دزد

محمود مردی میانسال و استاد دانشگاه است. در احوالات عرفانی و دنیای دلخواه خود، یعنی قرن چهارم و پنجم سیر می‌کند. اتفاقی باعث می‌شود که محمود خود را در همان قرن‌ها و در پیشگاه شیخ ابوسعید ابوالخیر ببیند و عاشق یکی از مریدان او شود. درهم آمیختگیر کلاسیک ومدرن ونیز چاشنی طنز و فانتزی در بستری تاریخی منجر به خلق داستانی جذاب و خواندنی با ویژگی‌های خاص نویسندگی عباس سلیمی شده است. در قمستی از این کتاب می‌خوانیم:   از خرانق گذشته‌ایم و بر کویر می‌رانیم. داریم از کنار آن تابلوهای سبز فلکی می‌گذریم و هر تابلو آسمانی است که وقتی محوش می‌شوم، قلپ‌قلپ آب وارد شش‌هایم می‌شود و دست و پا می‌زنم، نفسم می‌گیرد  و حتی با بودنِ حسن، که می‌خواهد آن‌قدر بزی‌ام تا خودش رگ بِسملم را بزند، غرق می‌شوم. رنگ سبز فلکی همیشه همین بلا را سرم می‌آورد؛ وقتی بر آن تمرکز می‌کنم خیزاب‌های سهمگین به سویم می‌تازند. گاهی هم کف می‌کند و در برم می‌گیرد و دست و پا می‌زنم، آن‌گاه حسن به سخن می‌آید و می‌گوید: «فلسفی نشو فقیر! اصلاً رنگی نیست و آنچه هست تابلو است و تابلو هم نیست، آن تویی و تو هم نیستی و آنچه هست اوست.»

« سال بلو » نویسنده امریکایی کانادایی‌الاصلی است که در سال ٢٠٠٥ درگذشت . از جمله جایزه‌های ادبی معتبری که دریافت کرده ، یکی نیز جایزه نوبل ادبی در سال ١٩٧٦ است . با این که ترجیح دادن بعضی از آثار او به کارهای دیگرش کار دشواری است ، به غیر از « دسامبر رئیس دانشکده » ، از جمله معروف‌ترین آثار دیگرش می‌توان به « هدیه هومبولت » و « هرتزوگ » اشاره کرد . ماجرای « دسامبر رئیس دانشکده » در دوران استیلای کمونیست بر شرق اروپا جریان دارد ، و « بلو » از زاویه دید راوی سوم شخص در این اثر با شخصیت پردازی قوی‌اش ، همان‌قدر نقاب ریا را از چهره کمونیسم شرقی برمی‌دارد ، که از چهره ظاهرفریب نظام سرمایه‌داری آمریکا . « دسامبر رئیس دانشکده » داستان زندگی‌هایی است که بدون سایه شوم سیاست در دهه‌های نخست قرن گذشته ، می‌توانستند بسیار انسانی و زیبا باشند . سهیل سمّی مترجم آثار ایشی گورو ( هرگز رهایم مکن ، تسلی ناپذیر ) ، جان بارت ( اپرای شناور ) کاتی دیامانت (آخرین عشق کافکا ) ، مارگارت اتوود ( سرگذشت ندیمه ، اوریکس و کریک ) و جان آپدایک ( فرارکن خرگوش ) است .

الف/ یا رمانی است با دو روایت، در دو دورۀ تاریخی. که گاه به نظر می‌رسد این دو زمان در زمانی سوم به هم می‌پیوندند. تنیدگی دوالیزم در این رمان با زیرکی و زیبایی پیش می‌رود، که با تقدم و تأخر هارمونیک همراە است و سبقت گرفتن زمان به‌نحوی لذت خواندن را دوچندان می‌کند. همه‌چیز در دو شکل، دو فضا، میانِ دو نفر، دو ساخت، دو روایت، جذابیت متنی به ساختار رمان دادە است. معلمی که تعلیق شده، و خطاطی که از دیوانخانۀ صاحب حکومتی راندە شدە. معلم روایت خطاط را در میان اسناد و مدارک جاماندە از گذشتۀ دور خط و ربط می‌دهد و در لایه‌لایۀ آن خودش را هم به روایت می‌کشاند، این جدال برای بقا در هر دو به اوج می‌رسد. در این عشق و دوست داشتن هم متن روایت را سکرآور می‌کند. در واقع می‌توان گفت رمان نوعی ادای دین به خط و خطاطی است. در میان روایت‌های داستانی در قالب رمان، داستان کوتاە و... موسیقیدان، نقاش و نویسندە بهروایت در آمدەاند، اما دیده نشده کسی خطاط یا خوشنویسی را روایت کند، آن هم میان کاغذپارەهایی باقی‌مانده از گذشته. رمان الف/ یا به دنیای خط پرداخته است. رنج، مهجوری و عدم درک خطاط و تفاوت صورت و  معنا در کلام به‌خوبی در روایت دوم یعنی خطاط برجسته شدە است. از نکات بارز دیگر این رمان این است که برای دو روایت دو نثر متفاوت به کار گرفته شده است. یعنی راوی اول به سبک و سیاق نثر امروز روایت کرده و خطاط به سبک و سیاق دورۀ قاجار، حتی حس‌ها در هردو نثر متفاوت است و در هر دو نوع روایت عشق و رنج در تار و پود نثر تنیدە شدە، اما هرکدام متأثر از زمانۀ خود...