عشق نامرئی-چشم و چراغ 71

“سماع جان” اثری است به قلم “جلیل مسعودی فرد” که در آن به “تبیین و تحلیل داستان های مثنوی” می‌پردازد. مثنوی حکایت انسانی است که از یار و دیار خود دور افتاده و از ماوای ازلی خود به زمین تبعید شده است. انسانی که در اینجا در عذاب غربت گیر افتاده و آرزوی بازگشت به وطن اصلی‌اش، با ارزش‌ترین انگیزه و دارایی اوست. عشقی که با خود به یادگار دارد، زندگانی‌اش را گرمی می‌بخشد و به او امید وصال و بازگشت به نیستان را هدیه می‌کند. هجده سطر اول مثنوی که به «نی نامه» معروف است و سرآغاز مثنوی یا خلاصه‌ای از آرای مولانا است، روایت آدمی را به تصویر می‌کشد که تنهاست و رنج غربت، او را به ناله و زاری انداخته است. آنچه نی از آن حکایت و شکایت کرده، شکایت از همان جدایی و دور افتادن است. دوری از آرامشی بهشتی، وصال یار و گیر افتادن در تله‌ی درد و رنج‌های دنیای مادی. مولانا نمی‌تواند آنطور که می‌خواهد، بیان کند که این داستان چقدر دشوار، اندوه‌برانگیز و غیرقابل‌توصیف است. تنها انسان‌هایی که این حس را درک کرده‌اند و سینه‌شان در غم فراق سوخته و آرزوی در هم آمیختن تمام وجودشان را دریده است، می‌توانند این رنج مشترک را درک کنند، همنشین انسان باشند و با همدلی خود، این داغ را کمی خنک کنند و سایه‌ای هرچند کوتاه را فراهم کنند. نی در این اشعار که از غم غربت می‌نالد، نشان از مردی غریب و پاکدامن و عابد است که با پاکی درونی و صیقل دادن جسم و روان از هر گونه پیوند و وابستگی رها شده و آماده است تا با دم عشق الهی نواخته شود. تمام مثنوی را می‌شود شرح این داستان دانست و “جلیل مسعودی فرد” در “سماع جان”، یک به یک “تبیین و تحلیل داستان های مثنوی” را به خواننده‌ی مشتاق، ارائه می‌کند.

اسکات‌ لش‌ جامعه‌شناسی‌ پست‌مدرنیسم‌ را در وهله‌ اول‌ به‌ این‌ قصد نوشته‌ است‌ که‌ به‌ شیوه‌ ماکس‌ وبر از مدرنیسم‌ و مدرنیته‌ و پست‌مدرنیسم‌ «نمونه‌های‌ ایده‌آلی‌» به‌دست‌ دهد. و باز به‌ همین‌ شیوه‌ «پیوندهای‌ گزیده‌» آن‌ها را با ساختارهای‌ اقتصادی‌ ـ اجتماعی‌ بنمایاند و نیز با استعانت‌ از شیوه‌ مارکس‌، به‌ تحولاتی‌ بپردازد که‌ در صورت‌بندی‌های‌ اقتصادی‌ ـ اجتماعی‌ جوامع‌ غربی‌ رخ‌ داد و منجر به‌ شکل‌گیری‌ این‌ «پارادایم‌»های‌ فرهنگی‌ شد. «اسکات‌لش‌» تمایزی‌ می‌گذارد بین‌ مدرنیسم‌ و پست‌مدرنیسم‌ به‌ لحاظ‌ تفکیک‌ و تفکیک‌زدایی‌، به‌ این‌ معنی‌ که‌ در مدرنیسم‌ بین‌ حوزه‌های‌ مختلف‌ جامعه‌، تفکیک‌، رخ‌ می‌دهد و حوزه‌های‌ اخلاقی‌، اجتماعی‌، فرهنگی‌، اقتصادی‌ از هم‌ جدا می‌شوند و به‌ استقلال‌ می‌رسند. سپس‌ در پست‌مدرنیسم‌ این‌ حوزه‌ها دوباره‌ درهم‌ می‌شوند و به‌ قول‌ بودریار، درهم‌ فرو می‌ریزند و تفکیک‌زدایی‌ می‌شوند. کتاب‌ جامعه‌شناسی‌ پست‌مدرنیسم‌ به‌ زودی‌ توسط‌ انتشارات‌ ققنوس‌ منتشر خواهد شد.