درخت تلخ

اتهام اثری داستانی و به شدت تکان‌دهنده و روشنگر است که تصویری جاندار از زندگی تحت سلطه رژیم کره شمالی ترسیم می‌کند. داستان‌های این کتاب که در دوره رهبری کیم ایل سونگ و کیم جونگ ایل اتفاق می‌افتد، صدای کسانی را به گوش جهانیان می‌رساند که در عجیب‌ترین و هولناک‌ترین دیکتاتوری ممکن زندگی کرده‌اند. شخصیت‌های این داستان‌های تکان‌دهنده پیشینه‌های گوناگونی دارند: مادر جوانی که از نخبه‌های پیونگ یانگ است و پسر نوزادش در یکی از گردهم‌آیی‌های سیاسی بدرفتاری می‌کند؛ قهرمان جنگی که از دخالت حزب در تمام آن‌چه برایش عزیز است سرخورده شده تا همسر و پدری که نمی‌تواند اجازه سفر بگیرد و دزدکی وارد قطار می‌شود تا بتواند مادرش را در بستر مرگ ببیند. اتهام داستان چگونگی ترک برداشتن ایمان شهروندان این کشور است و ارائه دهندۀ تصویری شفاف از زندگی در کشوری بسته و تک حزبی، و در عین حال نویدبخش این است که انسانیت حتی در چنین شرایط غیرانسانی‌ای هم با سماجت راه خودش را می‌یابد. بی‌دلیل نیست که مارگارت اتوود هم خواندن این کتاب را توصیه کرده است: «این داستان‌ها زندگی در دیکتاتوری تمامیت‌خواهی را توصیف می‌کنند که در آن دولت مرکزی همه چیز را در اختیار دارد، از جمله نوشتن و خواندن را؛ کشوری که جامعه‌اش مملو از جاسوسانی است که پیش پا افتاده‌ترین خطاها را گزارش می‌دهند؛ کشوری که در آن افراد معمولی گرسنگی می‌کشند، بیش از حد کار می‌کنند و درباره وضعیت کشور دروغ می‌شنوند. این کتاب بر ارزش جامعه باز تاکید می‌کند، جامعه‌ای که صداهای مختلفی در آن به گوش می‌رسند – نه تنها یک صدای اقتدارگرا.» مارگارت آتوود

رسواخانه قصه رازهایی است که فاش شدن آنها می‌تواند اثری دو سویه از خود به جا بگذارد. واکاوی اسراری که سال‌ها بدون آگاهی از آنها، در یک بی‌خبری سبکبارانه سپری شده است. به همین خاطر حالا شده شخم زدن گذشته‌ای که سال‌های سال دست نخورده باقی مانده و خاک بر خاک آن انباشته شده، عاقبت یک جا به اعجاب، به خشم، به تردید، به غم و یا به انکار می‌رسد. اما این کنکاش، این جستجو برای رمزگشایی نادیده‌های سؤال برانگیز می‌تواند آدمی را به جایی برساند که با تمام گذشته خود متفاوت می‌شود. شاید شباهت‌هایی در گذشته نامانوس و این حال ناپایدار است که خیال می‌کنیم این تقدیر است که دارد رقم می‌‌خورد و بار دیگر در مسیر همان فرجام گذشتگان او را پرتاب می‌کند. برای همین است که از خود فریبی و دیگر فریبی دست برمی‌دارد. حالا دیگر همه چیز برایش رنگ و بوی دیگری پیدا می‌کند. گوشه‌ای می‌نشیند و همه چیز را به کوره واقعیت می‌اندازد و مجبور می‌شود زندگی‌اش را منصفانه مرور کند و همان روز است که می‌فهمد کجای روزگار ایستاده، هر چند دیر، ولی می‌فهمد. رسواخانه کاویدن گذشته‌های نامکشوف است. «محمد علی مهمان نوازان» متولد ١٣٥٧ تهران است و آثار متعددی در حوزه ادبیات داستانی دارد