دفترچه خاطرات جغد 1/ جشنواره‌ی بالادرختی اِوا

معرفی کتاب درآمدی بر اندیشه‌های هانس بلومنبرگ

فرانتس یوزف وتس در کتاب درآمدی بر اندیشه‌های هانس بلومنبرگ سعی کرده تا گذری بر زندگی و اندیشه‌‌ی فیلسوف ژرف‌اندیش و برجستهٔ دوران پس از جنگ جهانی دوم در آلمان داشته باشد. فرانتس یوزف وتس (Franz Josef Wetz) در کتاب درآمدی بر اندیشه‌های هانس بلومنبرگ (Hans Blumenberg zur Einfuhrung) توانسته با بیانی قابل فهم و ساده به خوبی شما را در فهم افکار عمیق بلومنبرگ شریک سازد و تشویق به خواندن آثار اصلی بلومنبرگ کند. فرانتس یوزف وتس، استاد فلسفه در دانشگاه گیسن می‌باشد، او در کتاب حاضر علاوه بر پرداختن به زندگی بلومنبرگ، به افکار اساسی و آثار این فیلسوف برجسته‌ی آلمانی پرداخته و به بررسی عقاید او در موضوعاتی همچون هستی‌شناسی و مفاهیمی مانند طبیعت، واقعیت، مذهب، انسان و زمان می‌پردازد. بلومنبرگ بیشتر از آن‌ که به انسان‌ها عشق بورزد، کتاب‌ها‌ را دوست داشت، کتاب‌هایی که درباره‌ی آن‌ها دوباره از نو کتاب می‌نوشت. او مانند بازدید‌کنندگان آگاه و مطلع از نمایشگاه‌های مربوط به آثار جهان که زندگی سده‌های طولانی از فرهنگ‌های قدیم و جدید را به نمایش می‌گذارد، در تاریخ اندیشه‌ی مغرب‌زمین در رفت‌ و‌ شد است. استعاره‌ی «روحِ کاونده» که بلومنبرگ آن را از یاکوب بورکهارت قرض گرفته بود، برای خود او مناسب است: «روح، هر جا که بخواهد [چون باد] نمی‌وزد، هرگز نمی‌وزد، می‌کاود، زیر‌ و‌ رو می‌کند؛ وزیدن در هواست و کاویدن در زمین. طُرفه آنکه در زمین سراغ ریشه می‌روند. کاویدنِ زمین باعث می‌شود که زیر آن سست شود و هر گونه اطمینان به ایستادن و رفتن بر روی زمین را مشکوک می‌سازد.» هانس بلومنبرگ جزء آن دسته از فیلسوفانی بود که با توجه به اینکه در فضایی کاملا کاتولیک بزرگ شده بود، اما قانون نژادی نورنبرگ آن‌ها را متهم به نیمه یهودی بودن کرد. او که قلبا خود را یهودی نمی‌دانست به خاطر این اتهام چند سال از بهترین سال‌های عمر خود را از دست داد. در تمام عمرش به خاطر این سال‌های از دست رفته احساس ضرر می‌کرد. به همین دلیل پس از اتمام جنگ، وقت خود را به طور کامل، صرف نگارش و مطالعه کرد. در بخشی از کتاب درآمدی بر اندیشه‌های هانس بلومنبرگ می‌خوانیم: فرایندهای علمی عصر جدید با کنجکاوی نظری به حرکت درمی‌آید. بلومنبرگ دقت بسیاری در ردیابی تحولات تاریخی کنجکاوی از یونان باستان تا عصر جدید اروپا به خرج می‌دهد. هر چند در این‌جا مجال آن نیست تا مواقِفِ‌های مختلف این تاریخ مملو از تغییر را نشان دهم، اما ذکر این نکته لازم است که مطابق نظر ارسطو، از آن‌جا که کنجکاوی نظری به طبیعتِ ماهوی انسان تعلق دارد، پس همه‌ی انسان‌ها به اقتضای طبیعت‌شان به دنبال شناخت‌اند. به زعم بلومنبرگ اشتیاق به شناخت بخش مثبتِ استعدادِ بنیادین انسان است. این اشتیاق را باید مثبت تلقی کرد، چرا که مایه‌ی سعادت است. بدین‌سان ارسطو ادعا کرد که صاحب دانش ‌بودن با سعادتمند ‌بودن یکی است.

معرفی کتاب حسنی و ننه حسنی و درخت سیب،‌ دویست و بیست و چهار سیب برای عروسی

در کتاب حسنی و ننه حسنی و درخت سیب،‌ دویست و بیست و چهار سیب برای عروسی نوشته‌ی معصومه یزدانی و تصویرسازی سمیه محمدی، که بازآفرینی داستان حسن کچل است، او باید خیلی سریع برای عروسی پسر همسایه سیب سرخ جمع کند. همین‌طور قرار است برایشان مهمان هم بیاید ولی در خانه کاسه‌ی لعاب و سفره‌ی قلمکار و غذا ندارند. حالا مادرش نگران است و او باید فکری به حال این شرایط کند. این کتاب از برگزیدگان جایزه‌ی ویژه‌ی مهدی آذریزدی به‌شمار می‌رود.

درباره‌ی کتاب حسنی و ننه حسنی و درخت سیب،‌ دویست و بیست و چهار سیب برای عروسی

ننه حسنی در حیاط خانه‌شان نشسته و نگران و در فکر است. دورتر از او حسنی هم طبق معمول خوابیده و خروپف می‌کند. ننه وقتی نگران می‌شود سیب سرخی از درختشان می‌کَنَد و گاز می‌زند. دلیل نگرانی او این است که قرار است امروز برایشان مهمان بیاید ولی آن‌ها به تعداد مهمان‌ها کاسه‌ی لعاب و سفره‌ی قلمکار و غذا ندارند. ننه در همین فکر است که ناگهان پسر همسایه روی دیوار ظاهر می‌شود. او کیسه‌ای برای حسنی پرت می‌کند و می‌گوید برای عروسی امشبش به دویست‌وبیست‌وچهار سیب سرخ احتیاج دارد، چون رسم است که در شب عروسی داماد برای مهمان‌هایش سیب سرخ بیندازد. اگر حسنی بتواند این تعداد سیب بیاورد، به او یک کیسه‌ی مخملی می‌دهد. ننه نگاهی به درخت خودشان می‌اندازد و می‌بیند که آن‌قدر سیب ندارد. حسنی هم همچنان خواب است. او ناگهان متوجه درختی در کوچه می‌شود. ترشی‌هایش را می‌بردارد و به خانه‌ی همسایه می‌برد. به آن‌ها می‌گوید اگر همه‌ی سیب‌های درختشان را به او بدهند این ترشی را به آن‌ها می‌بخشد...