عشق‌های فراموش‌شده/ بهرام و گل اندام (جلد سخت)

معرفی کتاب دختران شهرزاد: زنان نویسنده ایرانی

کتاب دختران شهرزاد نوشته‌ی پژوهشگر ایرانی حسن میرعابدینی است که پژوهشی ادبی، تاریخی و ارزشمند درباره‌ی بانوان نویسنده‌ی ادبیات پارسی به‌شمار می‌رود. نویسنده سعی دارد با بررسی جوانب مختلف و فرازوفرود‌های تاریخی و فرهنگی، تصویری جامع از حضور زنان و شکل کار حرفه‌ای آن‌ها در عرصه‌ی ادبیات فارسی ارائه دهد.

درباره‌‌ی کتاب دختران شهرزاد

اگر گشتی در عرصه‌ی ادبیات فارسی ایران بزنید، قطعا اسامی نام‌آشنای زیادی برمی‌خورید که در پهنه‌ی ادبیات ایران خوش می‌درخشند. اما، آیا تابه‌حال از خودتان پرسیده‌اید که از میان همه‌ی این اسامی، نام چند زن نویسنده یا فعال در حوزه‌ی ادبی کشور شناخته شده است؟ حقیقت آن است که موقعیت اجتماعی محدود‌تر بانوان، به‌ویژه در سال‌های گذشته، مجال بروز و ظهور و یا دستیابی به شهرت را از این قشر گرفته است و به‌همین‌دلیل گاهی با اسامی ناآشنایی برخورد می‌کنیم که در عین بی‌نظیر بودن در فرم، تکنیک و محتوای ادبی، چندان شناخته‌شده نیستند. حسن میرعابدینی در کتاب دختران شهرزاد، نگاه دقیق ‌و موشکافانه‌ای به موضوع قصه‌گویی و نویسندگی زنان در تاریخ ادبی ایران می‌اندازد. نویسنده کارش را با معرفی اولین زنانی که بارقه‌ی ذهن درخشان خود را روی کاغذ ثبت کردند آغاز می‌کند و پس از آن به تاریخ ادبیات سال‌های معاصر می‌پردازد و از میان نویسندگان برجسته و بی‌شمار این دوره، از نام‌های مختلفی یاد می‌کند. کتاب دختران شهرزاد: زنان نویسنده ایرانی، تصویری جامع را از سیر تغییر و تحولات در آثار نویسنده‌های زن، به‌ویژه در سده‌ی اخیر به مخاطب ارائه می‌دهد و در این مسیر ویژگی‌های روایی و مضمونی آثار دوره‌های مختلف را به ترتیب بررسی می‌کند. به‌طور کلی، فصل‌های آغازین کتاب از نخستین گام‌های زنان پارسی‌زبان در مسیر نویسندگی و خلق ادبی سخن می‌گوید که سال‌های ابتدایی قرن اخیر تا اواخر دهه‌ی چهل را در برمی‌گیرد. در این دوره، حضور بانوان در ادبیات منثور فارسی نهایتاً به بیست نفر ختم می‌شد و این درحالی بود که چند صد مرد تا آن زمان در زمینه‌ی داستان‌نویسی بخت‌آزمایی کرده بودند. اما همین حضور اندک بانوان کافی بود تا راه برای باقی شیفتگان ادبیات هموار شود. در فصل‌های بعدی کتاب، نویسنده به سال‌هایی که راه درخشش در آسمان ادبیات ایران برای زنان هموار شد اشاره می‌کند. در سال‌های میانی سده‌ی اخیر که زنان طبقه‌ی متوسط نیز توانسته بودند در وادی پرتلاطم ادبیات داستانی خودآزمایی کنند، بسیاری از زنان دیگر علاقه‌مند به ادبیات و داستان‌نویسی در این عرصه حضور یافتند و به ادبیات معاصر کشور رنگ و لعاب جدیدی بخشیدند. نویسنده ضمن بررسی دهه‌های مختلف، از تاثیرگذاری آثار نویسندگان مرد بر آثار ادبیات زنان می‌گوید و با نگاهی دقیق، شروع روند ابتکارات و ایجاد روش‌های جدید در سبک نوشتاری نویسندگان زن را به تصویر می‌کشد. کتاب دختران شهرزاد، همچنین جزئیات جذاب و شیرینی را از سیر حرفه‌ای ادبیات زنان بازگو می‌کند و در بخش‌هایی، از شگرد‌های ادبی و سبک مشترک نثر نویسندگان دوره‌های مختلف می‌گوید؛ حسن میرعابدینی در ادامه‌، صحبت را به موضوعاتی که توجه کمتری به آن‌هاشده‌ است هدایت می‌کند. موضوعاتی همچون ادبیات در مطبوعات و پاورقی‌نویسی یا رئالیسم جادویی که خودشان به‌تنهایی جذابیت دارند؛ نویسنده درنهایت دورنمای کامل و روشنی را از آن چه طی یک‌صد سال گذشته بر آثار ادبیات زنان ایران گذشت نشان می‌دهد. اثر پیش‌رو برای آشنایی با تاریخچه و سیر آثار نویسندگان زن ادبیات معاصر فارسی، بسیار خواندنی و راهگشاست. کتاب دختران شهرزاد اولین‌بار در سال 1400 و به همت نشر چشمه در دسترس علاقه‌مندان ادبیات فارسی قرار گرفته است.

