رهبران جهان باستان (7) هانیبال

اکنون میان دو هیچ مجموعه‌ای از اشعار «فریدریش نیچه» فیلسوف و شاعر بزرگ آلمانی به شمار می‌آید. در حقیقت کتاب حاضر، اشعار فیلسوفی را دراختیارتان قرار می‌دهد که افکار و اندیشه‌هایش تأثیر بسیار عمیقی بر فلسفه‌ی غرب و حتی تاریخ اندیشه‌ی مدرن گذاشته است؛ با این اوصاف خواندن اشعار چنین فردی خالی از لطف نیست. وی در اشعارش معمولاً به موضوعاتی مانند خیر و شر، افول مذهب در جامعه‌ی مدرن و مفهوم ابر انسان می‌پردازد و با بهره‌گیری از استعاره، تمثیل و بازی‌های زبانی، تصویری عمیق از زندگی و پدیده‌های آن ارائه می‌دهد. با مطالعه‌ی کتاب «اکنون میان دو هیچ» شما نیز به این نتیجه می‌رسید که نیچه شاعر توانمندی بوده است؛ اما او خودش را علی‌رغم تمام توانایی‌ها به هیچ‌وجه شاعر نمی‌دانست و از شعر به عنوان بهانه‌ای برای انعکاس افکار و اندیشه‌هایش استفاده می‌کرد. در تمامی سطور این کتاب، شما نیز به وضوح این موضوع را درک می‌کنید؛ چرا که در جای جایِ «اکنون میان دو هیچ»، افکار نیچه‌ی فیلسوف بر نیچه‌ی شاعر چیره می‌شود. این مجموعه شعر خواندنی به بخش‌های مختلف «اشعار نوجوانی و جوانی»، «آوازهای شاهزاده‌ی دربدر»، «اندرزها و حکمت‌ها»، «هزل، نیرنگ و انتقام»، «مستانه‌سرایی‌های دیونیزوسی» و «پاره‌هایی از مستانه‌سرای دیونیزوسی» تقسیم شده‌است و این بخش‌بندی به شما کمک می‌کند درک درست‌تری نسبت به اشعار وی داشته باشید.

“سماع جان” اثری است به قلم “جلیل مسعودی فرد” که در آن به “تبیین و تحلیل داستان های مثنوی” می‌پردازد. مثنوی حکایت انسانی است که از یار و دیار خود دور افتاده و از ماوای ازلی خود به زمین تبعید شده است. انسانی که در اینجا در عذاب غربت گیر افتاده و آرزوی بازگشت به وطن اصلی‌اش، با ارزش‌ترین انگیزه و دارایی اوست. عشقی که با خود به یادگار دارد، زندگانی‌اش را گرمی می‌بخشد و به او امید وصال و بازگشت به نیستان را هدیه می‌کند. هجده سطر اول مثنوی که به «نی نامه» معروف است و سرآغاز مثنوی یا خلاصه‌ای از آرای مولانا است، روایت آدمی را به تصویر می‌کشد که تنهاست و رنج غربت، او را به ناله و زاری انداخته است. آنچه نی از آن حکایت و شکایت کرده، شکایت از همان جدایی و دور افتادن است. دوری از آرامشی بهشتی، وصال یار و گیر افتادن در تله‌ی درد و رنج‌های دنیای مادی. مولانا نمی‌تواند آنطور که می‌خواهد، بیان کند که این داستان چقدر دشوار، اندوه‌برانگیز و غیرقابل‌توصیف است. تنها انسان‌هایی که این حس را درک کرده‌اند و سینه‌شان در غم فراق سوخته و آرزوی در هم آمیختن تمام وجودشان را دریده است، می‌توانند این رنج مشترک را درک کنند، همنشین انسان باشند و با همدلی خود، این داغ را کمی خنک کنند و سایه‌ای هرچند کوتاه را فراهم کنند. نی در این اشعار که از غم غربت می‌نالد، نشان از مردی غریب و پاکدامن و عابد است که با پاکی درونی و صیقل دادن جسم و روان از هر گونه پیوند و وابستگی رها شده و آماده است تا با دم عشق الهی نواخته شود. تمام مثنوی را می‌شود شرح این داستان دانست و “جلیل مسعودی فرد” در “سماع جان”، یک به یک “تبیین و تحلیل داستان های مثنوی” را به خواننده‌ی مشتاق، ارائه می‌کند.