دوازده داستان سرگردان

در وِرست، یکی از روستاهای ترانسیلوانی در کشور رومانی، ماجراهای مرموزی در حال وقوع است و منشأ همۀ این ماجراها قلعۀ متروکه و مخوفی معروف به قلعۀ کارپات‌هاست. اهالی ورست بر این باورند که این قلعه در تسخیر ارواح و اشباح است، از این رو احدی جرئت نمی‌کند حتی به آن‌جا نزدیک شود. همچنین باور دارند که افتادن آخرین شاخۀ درخت راشِ نزدیک قلعه مصادف خواهد شد با نابودی و ویرانی قلعه. تا این‌که یک روز فریکِ چوپان، به لطفِ دوربینی دوچشمی، می‌بیند که دود از دودکش قلعه برمی‌خیزد و این اتفاق به شایعاتی دامن می‌زند حول این‌که آیا موجوداتی انسانی آن‌جا ساکن شده‌اند یا موجوداتی ماورای‌طبیعی. اهالی روستا به قدری کنجکاو می‌شوند که تصمیم می‌گیرند دل را به دریا بزنند و راهی آن قلعۀ مرموز شوند، بلکه از راز آن سردربیاورند. اما چه کسی جرئت می‌کند؟ فقط نیک دک، جنگلبان شجاع، و دکتر پاتاک، البته دومی به‌اجبار. اما...

در این داستان با شخصیت‌های جذابی آشنا می‌شویم از جمله بارون رودولف دوگورتز، آخرین بازماندۀ خاندان دوگورتز و مالک قلعۀ کارپات‌ها، و فرانس دوتِلِک، نجیب‌زده‌ای عاشق‌پیشه، که اگر نبود جسارت و نیز شیفتگیِ او نسبت به داستان‌های اسرارآمیز، راز ساکنانِ قلعه هرگز فاش نمی‌شد.

ممکن است حین خواندن این داستان فکر کنید ژول ورن، برخلاف اغلب کتاب‌هایش، از عناصر علمیِ چندانی بهره نبرده است. اما این‌طور نیست، چراکه او از طریق اورفانیک، دانشمند و نابغهٔ قدرنادیدهٔ داستان، از «الکتریسیته»، که به‌درستی «روح جهان» نام گرفته، و نیز از تلفن و حتی گرامافون برای رسیدن به مقاصد شومش بهرۀ وافری می‌برد، به طوری که ممکن است، تحت تأثیر وقایع داستان، از این اختراعات مفید بشری بیزار شوید.

گمان بر این است که برام استوکر، نویسندۀ ایرلندی، از این رمان ژول ورن برای نوشتن رمان خودش دراکولا در سال ۱۸۹۷ الهام گرفته است.

چکیده بیش از ٢٠٠ سال است که الگوی مدرنیت اروپایی در جامعه‌های غیر اروپایی همچون ترکیه و ایران تنها الگوی پذیرش مدرن‌سازی تلقی شده است. هر چند از آغاز قرن ٢٠ به بعد، ژاپن نمونه الهام‌بخشی بوده است از اینکه یک کشور غیر غربی چگونه می‌تواند «به پای غرب برسد‌» و حتی از آن پیشی بگیرد، تأثیر آن به عنوان یک الگو به راستی محدود مانده است. عصر مدرنیت در اروپا سرآغاز دوره نوینی بود که در آن فرد واحد اساسی ساختارهای جامعه مدرن محسوب می‌شد، به جای گروه یا جماعت که واحد اساسی جامعه دهقانی بود. طبیعی است که فردگرایی که دربردارنده آزادی و خودمختاری فرد بود مرزبندی تازه‌ای به وجود آورد که شامل ارتباط تازه فرد و حکومت بود. براساس این ارتباط تازه، فرد در جامعه مدرن، دست‌کم بنا بر قاعده، دیگر رعیت یا عامل شاه یا کشیش، سلطان یا شیخ خاصی با اقتدار الهی یا آمرانه نبود، بلکه فرد بر مبنای قواعد عقلانی و غیر شخصی‌ای عمل می‌کرد که به صورت قوانین عرضه می‌شد. اعطای حقوق سیاسی و قضایی جدید، از جمله حق نمایندگی، در واقع نتیجه این ارتباط تازه بود. پیدایش طبقه متوسط بازرگان و صنعتگر شهری پیوند جدایی ناپذیری با این فردگرایی داشت. کتاب «تجدد آمرانه» شامل مقالاتی درباره جامعه و دولت در دوره رضا شاه، خلافت، روحانیت و جمهوریت در ترکیه و ایران، ایران نو و زوال سیاست‌های حزبی در دوره رضا شاه و چند مقاله دیگر است. این کتاب برای اولین بار مسئله برخورد سنت و مدرنیتته را از زاویه‌ای جدید می‌کاود و به ریشه‌های تجدد آمرانه یا مدرنیت از بالا می‌پردازد.

این‌ کتاب‌ محصول‌ یکی‌ از آخرین‌ پژوهش‌ها درباره تاریخ‌ خاورمیانه‌ و بویژه‌ ایران‌ باستان‌ است‌ و مؤلف‌ در کار خود از جدیدترین‌ پژوهش‌های‌ تاریخی‌ و باستان‌شناسی‌ بهره‌ می‌جوید. از جمله‌ مهم‌ترین‌ مباحث‌ و موضوعات‌ مورد بررسی‌ وی‌ این‌ها بوده‌ است‌: پارسیان‌ و مادها، تشکیل‌ امپراتوری‌، فتح‌ مصر، تاریخ‌ هخامنشی‌ و مشکلات‌ آن‌، ساختار امپراتوری‌ هخامنشی‌ و آیین‌های‌ پادشاهی‌.