روانشناسی فیزیولوژیک ویراست دوازدهم

راوی داستان، سرگشته از نسل جنگ، تاریخ زندگی جستجوگرانه‌اش را که آغازش مقارن با آغاز جنگ تحمیلی عراق علیه ایران است، به دنبال گمشده‌هایش تا زمان حال امروز ایران معاصر پی گرفته است. گمشده یا گم کرده‌هایش هم انسان‌هایی هستند که از او دور مانده‌اند و هم هویت خانه و زندگی جا مانده در کودکی و نوجوانی‌اش: «مدتی است احساس معلق شکست دارم، یک شکستِ بد و دور. انگار این احساس را از خیلی وقت پیش داشته‌ام. نمی‌دانم چرا گفتم «معلق». مثل حس‌هایی که برای همیشه در ذهنمان می‌مانند اما گاهی چون فراموششان می‌کنیم فکر می‌کنیم رفته‌اند و به محض تکرار حادثه‌ای، به سرعت برق و باد می‌ریزند توی ذهنمان، لابد همین نزدیکی‌ها بوده‌اند و جای دوری نرفته بودند...» سگ خارجی روایت روح شرحه شرحه آدم‌هایی است که در حیرت و تعلیقی ناشی از همان حیرت روزگار می‌گذرانند. دختر (راوی) که می‌خواهد خانواده‌اش را گردِ هم آورد و نجات دهد... تا دختری کُردِ عراقی که آوارگی‌اش سر آوارگان این سوی مرز خراب می‌شود... تا برادرانی که هر یک به شکلی می‌روند و دیگر بر نمی‌گردند، گم می‌شوند، حتی به زندگی برگرداندن برادری که به ظاهر هست، جایی نرفته، اما در حقیقت نیست... نوجوانی گُنگ که در ذهن و زبان خویش گم شده... تا دخترانی که بعد از جنگ تازه یادشان آمده می‌شود زیبا هم بود و شاد هم بود و دوست هم داشت و نخلستان‌ها و هورهای جنوب را از یاد برد و توأمان در یاد داشت تا حکایت مادری که پیراهن سیاه عزا، دیگر، پوستی است بر تن‌اش، بر موجودیت و بر زندگی بی اهمیتش... رمان سگ خارجی روایت بوکشیدن است. بوهای شیرین و شاد، تلخ و نوستالژیک و گاهی گس و سوزاننده و حیوانی! مثل بوی سوزان سگی که ذره ذره جان می‌کند و می‌خندید!

کتاب جنگنامه نادر (به زبان هورامی) اثری است منظوم که الماس‌خان کندوله‌ای آن را سروده است. در این کتاب، الماس‌خان اوضاع دوره نادرشاه به‌ویژه جنگ‌های نادر با عثمانی‌ها، هندی‌ها و ازبک‌ها را به تصویر می‌کشد. الماس‌خان که برخی از وی به عنوان سردار سپاه نادرشاه نام برده‌اند، در این جنگ‌نامه‌ها به‌ویژه جنگ با عثمانی‌ها حاضر بوده است. به این دلیل، توانسته تصویرهای واقعی و دقیقی از جنگ‌های نادر با عثمانی‌ها ارائه دهد. وی چون در جنگ‌های ایران و عثمانی خود حاضر بوده، توصیفات دقیقی ارائه می‌دهد. با وجود این کتاب حاضر، اثری مهم درباره دوره افشاریه است که در مقایسه با دوره‌های صفوی و قاجار، آثار و مکتوبات محدودی از آن دوره به جای مانده است. این کتاب در دو بخش تنظیم شده است. بخش اول با عنوان «مقدمه مصحح» آمده که در آن داده‌ها و اطلاعات نسخه به صورت محدود معرفی شده است و سپس در مورد الماس‌خان سراینده اثر بحث شده و نسخه‌های جنگنامه بررسی و با هم مقایسه شده‌اند. در بخش دوم با عنوان «متن تصحیح‌شده جنگنامه به زبان هورامی»، ابیات هر عنوان از نسخه تصحیح شده و بلافاصله ترجمه ابیات آن بخش هم آورده شده است و سپس داده‌ها و اطلاعات همان بخش با منابع دوره نادری تطبیق و مقایسه شده است.