شاهنامه‌ی فردوسی 11: از رزم و اسفندیار تا پایان داستان رستم و شغاد

مرجان شیرمحمدی، بازیگر و نویسنده، پیش از آن‌که قصه‌نویسی را از ابتدای دهه‌ی هشتاد شمسی شروع کند، در سینما و تلویزیون ایران حضور فعالی داشت. اما انتشار نخستین مجموعه داستان‌اش، بعد از آن شب، و کسب جایزه‌ی هوشنگ گلشیری باعث شد نام‌اش به عنوان داستان‌نویس جوان و با استعداد بر سر زبان‌ها بیفتد. او از آن زمان تاکنون سه مجموعه داستان و یک رمان منتشر کرده است. تازه‌ترین اثر او رمان «آذر، شهدخت، پرويز و ديگران» قصه‌ی خانواده‌ای سینمایی است که گرفتار زندگی واقعی شده‌اند. روزی خانم شهدخت فیروزکوهی به محل فیلم‌برداری شوهرش، پرویز دیوان‌بیگی، می‌رود و از اتفاق با عوامل فیلم او آشنا می‌شود و همین آشنایی مسبب حضور او در سینما و درخشش و شهرتش می‌شود. اما این شهرت و موفقیت موجب ناراحتی همسرش می‌شود. پرویز دیوان‌بیگی، بازیگر سرشناس تئاتر و سینماست که سال‌ها پیش از این با شهدخت فیروزکوهی ازدواج کرده. این آغاز ماجرای خانواده‌ی ایشان است که با قهرها و شادی‌ها و خوشی‌های مختلف پی گرفته می‌شود. آذر، دختر خانواده، نیز از فرنگ بازمی‌گردد و این‌گونه داستان زن و شوهر با قصه‌ی فرزندان‌شان گره می‌خورد و هر کدام برای دیگری نگران می‌شود و همه می‌کوشند تا از فرصت در کنار هم بودن بیشترین لذت ممکن را ببرند و در نهایت باز هم زندگی به مدار سابق بازگردد و باز همان امور و همان کارها و همان دل‌نگرانی‌ها. اما همیشه عواملی بیگانه با احساسات ما در امور دنیوی دخالت می‌کنند. و نه فرشتگان یا شیاطین بلکه حتی برف زمستان، حتی محبت دیگری یا آرزوهای او.

بخشی از کتاب سینمای لارس فون تری‌یه

اغلب از فون تری‌یه نیز همانند هیچکاک، به عنوان کارگردانی زن‌ستیز یاد می‌شود هر چند خودش ادعا می‌کند شخصیت‌های زن فیلم‌هایش «کمال‌گرا» هستند (کاپلوف، ۲۰۰۳: ۱۹۷) و از شخصیت‌های زن، به‌ویژه در سه‌گانهٔ «قلب طلایی» تصویری قوی و محکم ارایه داده است. (اسمیت، ۲۰۰۰: ۲۵) رسانه‌های جهانی پیوسته به وجود نوعی رابطهٔ «پورنوگرافیک احساسی» بین او و بیورک در زمان فیلم‌برداری رقصنده در تاریکی اشاره می‌کنند (اسکات، ۲۰۰۰؛ راکول، ۲۰۰۱) یا از نیکول کیدمن نقل‌قول می‌کنند که فون تری‌یه او را از نظر احساسی آزار داده (مارو، ۲۰۰۴؛ بیلن، ۲۰۰۶) و شباهت‌های آشکاری بین رفتار فون تری‌یه و رفتار سخت‌گیرانه و وسواس‌آمیز هیچکاک با بازیگران زن فیلم‌هایش مانند تیپی هدرن، اینگرید برگمن، جَنِت لی و اوا مری سنت به چشم می‌خورد.   فون تری‌یه اذعان کرده که «خوک» بودن هیچکاک را ستایش می‌کند (لارسن، ۱۹۸۴: ۴۵) و این موجب بحث‌های فراوانی دربارهٔ فمینیستی خواندن آثار فون تری‌یه و امکان استفاده از تفسیرها و تحلیل‌های فمینیستی دربارهٔ آن‌ها شده است. (برای بررسی بیشتر این موضوع به فصل شش مراجعه کنید.) یکی از نکات بسیار جالب توجه، روش مشترکی است که هم هیچکاک و هم فون تری‌یه در فیلم‌های‌شان به کار می‌برند، بدین شکل که شخصیت‌های‌شان را در میانهٔ موقعیت‌های دشوار انسانی (و به‌شدت جنسیتی) قرار می‌دهند تا بتوانند تأثیرپذیری‌های روانی آن‌ها را هر چه بهتر تجزیه‌وتحلیل کنند.   در هستهٔ مرکزی آثار هر دو کارگردان، درون‌مایه‌های مشترکی مانند رنج کشیدن، کمال‌گرایی و لذت‌ها و نگرانی‌های مرتبط با این تجربه‌ها قرار دارند؛ هر دو به منظور بازتاب دادن و تشدید استعاره‌های روایی، در فرم فیلم‌هاشان دست‌کاری می‌کنند و به نتایج بسیار موفقی دست می‌یابند که به‌خوبی مستند شده‌اند

خولیو كرتاثار در تاریخ ادبیات داستانی معاصر، غولی توصیف شده در کنار گابریل گارسیا مارکز، کارلوس فوئنتس و ماریو بارگاس یوسا. نویسنده‌ای که جهانی تماما شخصی را طراحی و در داستان‌های کوتاه و رمان‌هایش جاودان کرده است. «آگراندیسمان» نمونه‌ی اعلای هدفمندی در طرح داستانی، انسجام و تشکل ذهنی نویسنده و رعایت اصول قصه‌گویی در عین فراروی از آن‌هاست. برای اهل سینما هم خواندن خود داستان آگراندیسمان امکانی برای تطبیق و مطالعه‌ی موردی است با فیلم بزرگ میکل‌آنجلو آنتونیونی، تولید ١٩٦٦ . خواندن این داستان در دل مجموعه‌ای از داستان‌های غریب این نویسنده‌ی تاریخ‌ساز رنگ و وزن دیگری دارد. این‌که بتوانیم با تاخیر زیاد با نگرش سوررئالیستی او که بارها وصفش را خوانده‌ایم روبه‌رو شویم. نویسنده‌ای که حاشیه نرفتن و مستقیم به هدف زدنش می‌تواند برای هر نویسنده‌ای درس‌گرفتنی باشد. كرتاثار بخش عمده‌ای از عمرش را دور از وطن و در فرانسه گذرانده و تجربه‌ی طولانی‌مدتی هم به عنوان مترجم داشته، اما محوریت امر سیاسی و همنشینی ناگزیر شهروند نمونه‌ای آمریکای لاتین با آن را در کارش کم‌رنگ تر از هم‌ترازانش زیر ذره‌بین برده. اتفاقی مبارک که بسیار از بزرگان دیگر آمریکای لاتین متمایزش کرده است. دربخشی از کتاب می‌خوانیم: «آرامش و سکون‌شان بود که باعث شد اولین باری که اَکسولوتی ها را دیدم شیفته و مجذوب به طرف‌شان خم شوم. انگار به شکلی مبهم و نامفهوم خواسته‌ی پنهانی آن‌ها را درک می‌کردم، پایان دادن به زمان و مکان با سکونی توام با بی تفاوتی.»