سلطه و هنر مقاومت (روایت‌های نهایی)

معرفی کتاب آواز کشتگان محمود شریفی استاد دانشگاهی است که به دلیل نوشته هایش علیه حکومت به زندان افتاده است. بعد از آزاد شدن سمت استادی اش از او گرفته می شود و او به عنوان یک کارمند اداری در دانشگاه مشغول می شود. محمود سعی می کند دور سیاست را خط بکشد، مطلب تحریک کننده ننویسد و فقط به همسر خود سهیلا و دخترش گلناز فکر کند. ولی زندگی عادی برای او ممکن نیست، ساواک همه جا او را زیر نظر دارد، دانشجویان به او عنوان یک رهبر نگاه می کنند، همکاران و دوستانش از کوچکترین معاشرت با او هراسانند. رمان فضایی بحرانی و در جدال دارد. بازگشت به گذشته بسیار به موقع و در جای خودش اتفاق می افتد. و البته نگاه و گذری است بر قسمتی از تاریخ سرزمین مان. آواز کشتگان در سه فصل نوشته شده و در هر فصل نویسنده با شگردهای خاص خود داستان را به گونه ای روایت می کند که مخاطب با داستان درگیر شود. نثر براهنی در این رمان می تواند به شکل یک کارگاه آموزشی عمل کند و خواننده پیگیر و علاقه مند را با زیرو بم های نوشتن آشنا کند. رمان آواز کشتگان با ساختاری آشفته، بیان گر وقایع دانشگاه تهران، نحوه تعامل یا تعارض استادان با دانشجویان روشنفکر و هم چنین عملکرد ماموران ساواک در مسائل مختلف فرهنگی، عقیدتی و سیاسی دانشگاه در دوران قبل از انقلاب اسلامی است. این رمان را می توان از نوع رمان های تاریخی به حساب آورد؛ زیرا براهنی در خلق این رمان، علاوه بر توصیف موقعیت های شغلی، مقامی، خلقی و روانی شخصیت ها، به صورت جسته و گریخته به پاره ای از حوادث تاریخی قبل از انقلاب پرداخته است. خوش پرداختی تیپ های شخصیتی، استیلای عنصر جدال بر فضای کلی رمان، تلفیقی بودن شیوه روایت (دانای کل و من روایتی)، بهره گیری از شیوه رجعت به گذشته، لحن طنزآمیز و طعنه گونه رمان، ناشاد و بحرانی بودن فضای کلی آن و… ارزش هنری این اثر را اعتلا بخشیده است.

داستان این کتاب در اسپانیا رخ می‌دهد و تاریخ آن‌جا را موشکافی می‌کند. اسپانیایی که در کشاکش حوادث تاریخی و عبور از دوران دیکتاتوری فرانکو، اکنون زیر سایه کلیسای کاتولیک، به حکومتی سلطنتی مبدل شده و معترضان زیادی دارد. براون از بیلبائو تا مادرید و بارسلون، از بناهای تاریخی تا آثار هنری، از کلیساها تا دهلیزهای زیرزمینی، همه را در مقابل دیدگان خواننده قرار می‌دهد و در این بین به دنبال پاسخ دو معمای دیرینه انسان‌ها می‌گردد: «از کجا آمده‌ایم؟» و «به کجا می‌رویم؟» ادموند کرش، آینده‌شناس و پیشگوی میلیاردری که در این داستان ادعا کرده است که به این پرسش‌ها پاسخ دهد.  این ادعا با واکنش‌های گروه‌های مختلف مواجه می‌شود و جهان ادیان را به تکاپو می‌اندازد. سران مذهبی و میلیون‌ها بیننده از سرتاسر دنیا پای برنامه ادموند کرش می‌نشینند. پیدایش، آخرین اثر دن براون، نویسنده جنجال‌آفرین آمریکایی و نویسنده موفق رمز داوینچی، آمیخته‌ای از تاریخ، تکنولوژی، معما و البته هیجان است. او در این رمان سراغ نشانه‌ها می‌رود و با تلفیق شعر و ادبیات، دین و زبان و در نهایت علم و عقل ششصد صفحه خواننده را با خود بی‌وقفه همراه می‌کند.