شاهنامه‌ی فردوسی 12: از پادشاهی بهمن تا پایان کار اسکندر

معرفی کتاب درک و دریافت موسیقی

راجر کیمی ین یکی از برجسته‌ترین استادان موسیقی در زمانه‌ی ماست. کتاب درک و دریافت موسیقی او که امروزه به متنی کلاسیک در حوزه‌ی آموزش موسیقی بدل شده، حاوی اطلاعاتی پایه‌ای در باب تاریخ و اصول هنر موسیقی است. با مطالعه‌ی این اثر، در یک کلام، می‌آموزیم که مخاطبی خوب برای آثار بزرگ موسیقایی باشیم.

درباره کتاب درک و دریافت موسیقی

فرانتس کافکا، نویسنده‌ی بزرگ آلمانی‌زبان، جمله‌ای با این مضمون دارد: «من از موسیقی بیش از هر چیز دیگر در این دنیا می‌هراسم. چرا که هرگز نمی‌دانم موسیقی احساسات مرا به کجاها هدایت می‌کند.» بینش عمیق نهفته در این جمله را، بیش‌وکم تمام مخاطبین عام موسیقی درمی‌یابند. کافکا ویژگی‌ای را به موسیقی نسبت داده که به زعم بسیاری، بنیادی‌ترین خصیصه‌ی این هنرِ شگرف و عمیق به شمار می‌رود. در توضیح این ویژگی، می‌توانیم بگوییم که موسیقی، بهتر و بیشتر از تمام دیگر مدیوم‌های هنری، رابطه‌ای مستقیم با عمیق‌ترین لایه‌های احساسات و عواطف ما برقرار می‌کند. این امر از این روست که موسیقی، فرمِ محض است، و علی‌الاصولْ خالی از محتوای فکری و مفهومی. برای روشن‌تر شدن مطلب، بیایید موسیقی را با ادبیات مقایسه کنیم. ابزار اصلی ادبیات زبان است. چنان‌که می‌دانیم، زبان خاصیتی ارجاعی دارد؛ بدین معنا که نشانگان زبانی، یعنی واژگان، به اموری بیرون از خود -به مفاهیم ذهن و به اشیاء جهان خارج- ارجاع می‌دهند. از این رو، ادبیات ذاتاً خصلتی تأملی دارد، زیرا زبان که ابزار اصلی آن به شمار می‌رود، ذاتاً ما را به تأمل در باب جهان فرا می‌خواند. البته این بدین معنا نیست که ادبیات با احساسات ما سروکار ندارد. اما پرواضح است که ادبیات، احساسات را به طور ثانویه و از طریق تأملاتی که برمی‌انگیزد، متأثر می‌سازد. در مقابل، موسیقی را داریم، که نشانگان و ابزار اصلی آن، یعنی آواها (به زبان تخصصی: نت‌ها)، به هیچ موضوع بیرونی‌ای ارجاع نمی‌دهند. بلکه درخودکامل و قائم‌به‌ذات‌اند. و از آن‌جا که نشانگان موسیقایی، مستقیماً با حواس ما سروکار دارند، می‌توانیم مدعی شویم که موسیقی به طور بی‌واسطه احساسات ما را متأثر می‌سازد. از همین روست که بسیاری از زیبایی‌شناسان و نظریه‌پردازان هنری، قائل به این فرض بوده‌اند که کمال هر هنری، در نزدیکیِ آن به موسیقی نهفته است. حالا با این توضیحات، بهتر معنای گفته‌ی کافکا، و این ادعای او را که موسیقی احساسات ما را به مرزهای ناشناخته نزدیک می‌کند، درمی‌یابیم. هدف از طرح این مقدمه‌ی نه چندان مفصل، معرفی کتاب درک و دریافت موسیقی (Music: An Appreciation)، اثر درخشان راجر کیمی ین بوده است. این اثر به ما یاد می‌دهد که به شنوندگانی قابل و حرفه‌ای برای آثار بزرگ هنر موسیقی بدل شویم و سلیقه و شمّ موسیقایی خود را ارتقا دهیم. کتاب درک و دریافت موسیقی از بسیاری جهات اثری غیرتخصصی و مقدماتی به شمار می‌رود؛ متنی که هدف اصلی از نگارش آن، آشنا ساختن مخاطب عام با اصولِ زیبایی‌شناختیِ موسیقی بوده است. با این حال، وسعت دانش نویسنده‌ی کتاب، شیوه‌ی نگارش جذاب و ترغیب‌کننده‌ی او، و البته، وسعت و گستره‌ی دید وی در طرح موضوعات مربوط به موسیقی، سبب شده که کتاب درک و دریافت موسیقی نظر مثبت بسیاری از صاحب‌نظران و متخصصان حوزه‌ی موسیقی را نیز به خود جلب کند، و برای این گروه هم خواندنی و آموزنده به شمار رود. از کتاب درک و دریافت موسیقی هر آنچه را که می‌بایست درباره‌ی هنر موسیقی بدانید، خواهید آموخت؛ از تاریخچه‌ی این هنرِ محبوب و پرطرفدار گرفته، تا ساختار زیبایی‌شناسانه‌ی حاکم بر موسیقی، و معنای دقیق اصطلاحات تخصصیِ رایج در دنیای موسیقی. اینجا لازم است اشاره کنیم که بخش مفصل و جذابی از این کتاب، به مرور زندگی و کارنامه‌ی هنریِ برخی از برجسته‌ترین موسیقی‌دانان و آهنگسازان تاریخ، اختصاص یافته است. کتاب درک و دریافت موسیقی توسط حسین یاسینی به زبان فارسی ترجمه شده و از سوی نشر چشمه در اختیار مخاطبین علاقه‌مند قرار گرفته است.

