سپيدتر از استخوان

معرفی کتاب تاریخ فلسفه‌ی راتلج - جلد اول: از آغاز تا افلاطون

کتاب تاریخ فلسفه‌ی راتلج - جلد اول: از آغاز تا افلاطون، فلسفه‌ی پیشاافلاطونی و افلاطونی را مرور می‌کند و مهم‌ترین مکتب‌های فکری آن برهه را تشریح می‌نماید. مباحث کتاب به قرن ششم تا چهارم پیش از میلاد اختصاص دارد و ایده‌های شاخص یونانی همچون ایونی، فیثاغورثی، سوفسطایی، اتم‌گرایی، اخلاق سقراطی، و متافیزیک و روانشناسی افلاطون را معرفی می‌کند. این کتاب بخش اول مجموعه‌ی ده‌جلدی راتلج است و سی. سی. تایلور ویراستاری آن را بر عهده داشت.

درباره‌ی کتاب تاریخ فلسفه‌ی راتلج - جلد اول: از آغاز تا افلاطون

کتاب تاریخ فلسفه‌ی راتلج - جلد اول: از آغاز تا افلاطون (Routledge History of Philosophy Volume I) مرور تاریخ فلسفه‌ی غرب را از زمان مکتب ایونی آغاز می‌کند و تا دو و نیم قرن بعد ادامه می‌دهد. در این جلد، به مکاتب فلسفی پیشاافلاطونی و افلاطونی نیز پرداخته می‌شود و به شکلی ساده ایده‌های اصلی آنان مطرح می‌گردد. تا قرن‌ها پیش از میلاد، تمام دنیا و هستی بر پایه‌ی اسطوره‌ها می‌گشت. انسان‌ها که قادر نبودند برای بسیاری از پدیدهای طبیعی پیرامونشان توضیحی پیدا کنند، همه‌چیز را به خدایان نسبت می‌دادند و سعی می‌کردند این‌چنین این وقایع را توجیه کنند، اما در قرن ششم پیش از میلاد برای اولین بار تصور دیگری شکل گرفت. چند اندیشمند یونانی به این نتیجه رسیدند که شاید خیلی از اتفاقات مبنایی ماتریالیستی و فیزیکی داشته باشند و الزاماً ساخته‌ و پرداخته‌ی خدایان نباشند. ایونی‌ها، برخلاف گذشتگان که کیهان را با غول‌ها و تایتان‌ها تصور می‌کردند، به دنبال عناصری ثابت و پایه‌ای و فرآیندهایی بودند و می‌خواستند کائنات را در قالب آن‌ها بیابند. این دیدگاه فیزیکی دقیقاً مقابل نگاه اسطوره‌پرور گذشته بود و می‌کوشید بر مبنای مشاهده و پیش‌بینی عمل کند. طالس، اناکسیمندر و انکسیمانوس از مهم‌ترین چهره‌های مکتب ایونی محسوب می‌شدند. بسیاری از تاریخ شناسان، ایونی‌ها را پایه‌گذار و شروع‌کننده‌ی مفهوم فلسفه می‌دانند. پس از سنت کیهان‌شناسی ایونی، به‌مرور نحله‌های فکری دیگری هم در یونان پا گرفت. مکتب‌های فیثاغورث و هراکلیت از جمله مهم‌ترین اندیشه‌هایی بودند در سده‌ی پنجم ظهور کردند، ایده‌های ایونی را بسط دادند و حتی مسائل جدیدتری مثل زبان و واقعیت را هم مطرح کردند. اما در سده‌ی پنجم دو فیلسوف بزرگ ظهور کردند که نه‌فقط بر دوران خود، که بر تمام اندیشه‌های پس از خود نیز تأثیر گذاشتند؛ سقراط و پارمنیدس. پارمنیدس آغازگر بحث تجربه‌گرایی و خردباوری بود و سقراط هم موضوع اخلاق را پیش کشید تا تحول بزرگی در فلسفه به وجود آورَد. گرچه سقراط اثر مکتوبی از خود به‌جای نگذاشت، اما شاگرد بزرگ او، افلاطون، راوی بسیاری از ایده‌های استادش شد. افلاطون اما خود به طیف وسیعی از موضوعات علاقه داشت و در مورد آن‌ها فلسفه‌ورزی می‌کرد؛ از کیهان‌شناسی تا هنر، از سیاست تا اخلاق. می‌توان گفت او چکیده‌ای از تمام اندیشه‌ورزان پیش از خود بود و توانست بسیاری از ایده‌های پیشین را شرح و بسط دهد. کتاب تاریخ فلسفه‌ی راتلج - جلد اول: از آغاز تا افلاطون، در ابتدا پولیس و ایونی‌ها را معرفی و پس‌ازآن در مورد هراکلیت، امپدوکلس، فیثاغورثی‌ها، اتم‌گرایان و سوفسطایی‌ها سخن می‌گوید. در ادامه نیز به سقراط و مسأله‌ی اخلاق او می‌پردازد و آن را تفسیر می‌نماید. بخش‌های پایانی کتاب هم به نظرات، افکار و مباحث افلاطون در حوزه‌های مختلف، از متافیزیک تا زیبایی‌شناسی، اختصاص یافته و ایده‌های متنوع او مرور می‌شود.