عروسک‌ فرنگی‌

نمایش‌ روحوضی‌ در کناز تعزیه‌خوانی‌، نقالی‌، شبیه‌سازی‌، پرده‌داری‌، مرشد و بچه‌ مرشد، معرکه‌گیری‌ و... در گذشته‌ پایه‌ گرفت‌ و سالیان‌ سال‌ مجلس‌آرای‌ جشن‌های‌ گوناگون‌ طبقات‌ مختلف‌ مردم‌ بود. تغییر سبک وسیاق زندگی‌ مردم‌، آپارتمان‌نشینی‌ و برخی‌ علل‌ دیگر باعث‌ شد که‌ این‌ هنر مردمی‌ به‌ تدریج‌ از صحنه‌ روزگار محو شود و جز یاد و خاطره‌ای‌ از آن‌ باقی‌ نماند. مرتضی‌ احمدی‌ از پیشکسوتان‌ نام‌آور تئاتر ایران‌ در این‌ کتاب‌ خویش‌ ثمره‌ کوشش‌ چندین‌ ساله‌اش‌ را مجموع‌ کرده‌ و ترانه‌هایی‌ را که‌ اصطلاحاً روحوضی‌ و ضربی‌ خوانده‌ می‌شوند به‌ همراه‌ نُت‌ آن‌ها و مقدمه‌ای‌ در باب‌ هنر سنّتی‌ نمایش‌ به‌ خوانندگان‌ عرضه‌ کرده‌ است‌

مجموعه ادبیات عامه-٦ داستان‌های عامیانه فارسی گنجینه‌هایی از مضمون، تمثیل، ضرب‌المثل‌ها و آداب و رسوم فارسی زبانان به شمار می‌روند. توجه به چنین گنجینه‌هایی، در اصل، پاسداشت فرهنگ و ادب کهن سرزمینی است به وسعت زبان فارسی. رستم نامه داستان رستم فرزند زال است که آوازه پهلوانی‌اش در سرتاسر ایران زمین پرتو افکنده است. روزی رستم تهمتن از شکار برمی‌گشت دید دو نفر با هم حرف می‌زنند و می‌گویند که این جوان می‌تواند از عهده «کک کهزاد» برآید. تهمتن شنید و آن دو نفر را طلبید و پرسید: «کک کهزاد» کیست؟ آن‌ها از حرف خود پشیمان شده بودند ولی تهمتن آن‌ها را قسم می‌دهد که آن‌ها لاعلاج گفتند: «ای شهریار، در این نزدیکی قلعه‌ای است و پهلوانی در آنجا هست که بسیار مرد زبردست و دلیری است و هر سال از پدر شما مبلغی باج می‌گیرد.» تهمتن به نزد پدر آمد و پرسید که این کک کیست؟ زال گفت: او کسی باشد که هیچ کس با او برابری نتواند کرد. حتی سام نریمان هم به او باج می‌داد. رستم تصمیم می‌گیرد به جنگ با کک کهزاد برود و در نهایت او را از پا در می‌آورد. در رستم نامه نبرد رستم پهلوان نامی ایران زمین با «افراسیاب»، عاشق شدن او به دختر شاه سمنگان، تهمینه، به دنیا آمدن سهراب و جنگ او با رستم، به دنیا آمدن فرامرز و جهانگیر، و نیز داستان سیاوش و دیگر داستان‌های مهیج شاهنامه به نثر آمده است. انتشارات ققنوس در چاپ جدید داستان‌های مجموعه ادبیات عامه با بهره بردن از نسخه‌های متعدد و با به کارگیری رسم الخط جدید، سعی نموده حتی‌المقدور نسخه‌ای به دور از لغزش‌ها و خوشخوان ارائه کند. چه بسیار کسان که با خواندن این داستان‌ها به جرگه کتابخوانان پیوستند، زیرا این داستان‌ها که اغلب روایت پهلوانی و مردانگی و عشقند با نثری شیرین و با افسانه‌پردازی و خیالپردازی خواننده را بر سر شوق می‌آورند و به خواندن بیشتر ترغیبش می‌کنند.