شاقول اندیشه

از زمان انتشار این کتاب در سال ۲۰۰۳ این ایده که وضعیت استثنایی در دموکراسی‌های غربی به پارادایم معمولِ حکومت بدل شده دیگر واقعیتی بدیهی است و هیچ تحلیل سیاسی جدی نمی‌تواند انکارش کند. نه‌تنها قوانینی که در پی حملات سپتامبر ۲۰۰۱ وضع شدند و دست‌کم دوبرابر محدودکننده‌تر از قوانین ایتالیای فاشیست‌اند کاملاً در چارچوب [وضعیت استثنایی] می‌گنجند، بلکه اعلام وضعیت اضطراری در ۲۰ نوامبر به‌مدت سه ماه در فرانسه گامی تعیین‌کننده در این چارچوب بود که البته دولت آن را تمدید هم کرده است. بدین‌ترتیب وضعیت استثنایی به‌گونه‌ای ماندگار در قلب اروپا خانه کرده است. اولین هدف آگامبن در این کتاب نشان دادن این نکته است که وضعیتهای اتفاقا خیلی هم استثنایی نیستند بلکه بنابر حکم مشهور بنیامین، تبدیل به «قاعده» شده اند. نویسنده با همین هدف به تبارشناسی وضعیت استثنایی از سرچشمه های کهناش در حقوق روم تا مظاهر مدرن ترش در فرانسه انقلابی آمریکای دوره جنگ داخلی آلمان نازی و ایتالیای فاشیست می پردازد تا نهایتا به این نتیجه برسد که وقتی وضعیت استثنایی بدل به قاعده شد نظام حقوقی سیاسی هم تبدیل به یک ماشین کشتار می شود. موتور زیست سیاسی این ماشین کشتار همان وضعیت استثنایی آگامبن غرب را به سوی یک جنگ داخلی عالم گیر پیش است که به زعم میراند» نویسنده حتا گامی فراتر مینهد و وضعیت استثنایی را درون ماندگار ساختار حقوقی سیاسی و بلکه متافیزیکی غرب معرفی می کند. ساختار اصلی و آغازینی که ما به ازایش را باید در هستی شناسی و زبان جست. آگامین میگوید به موجب این ساختار بنیادین که بین نوموس و لوگوس مشترک است قوه و فعل به طور ریشه ای از هم می گسلند. همه چیز به گونه ای است که انگار هم نوموس هم لوگوس محتاج نوعی منطقه ی آنومیک یا نامنطقی تعلیق بوده اند تا ارجاع خود را به عالم حیات توجیه و شالوده مند کنند. قانون ظاهرا فقط در صورت ادغام آنومی قادر است به حیات خود ادامه دهد درست همان طور که زبان فقط به شرط مصادره ی امر غیر زبانی میتواند موجودیت داشته باشد. وضعیت استثنایی (با پیش‌گفتار نویسنده بر ترجمه‌ی فارسی) - انتشارات نی