معرفی کتاب روز خرگوش

بلقیس سلیمانی در کتاب روز خرگوش، با رویکردی نو و نگاهی واقع گرایانه، داستان دو زن متفاوت را در جامعه ایران به تصویر می‌کشد. آذین زنی میانسال است که بعد از ترک همسرش، خودش چرخ زندگی را می‌چرخاند و همه‌ی اتفاقات زندگی‌اش را به عنوان بخشی از سرنوشتش پذیرفته است. در مقابل آزیتا تلاش می‌کند تا ماجراهای سرنوشتش را خود رقم بزند. این رمان روایتگر یک روز از زندگی این دو زن است.

درباره‌ی کتاب روز خرگوش:

کتاب حاضر را می‌توان اثری متفاوت از داستان‌نویس خوش قریحه، بلقیس سلیمانی به شمار آورد. رمان روز خرگوش برخلاف دیگر داستان‌های او، فضایی شهری در دل پایتخت دارد و همین موجب شده تا این کتاب با دیگر آثارش متمایز باشد. سلیمانی با قلمی واقع‌گرا داستانی گزارش‌گونه را در فضای امروزی شهر تهران به تصویر کشیده است. عنصر اصلی کتاب روز خرگوش وجود تفاوت‌های شخصیتی در قهرمانان زنان کتاب است. آذین و آزیتا دو زن متفاوت از هم هستند که عمکردشان در طول داستان نشان داده می‌شود. شخصیت‌پردازی‌های آن دو به شدت ملموس هستند، به طوری که می‌توان گفت هر کدام از آن‌ها یادآور یکی از اطرافیان ما در زندگی واقعی هستند. تضادهای شخصیتی این دو زن، ما را با دو طیف از زنان اجتماع روبه‌رو می‌کند. آذین بعد از ترک همسرش به تنهایی پسرش را بزرگ کرده و خودش مخارج زندگی را تامین می‌کند. دلیل جدایی آذین از همسرش ایرج، در داستان مطرح نمی‌شود و تنها همین را می‌دانیم که ایرج همسر و پسرش هومن را رها کرده و به آمریکا مهاجرت کرده و ظاهراً در آنجا با زنی به نام مینو رابطه دارد. آذین که مادری مریض دارد برای مراقبت از او وطن را ترک نمی‌کند. زندگی آذین از چند جهت متفاوت توسط نویسنده روایت می‌شود؛ زنی به عنوان همسر، دختر خانواده، مترجم، راننده تاکسی و دست آخر هم نامزد مردی 57 ساله. آذین در رمان روز خرگوش به عنوان زنی منفعل، سخت‌کوش و درونگرا معرفی می‌شود که تمام اتفاقات زندگی‌اش را تقدیر می‌داند و با خوب و بد آن کنار می‌آید. او هر آنچه تا به حال برایش رخ داده را پذیرفته و به دیگران نیز همین نصیحت را می‌کند که تقدیر را باید پذیرفت. او زنی دلسوز است که مانند بسیاری از زنان کشور، جوانی و عمر خود را وقف خانواده‌اش کرده است. آذین بسیار در حق اطرافیانش فداکاری و ایثار می‌کند تا جایی که دیگر خودش را فراموش می‌کند. آزیتا شخصیت دیگر رمان، نقطه مقابل آذین قرار دارد که شخصیت او هم برای ما باورپذیر و واقعی ترسیم شده است. او زیر بار سرنوشت و آنچه که برایش مقدر شده است نمی‌رود. او خودش را نقش اصلی زندگی‌اش قلمداد می‌کند و حتی اگر نتواند همه‌ی مشکلات را حل کند با این حال باز هم حداکثر تلاشش را می‌کند. رمان روز خرگوش به جهت کوتاه بودن و فرم روایت، حالتی گزارش‌گونه دارد و می‌توان آن را گزارشی یک روزه از زندگی زنانی دانست که با معضلات و مسائل بسیاری در جامعه مواجه هستند. بلقیس سلیمانی با بیانی روان و ساده، راوی پدیده‌های اجتماعی اطرافش است و نگاهی جامعه‌شناسانه در داستان‌هایش دارد تا ما را با مسائل اجتماعی روز به ویژه برای زنان درگیر کند. او شخصیت‌های کتاب روز خرگوش را کنکاش کرده و با استفاده از روایت اول شخص و با محوریت قرار دادن شخصیت زن، به واکاری رویدادهای سیاسی و اجتماعی کشور می‌پردازد. او نگاهی تازه به موضوعات و احوالات اجتماعی پایتخت دارد؛ به همین جهت شخصیت‌هایی را برای روایت انتخاب کرده که برای اکثر ما ملموس و باورپذیر است.