدرضا و دختری چهارده‌ساله به نام سپیده.» چنین خبری در گوشه‌ای از روزنامه پدیدار می‌شود و شاید توجه هیچ‌کس را جلب نکند. شاید برخی فکر کنند که سارقی به این خانه حمله کرده و با دیدن این دو کودک، مجبور شده آنان را به قتل برساند. اولین چیزی که به ذهن مأموران می‌رسد، همین است. اما ماجرا به این سادگی نیست. هیچ چیز از خانه سرقت نشده و اظهارات دختر شانزده‌ساله‌ی خانواده، سمیه، ضد و نقیض است. آیا این قتل به یک دعوای خانوادگی برمی‌گردد؟ فقط دوازده ساعت بعد از وقوع حادثه، مأموران پلیس حقیقت امر را کشف کردند و پرده از یک جنایت‌ وحشتناک و غم‌انگیز برداشتند. جنایتی که مهراوه فردوسی در کتاب خیابان گاندی: ساعت پنج عصر از آن می‌گوید. باز هم داستانی یک‌خطی در روزنامه: «دختر شانزده‌ساله‌ی خانواده،‌ سمیه، با همراهی نامزدش، شاهرخ، برای رسیدن به ثروت خانوادگی خواهر و برادر کوچکش را خفه کرد.» اما این تلقی روزنامه‌نگاران در آن زمان است. با خواندن همین جمله هزاران سؤال به ذهنمان هجوم می‌آورند: شاهرخ و سمیه چطور عاشق هم شدند؟ رابطه‌شان چگونه این‌چنین جدی شد؟ چرا دست به قتل اعضای خانواده‌ی سمیه زدند؟ مگر سمیه خواهر و برادرش را دوست نداشت؟ چرا شاهرخ با او همکاری کرد؟ مادر و پدر سمیه پس از شنیدن خبر قتل چه حالی داشتند؟ خواهر و برادر سمیه در آخرین لحظات زندگی‌شان به چه فکر می‌کردند؟ پدر و مادر شاهرخ چطور با این اتفاق وحشتناک مواجه شدند؟ و از همه مهم‌تر، مردم و جامعه راجع‌به این جنایت هولناک چه نظری داشتند؟ مهراوه فردوسی سعی داشته از چندین جنبه به حادثه‌ی خیابان گاندی نگاه کند. در کتاب خیابان گاندی؛ ساعت پنج عصر با چندین خرده‌روایت مواجه می‌شویم تا شرایط همه‌ی افراد درگیر در این ماجرا را بهتر درک کنیم.