این‌ کتاب‌ مشتمل‌ بر برخی‌ مقالات‌ برگزیده تکنیکی‌ در باره شیوه روانکاوی‌ کلاسیک‌ است‌ که‌ دومین‌ مرحله‌ از پیش‌ درآمد جدید و اساسیِ فرایندهای‌ روان‌درمانی‌های‌ عملی‌ محسوب‌ می‌شود.   برخی‌ از این‌ روان‌درمانی‌ها عبارتند از: الف) روانکاوی‌ کلاسیک‌،که موضوع اصلی بحث را تشکیل می‌دهد؛ ب) روان‌درمانی‌ روانکاوانه‌، خاصه‌ نوع‌ بینش‌گرایانه‌ آن‌)؛ ج) انواع‌ روان‌درمانی‌ کوتاه‌ مدت‌، همچون روش روان‌درمانی کوتاه مدت دینامیک دوانلو یا روان ‌درمانی کوتاه مدت اضطراب برانگیز سیفنور؛ د) برخی‌ روان‌درمانی‌های‌ گروهی‌، از جمله نوع تحلیل‌گرایانه؛ و نیز روانکاوی گروه؛ ر) روش‌های‌ مبتنی‌ بر تلفیق‌ روان‌درمانی‌های‌ فردی‌ با گروهی‌ است و کلاً تمامی روش‌های معیارمندی که با دیدگاهی اساسی و زیربنایی همچون روش‌های فوق‌اذکر اجرا می‌شوند.

برای نوجوانان تاریخ در کلی‌ترین معنای آن، سرگذشت انسان‌ها و در واقع مطالعه گذشته‌ی خود ماست. جنگ‌ها، انقلاب‌ها، دولت‌ها و زندگی مردم از جمله پدیده‌هایی است که مورد نظر مورخان قرار می‌گیرند. تاریخ این رویدادها را ثبت می‌کند و درباره گذشته انسان‌ها توضیح می‌دهد. مورخان، مجموعه مدارک مکتوب و شفاهی را بررسی می‌کنند و به کمک باستان شناسان واقعیت‌هایی را باز سازی می‌کنند تا تصویر مشخصی از گذشته به وجود آید. کتاب دانشنامه تاریخ جهان  یکی از کتاب‌های مهمی است که دریچه‌ی جدیدی بر روی نوجوانان می‌گشاید تا آنها راز و رمز لذت ورود به تاریخ را دریابند.

گذرگاه‌های‌ تاریخ‌ طرح‌ کلی‌ فرایندهای‌ تاریخ‌ را از دوره‌ دیرینه‌ سنگی‌ تا به‌ امروز پی‌ می‌گیرد و برداشتی‌ کلی‌، موجز، بی‌همتا و خواندنی‌ از سراسر تاریخ‌ انسان‌ و قوانین‌ حاکم‌ بر آن‌ به‌ دست‌ می‌دهد. این‌ کتاب‌ پژوهشی‌ گسترده‌ و بلندپروازانه‌ است‌ که‌ نظریه‌ تحول‌ اجتماعی‌ مارکس‌ را پایه‌ راه‌جویی‌های‌ تازه‌ خود قرار می‌دهد. اما پروفسور دیاکونف‌ پنج‌ مرحله‌ تحولی‌ مارکس‌ را به‌ هشت‌ مرحله‌ گسترش‌ داده‌ است‌. از آن‌ گذشته‌ و برخلاف‌ مارکس‌، پروفسور دیاکونف‌ نمی‌پذیرد که‌گذار ما از یک‌ مرحله‌ به‌ مرحله‌ بعدی‌ با ستیزه‌ و انقلاب‌ اجتماعی‌ مشخص‌ می‌شود و بر آن‌ است‌ که‌ این‌ گذارها گاهی‌ با مسالمت‌ و آرامش‌ انجام‌ می‌پذیرد. توجه‌ پروفسور دیاکونف‌ تنها به‌ ابعاد اقتصادی‌ و اقتصادی‌ ـ اجتماعی‌ تحول‌ محدود نمی‌ماند، بلکه‌ عوامل‌ قومی‌، فرهنگی‌، مذهبی‌ و نظامی‌ ـ فن‌آورانه‌ای‌ را نیز که‌ طی‌ قرن‌ها دوام‌ آورده‌ است‌ به‌ تفصیل‌ می‌کاود. پروفسور دیاکونف‌ همچنین‌ این‌ نظر را نمی‌پذیرد که‌ تحول‌ اجتماعی‌ حتماً و الزاماً نشانه‌ پیشرفت‌ است‌ و نشان‌ می‌دهد که‌ چگونه‌ «هر پیشرفتی‌ در عین‌ حال‌ یک‌ پسرفت‌ است‌.» سرانجام‌ کتاب‌ با ارایه‌ چشم‌اندازی‌ از آینده‌ انسان‌ پایان‌ می‌یابد و نتیجه‌گیری‌ در این‌ باره‌ را که‌ آینده‌ چه‌ در بر خواهد داشت‌ به‌ خواننده‌ وامی‌گذارد. خواننده‌ همچنان‌ که‌ همراه‌ کتاب‌ از مراحل‌ گوناگون‌ تاریخی‌ می‌گذرد، با پژوهشی‌ سترگ‌ و تأمل‌برانگیز از فرایند تاریخ‌ نوع‌ انسان‌ مواجه‌ می‌شود که‌ پس‌ از توین‌بی‌ مهم‌ترین‌ اثر تاریخی‌ هوشمندانه جهان‌ به‌ شمار می‌آید. ایگور ام‌. دیاکونف‌ استاد ممتاز موسسه‌ شرِشناسی‌ دانشگاه‌ سن‌ پترزبورگ‌ و صاحب‌ تألیفات‌ عالمانه‌ بسیاری‌ از جمله‌ تاریخ‌ ماد، دوره‌ سه‌ جلدی‌ تاریخ‌ جهان‌ باستان‌ (١٩٨٩)، که‌ او سرویراستار آن‌ بود، و اسطوره‌های‌ باستانی‌ شرِ و غرب‌ (١٩٩٣) است‌.