درآمدی بر تاریخ فلسفه اسلامی(جلد سوم)

ژان فرانسوا لیوتار (98-1925) یکی از برجسته‌ترین اندیشه‌گران انتقادی در نیمة دوم سدة بیستم بود. شهرت او بیش‌تر به خاطر تحلیل‌های راهگشایش از پسامدرنیسم و پسامدرنیته که محور اصلی مورد توجه نگارنده در این کتاب هستند. نویسنده می‌کوشد در کتاب حاضر که مجلدی از مجموعة اندیشه‌گران انتقادی است، با گزینش دقیق، منسجم و هدفمند اندیشه‌های اساسی این متفکر، به جای دانشی سطحی، شناختی عمقی به خواننده ارائه و انگیزه‌ای برای خوانش‌های پیشرفته‌تر مهیا کند.

جنگ‌هاي صليبي و تاريخ‌‎شان اهميتي چنان براي فهم و تحليل وضعيت معاصر ما دارند که بازخواني و کندوکاو آن‌‎ها از هر منظري مي‌تواند دريچه‌اي گشوده کند و روشنگر بسياري از نقطه‌هاي تاريک هرآنچه بر ما گذشته و خواهد گذشت، باشد. مسئله‌ي آغاز جنگ‌هاي صليبي با نامه‌ي پر سوزوگداز امپراطور کنستانتين يا همان کنستانتينوپل به پاپ اوربان دوم و درخواست اعلام فتوي به مسيحيان عالم که بيايند و سرزمين‌هاي مقدس را از دست مسلمانان و يهوديان کافر پس بگيرند، يکي از نکته‌هاي مهمي‌ست که کمتر به آن پرداخته شده است. و البته رفتار مزورانه و زيرکانه‌ي همين جناب کنستانتين در استقبال از ارتش صليبيون که خود را از همه‌جا بي‌خبر نشان مي‌داد و شايد به دليل همين رفتار هم نقش پر رنگ‌اش کم‌رنگ جلوه داده شده است! جنگ‌ اول صليبي نقطه‌ي آغاز چند سده خون‌ريزي و خون‌بازي و ويراني و دهشت است که حتي اگر جاري شدن خون هم‌چون نهر آب در اورشليم را نيز افسانه بدانيم، باز هم چيزي از آن قساوت‌هاي عظيم کم نمي‌کند. کتاب «جنگ صليبي اول: فراخوان از شرق» رجوعي‌ست به نقطه‌ي سرآغاز، به اينکه چه شد که آن همه خون و جنون پا گرفت و قرن‌ها هرکسي از هر کوي و برزني از پادشاهان و شواليه‌ها تا مردم کوچه و بازار براي پس گرفتن مقدس‌ترين جغرافياي شوم تاريخ که فقط 52 بار لشکرهاي مختلف به آن لشکرکشي کرده‌اند، به‌پا خواستند و جان‌ها ستاندند و وحشست‌ها آفريدند. کتاب جنگ صليبي اول پيتر فرانکوپن دست روي لحظه‌هاي آغازين وقايعي گذاشته که به فهم و تحليل لحظه‌هاي اکنون ما مدد مي‌دهد؛ مسلمانان و يهوديان تا قبل از آغاز به کار آژانس يهود، در تمام طول تاريخ در دفاع از سرزمين‌هايشان عليه انسان سفيدپوست غربي با هم متحد بوده‌اند!

براي فهم آئين، بايد اسطوره‌ي بنيانگذارش را شناخت و اين اسطوره، همواره و الزاما ديني نيست، اما هميشه قدسي است، حتي اگر به نخستين نگاه، عرفي بنمايد زيرا به گمان اسطوره‌باور، از ناشناخته‌ها و ناديده‌ها حكايت دارد و غيب‌آموز است و بنابراين گويي در زمان بي‌زمان سير مي‌كند و مكان يا فضاي آفاقي نيز نمي‌شناسد. و اين شگفت نيست زيرا اسطوره، حديث كاري كارستان است كه به دست يا به مدد انسان‌هايي فرهمند، برخوردار از نيرو و توانايي خارق عادت يا سرشتي ابرطبيعي صورت مي‌گيرد و به همين جهت سرنوشت‌ساز مي‌نمايد.