در نکوداشت کتاب درک و دریافت موسیقی

• کتاب درک و دریافت موسیقی، امروزه به یکی از متون کلاسیک در زمینه‌ی آموزش موسیقی بدل شده است. در این اثر بی‌نظیر، دوره‌های زمانی متناوب در تاریخ موسیقی، و شرح حال آهنگسازان بزرگ، با دقتی خارق‌العاده مورد بحث قرار گرفته است. (آمازون)

معرفی کتاب خموشان: داستان‌های کوتاه آلبر کامو‬

کتاب خموشان: داستان‌های کوتاه آلبر کامو‬ نوشته‌ی آلبر کامو، مجموعه‌ای از شش داستان این نویسنده و فیلسوف شهیر فرانسوی است. او در این داستان‌ها به تنهایی انسان و حس بیگانگی و انزوا پرداخته است. احساس تعلق آلبر کامو به الجزایر، پیرنگ بسیاری از داستان‌های کتاب خموشان را شکل داده است و در برخی از داستان‌های این مجموعه، ما تصویری از خود کامو را مشاهده می‌کنیم. آلبر کامو که در سال 1957 برنده‌ی نوبل ادبیات شده بود، کمی پس از انتشار این کتاب در یک تصادف در گذشت.

درباره‌ی کتاب خموشان: داستان‌های کوتاه آلبر کامو‬

داستان‌های کتاب خموشان (Exile and the Kingdom) نوشته‌ی آلبر کامو (Albert Camus) همه درون‌مایه‌های اگزیستانسیالیستی دارند. نام اصلی کتاب، «جلای وطن و قلمرو» است و در آن شش داستان کوتاه از آلبر کامو، نویسنده‌ی مشهور فرانسوی گرد آمده‌اند. اسمِ هیچ‌کدام از داستان‌های این مجموعه، جلای وطن و قلمرو نیست، ولی شخصیت‌های این داستان‌ها سلطنت و قلمروی خود را به معنایی فلسفی از دست داده‌اند. این شخصیت‌ها تنها هستند و به نوعی از جامعه‌ی خود بیرون زده‌اند. در تمامیِ این داستان‌ها، شخصیت‌ها با جهانِ اطراف‌شان تضاد دردناکی دارند. تضادی که انزوایی خودخواسته یا ناخواسته را در پی داشته است. شخصیت‌های این داستان‌ها تبعید شده‌اند و بر سر دوراهی‌ای قرار دارند؛ بین تنهایی و تعلق؛ بین مهاجرت و بازگشت؛ بین سکوت و صدا. داستان‌های کتاب خموشان، این باور آلبر کامو را نشان می‌دهند که زندگی و جهان بی‌معنی هستند و بزرگ‌ترین و اصلی‌ترین نیاز و میل بشر یافتن معنایی برای زندگی و جهان است. از نظر آلبر کامو، پوچیِ زندگی ناشی از برخورد و مواجهه‌ی این دو واقعیت با یکدیگر است و تنها کاری که می‌توان کرد این است که این کشمکش را بفهمیم و بدون آن‌که به دنبالِ راهِ فراری باشیم در این کشمکش و تعارض زندگی کنیم. آلبر کامو در داستان‌های کتاب خموشان، توانایی بی‌بدیلی در تصویر کردن مناظر زیبا، اما خشن از خود نشان می‌دهد. آفتاب سوزان و صحرا‌های الجزایر، دشت‌های متروک، جنگل‌های انبوه و رازآلودِ برزیل، همه با نثری قدرتمند و شاعرانه تصویر شده‌اند. آلبر کامو با ترسیم چنین مناظری به خوبی توانسته است احساسِ عمیقِ تعلقش به زادگاهش را نشان دهد. همین احساس تعلق هم موجب شده است که در داستان‌ها نشانه‌های بسیاری از خود کامو را می‌بینیم. برای مثال، در داستانِ میزمان، شخصیت اصلی نامی شبیه به نامِ کامو و حتی دغدغه‌هایی شبیه به خودِ آلبر کامو دارد؛ این شخصیت هم دلش برای الجزایر می‌سوزد ولی الجزایری‌ها به واسطه‌ی کشوری که در آن زندگی می‌کند، به او اعتماد ندارند و او را محرم خودشان نمی‌دانند. کتاب خموشان، آخرین کتابی از آلبر کاموست که پیش از مرگ نابهنگامش در سال 1960 منتشر شد. این کتاب توسط محمدمهدی شجاعی ترجمه شده و انتشارات چشمه آن را منتشر کرده است.