در جستجوی زبان نو

رمان «مادرم دوبار گریست»، یکی از مهم‌ترین آثار ابراهیم یونسی است که برای بار نخست در سال 1377 منتشر شد. این رمان، روایتی واقع‌گرایانه از زندگی یک پسر نوجوان کرد است. در این اثر همراه با زندگی و سیر تحول پسر جوان – شیرویه – نگاهی انتقادی به مسائل اجتماعی در فرهنگ ایران شده است. شیرویه فرزند روستا است، روستایی مرزی در حوالی کردستان. پدرش رشیدخان از بزرگان روستا و مادرش گلزار، زنی بزرگ‌منش است. روستا تحت‌نظر پاسگاه مرزی اداره می‌شود و درجه‌داران پاسگاه با چراغ‌سبز رشیدخان هرازچندگاهی به غارت مال و جان و نوامیس روستا دست می‌زنند. شیرویه و مادرش با این رفتار رشیدخان مخالف‌اند و در کشاکش داستان در نهایت منجر به اعدام رشیدخان می‌شوند. پس از مرگ پدر، روزگار مهاجرت و خانه‌به‌دوشی شیرویه و مادرش شروع می‌شود و رمان مسائل اصلی‌اش را پی‌ریزی می‌کند. مسئله‌ی اصلی رمان «مادرم دوباره گریست»، مواجه با جهان بیگانه و امر بیگانه است. اینکه من یا ما که هستیم و بیگانگان چه کسانی هستند. تقابل قومیت‌های مختلف که در یک قرن اخیر بسیار بر شدتش افزوده‌شده است، مسائل مهمی هستند که در زمانه‌ی این روایت از مهم‌ترین مسائل بوده است. شیرویه در شهری جدید با مردمی جدید روبه‌رو می‌شود که حتی با گویش متفاوتی صحبت می‌کنند؛ ولی علی‌رغم دانسته‌هایش این مواجه اصلا ترسناک و عذاب‌آور نیست، بلکه موجب خوشایند این نوجوان و مادرش می‌شود. حتی در ادامه وقتی شیرویه باز به روستایش باز می‌گردد، دیگر حس تعلق خاطر و امنیتی قبلی را ندارد. داستان به‌خوبی با تحول شخصیت شیرویه پیش می‌رود و در یک چرخش جالب در پایان داستان، یک حسن‌ ختام جالب را پیش‌روی مخاطب قرار می‌دهد. ابراهیم یونسی که خود اصالت کرد دارد و مدتی هم جزو مقامات دولتی کردستان بوده با اشراف به موضوعات شهر و دیار خود و خلق روایتی ساختارمند، رمان رئالیستی جالبی خلق کرده که نیم‌نگاهی به موضوعات اجتماعی نیز دارد. یونسی یکی از اولین کسانی است که به آموزش داستان‌نویسی در ایران پرداخت و یکی از اولین کتاب‌ها در این زمینه را منتشر کرد. .

کتاب سفره آسمانی رمانی نوشته ی «دونالد ری پولاک» است که اولین بار در سال 2016 منتشر شد. در سال 1917، همه چیز برای برادران «جوئت» پس از مرگ پدرشان تغییر می کند. آن ها به سفری مخاطره آمیز به سوی شمال می روند، و از مرداب های متعفن مرز «جورجیا-آلاباما» و همینطور از زندگی زیر سلطه ی مردی بی رحم به نام «تادئوس تاردولر» می گریزند. در جنوب «اوهایو»، کشاورزی سالخورده به نام «فیدلر» و همسرش منتظر بازگشت پسرشان پس از غیبتی کوتاه هستند. «فیدلرها» اما اصلا نمی دانند زندگیشان چگونه قرار است دگرگون شود: زمانی که برادران «جوئت» به شهر می آیند و به ارتکاب جنایت هایی ادامه می دهند که آن ها را به تحت تعقیب ترین افراد در کشور تبدیل کرده است.

کتاب شوهر آمریکایی، یک مجموعه از داستان‌های کوتاه نوشته‌ شده توسط عزیز نسین است. این مجموعه، همچون آثار دیگر این نویسنده، از زبانی گزنده و طنزآلود استفاده می‌کند تا به تنقیدی بر جامعهٔ ترکیه در دوران گذشته و تحت تأثیر تغییر به مدرنیته بپردازد.در نگاه نویسنده، فرایند تحمیل و تزریق عناصر مدرنیته به جامعهٔ ترکیه، که در غرب به عنوان توسعهٔ فرهنگی شناخته می‌شود، به یک وضعیت مبتذل و مضحک تبدیل می‌شود. عزیز نسین با ایجاد تصاویر طنزآلود و نقدهایی تند، تلاش می‌کند تا این فرآیند را در پرتو واقعیت‌هایی بیان کند و نقدهایی بر آن ارائه دهد. او به عنوان یک نویسنده بی‌همتا در خلق این تصاویر و نقدهایش شناخته می‌شود. این مجموعه داستان‌های کوتاه به تأمل در مسائل اجتماعی و فرهنگی ترکیه در آن دوره و بازتاب آنها در جوامع مدرن پرداخته و به عنوان یک اثر ادبی معتبر و پرمعنا تلقی می‌شود.