زبانشناسی نظری: پیدایش و تکوین دستور زایشی

کتاب فرانی و زویی نوشته جروم دیوید سالینجر ترجمه میلاد زکریا توسط انتشارات مرکز با موضوع ادبیات، ادبیات داستانی، رمان خارجی به چاپ رسیده است. کتاب‌شناسی آثار جی. دی. سالینجر بسیار کوتاه است اما او با همین مجموعه‌ی کم‌حجم آثار، یکی از پرتأثیرترین و پرخـواننده‌تـرین نویسنـدگان معـاصر آمریکا بوده است. نخستین اثر مشهور او ناتور دشت، که روایت رنج‌ها و دغدغه‌های نسلی از دانشجویان و نوجوانان آمریکای پس از جنگ دوم است با ستایش بسیار روبه‌رو شد و آن نسل را به طرفداران و خوانندگان شیفته‌ی او تبدیل کرد. فرانی و زویی، که از مهم‌ترین آثار دیگر او شمرده می‌شود، و فیلم ایرانی پری، ساخته‌ی داریوش مهرجویی، گونه‌ای انطباق بومی آن است، مملو از اندیشه‌های ژرف درباره‌ی مسائلی همچون عرفـان و تأمل: تلاش دانش‌پژوهـان در اندوختن گنجینه‌هـای آکادمیک به جـای پول، و شجاعت هیچ‌کس نبودن! حقایقی که به زودی خواهید خواند قاعدتا خودشان حرف هایشان را خواهند زد، ولی، فکر می کنم حتی اندکی مبتذل تر از آن چه معمولِ حقایق است. بنابراین، در مقام جبران، با همان نفرت جاودان و وسوسه گر شروع می کنیم: مقدمه رسمی نویسنده. مقدمه ای که من در ذهن دارم نه تنها بیشتر از آن که بتوانم خوابش را ببینم مفصل و جدی است، بلکه همچنین به شکل آزاردهنده ای شخصی است. اگر، از بخت خوش، درست از کار در بیاید، در عمل با یک گردش اجباری در موتورخانه کشتی قابل مقایسه خواهد بود، که خود من در نقش راهنما با یک لباس شنای یک تکه قدیمی یانتزن جلوتر از همه راه را به بقیه نشان می دهم. مستقیما برویم سراغ بدترین قسمت ماجرا. چیزی که قرار است بخوانید در واقع به هیچ وجه یک داستان کوتاه نیست، بلکه یک جور فیلم خانگی منثور است؛ و کسانی که آن را دیده اند و مصرانه مرا از پرداختن به هر برنامه جدی برای پخش آن برحذر داشته اند. این حق من و مایه شرمساری من است که فاش کنم گروه مخالفان تشکیل شده است از هر سه بازیگر آن، دو زن و یک مرد. ابتدا به سراغ بازیگر نقش اول زن می رویم، که گمان می کنم ترجیح می دهد مختصرا زنی آرام و پخته توصیه شود. به نظر او اگر من بلایی سر سکانس پانزده-بیست دقیقه ای که در آن او چندین بار دماغش را می گیرد می آوردم – یعنی تا آن جا که من فهمیدم، قیچی اش می کردم- شاید همه چیز به حد کافی خوب پیش رفته بود. او می گوید نفرت آور است آدم یک نفر را تماشا کند که مدام فین می کند. خانم دیگر گروه، بازیگر نقش دوم شوخ و شنگ و سرخ و سفید، به این اعتراض دارد که او را در لباس خانه کهنه اش به اصطلاح تصویر کرده ام. هیچ کدام از این لعبت ها (اسمی که هر دو اشاره کرده اند دوست دارند به آن خوانده شوند) اعتراض چندان جدی ای به پیشنهادهای -در مجموع- استثماری من نمی کنند. در واقع، دلیلش خیلی ساده است. هر چند که، برای من، تا حدودی مایه خجالت است. آن ها از روی تجربه می دانند که با اولین کلمه تند و ملامت آمیز اشک از چشم های من جاری  می شود. در هر حال، این نقش اول مرد است که بلیغ ترین درخواست را برای متوقف کردن تهیه فیلم از من کرده است. او حس می کند طرح به عرفان، یا رمز و راز مذهبی، وابسته است -در هر صورت به وضوح گفته است که حضور بیش از حد نمایان چنین عناصر ماورایی که او می گوید یک جورهایی ناراحتش می کنند، تنها می تواند روز و ساعت بی آبرویی حرفه ای مرا تسریع کند و جلو بیندازد.

کتاب تحلیل های روانشناختی در هنر و ادبیات نوشته ساموئل بکت ترجمه محمد صنعتی توسط انتشارات مرکز با موضوع هنر، ادبیات، آموزش و نقد و نظریه به چاپ رسیده است. در مقاله های این مجموعه، برخی از آثار هنری و ادبی در زمینه های داستان و شعر و فیلم و نقاشی از دید روانشناختی بررسی شده اند: در زمینه ی داستان، آثار هدایت و چوبک و بهرام صادقی؛ در شعر آثار اخوان ثالث؛ در فیلم آثار سهراب شهید ثالث، کیارستمی، ورنر هرتزوگ؛ و در نقاشی آثار اسپهبدی و معتبر. تحلیل ها بر سه گونه اند، در یکی به تحلیل متن اکتفا می شود، در دیگری به تحلیل شخصیت های اثر پرداخته می شود، و سومین گونه شخصیت و ذهن خود هنرمند را تحلیل می کند. کتاب مقدمه ای مفصل درباره ی کاربرد روانکاوی و ساخت شکنی در تحلیل و تفسیر ادبیات و هنر دارد. در پایان کتاب ترجمه ای از آخرین اثر بکت، که یکی از شاهکارهای نثر معاصر انگلیسی شمرده شده، افزوده شده است. معرفی مباحث کتاب تحلیل های روانشناختی در هنر آشناسازی با روانکاوی و ساخت شکنی آرزوی کام نا یافته- تحلیل روانشناختی سه قطره خون برزخ رابطه- بررسی روانشناختی آثار چوبک با مرگ به ستیز مرگ- بررسی روانشناختی ملکوت بهرام صادقی امید در نبرد با زمان در غربت جدائی و تنهایی- تحلیلی بر چهار فیلم سهراب شهید ثالث درد مرگ و مزه زندگی-  در طعم گیلاس عباس کیارستمی نگاهی به دو فیلم - فیتز کرالدو و معمای گاسپار هاوزر مرگ اشکار مرگ پنهان- نقاشی های منوچهر معتبر نیزه خشم پدر- تحلیلی از انسانها و حیوانهای علیرضا اسپهبد سوگواره انتظار و ترجمه جنب و جوش های ایسنا