روزگار سپري شده مردم سالخورده

سنکا، نمونه‌ی روشنفکری‌ست که همواره در جهت تغییر جهان حرکت می‌کرد. او که سال‌ها در میان خون‌ریزترین امپراتورهای روم و دو جبّار بزرگش، کالیگولا و نرون زیسته بود و از سناتوری تا معلم و مشاور امپراطوربودن را تجربه کرده بود، تمام تلاشش معطوف به اصلاح وضعیت حکمرانی و رفتارهای فردی و اجتماعی شهروندان بود.

این فیلسوف، نمایشنامه‌نویس و مصلح اجتماعی بزرگ روم باستان، با توجه به فهم دقیقی که از عصبیت جاری و ساری در میان رومیان داشت رساله‌ای نوشت که امروز با نام «چگونه خونسردی خود را حفظ کنیم: راهنمای باستانی بر مدیریت خشم» منتشر شده است.

این جستار/ مقاله، به‌ظاهر نامه‌هایی بوده که سنکا خطاب به برادر سیاستمدارش نواتوس نوشته و حال که به آن نگاه می‌کنیم گویی نامه‌هایی به انسان و تاریخی‌ست که هم‌چنان سرشار از نکبت خشونت و عصبیت بی‌قاعده و نالازم ست.

سنکا این عصبیت‌ها و خشم‌های روزمره را شکلی از جنون می‌‌داند چرا که بابتش هزینه‌های بسیاری می‌پردازیم.

روشنفکر بزرگ رومی درکتاب چگونه خونسردی خود را حفظ کنیم بر نکته‌ای اساسی دست می‌گذارد، اینکه هیچ‌کس بدون اشتباه و خطا و گناه زندگی نکرده و نمی‌کند و اگر هر انسانی همین یک نکته را در نظر بگیرد و بداند که هرگاه خودمان را از خطا و اشتباه به دور بدانیم، در سراشیبی سقوط قرار گرفته‌ای، دیگر این‌قدر بر سر ابلهانه‌ترین مسائل روزمره‌ی زندگی خشمگین نمی‌شویم و به خودمان و دیگران آسیب نمی‌زنیم

کتاب «سپیده دمان همه چیز: تاریخ نوین بشریت» نوشته دیوید ونگرو و دیوید گریبر، یک اثر متفکرانه و بینش‌بخش است که به بازنگری و تفسیر مجدد تاریخ بشریت می‌پردازد. این کتاب، که توسط دو متفکر برجسته در زمینه‌های باستان‌شناسی و انسان‌شناسی نوشته شده، به خوانندگان دیدگاه‌های جدیدی در مورد ریشه‌ها و تحولات تاریخی جوامع بشری ارائه می‌دهد. ونگرو و گریبر در "سپیده دمان همه چیز" به چالش کشیدن تصورات رایج و قراردادی درباره‌ی تاریخ بشریت می‌پردازند. آن‌ها با استفاده از تحقیقات باستان‌شناسی، انسان‌شناسی و سایر علوم اجتماعی، به بررسی مفاهیمی مانند قدرت، اقتصاد، و تکامل اجتماعی می‌پردازند و نشان می‌دهند که چگونه درک ما از گذشته می‌تواند بر نحوه‌ی تعامل ما با حال و آینده تأثیر بگذارد. این کتاب به خوانندگان این فرصت را می‌دهد تا با تاریخ بشریت از منظری تازه و چندبعدی آشنا شوند. ونگرو و گریبر به بررسی دوران‌های مختلف تاریخی می‌پردازند، از جمع‌آوری‌گران دوران پارینه‌سنگی گرفته تا تمدن‌های باستانی و جوامع مدرن. آن‌ها به ویژه به این موضوع می‌پردازند که چگونه ساختارهای قدرت و نهادهای اجتماعی در طول تاریخ شکل گرفته و تکامل یافته‌اند. یکی از ویژگی‌های متمایز کننده‌ی "سپیده دمان همه چیز" این است که نویسندگان تلاش می‌کنند تا تاریخ را از منظری جهانی ببینند و از تمرکز صرف بر تاریخ غرب فراتر بروند. آن‌ها به بررسی تمدن‌های مختلف در سراسر جهان می‌پردازند و نشان می‌دهند که چگونه تعاملات فرهنگی و اقتصادی متقابل بر تکامل جوامع بشری تأثیر گذاشته‌اند. کتاب همچنین به چالش‌هایی که جوامع امروزی با آن روبرو هستند، می‌پردازد و به تأمل در مورد راه‌هایی برای رسیدن به یک آینده‌ی پایدارتر و عادلانه‌تر می‌انجامد. ونگرو و گریبر با ارائه‌ی تحلیل‌های دقیق و بینش‌های نوآورانه، به خوانندگان کمک می‌کنند تا تصویری گسترده‌تر از تاریخ بشریت داشته باشند و درک کنند که چگونه گذشته می‌تواند بر حال و آینده تأثیر بگذارد. «سپیده دمان همه چیز» برای دانشجویان تاریخ، انسان‌شناسی، باستان‌شناسی، و هر کسی که به دنبال درک بهتری از تاریخ جهانی و تأثیرات آن بر جهان امروزی است، یک منبع غنی و الهام‌بخش است. این کتاب با ترکیبی از تحلیل‌های عمیق و دیدگاه‌های جدید، یک مطالعه‌ی ضروری برای کسانی است که به دنبال فهمی عمیق‌تر از جایگاه بشر در جهان هستند. به گفته‌ی مارکس، رادیکال بودن یعنی به ریشه‌ی چیزها رسیدن و این ریشه در مورد انسان چیزی نیست جز خود انسان. در این معنا سپیده‌دمان همه چیز را می‌توان به صورت مضاعف روایتی رادیکال دانست. نخست، از آن رو که به ریشه‌های انسان و تاریخ انسانی می‌پردازد و در پی یافتن خصلت‌های بنیادین و فسخ‌ناپذیر جوامع انسانی در سپیده دمان تاریخ است، دوم از آن رو که در پرداختن به روایت‌های رایج و همه‌پسند این حوزه، هرگز سویه‌ی نقادی رادیکال را وانمی‌نهد. روایتی که در این کتاب می‌خوانیم، روایتی است رادیکال از همه چیز، از هر آن چه انسانی است و هر آن چه از انسان زدودنی نیست. روایتی از آزادی‌های بنیادین انسان که شاکله‌ی اصلی تمامی جوامع انسانی بوده است و با این همه همواره پس پشت دیوار ضخیم پیش‌فرض‌های فرگشت باور، اروپامحور و دولت‌محور روایت‌های رایج از تاریخ بشر پنهان مانده است.