عشق نامرئی-چشم و چراغ 71

کتاب فلسفه ی پول نوشته گئورگ زیمل ترجمه صالح نجفی، جواد گنجی توسط انتشارات مرکز با موضوع علوم اجتماعی، جنبه های اقتصادی، فلسفه به چاپ رسیده است. فلسفه‌ی پول در میان آثار زیمل، که جستارنویسی زبردست بود، اثری منحصربه‌فرد است. با آن‌که تودرتو و چندرگه و ترکیبی پیچیده و درهم‌تنیده از رشته‌هایی چون فلسفه و جامعه‌شناسی و تاریخ و روانشناسی به نظر می‌رسد، باید گفت کتاب زیمل در اصل متنی مشخصاً فلسفی است که، به مدد یک روش فلسفی منسجم و مشخص، پیوندی دیالکتیکی میان انبوهی از جزئیات تاریخی و اقتصادی و اجتماعی و سیاسی برقرار می‌سازد. او در فلسفه‌ی پول تحلیل‌های جامعه‌شناختی و روانشناختی را برای تبیین و تفسیر فلسفی بحران سوژه‌ی مدرن به کار می‌گیرد، بحرانی که در همه‌ی اجزای زندگی اجتماعی رخنه کرده است. این بحران چیزی نیست جز تلاش فرد برای دستیابی به آزادی و خودآیینی در مواجهه با نیروهای عظیمی چون جامعه و سنت و فرهنگ و تکنولوژی. وقتی عملکرد پول را در وجه تاریخی و فرهنگی‌اش در نظر بگیریم عملیات‌های ارزشگذاری و دلالتگری و معنابخشی آن را به عیان می‌بینیم. قابلیت پول در تشدید نیروهای متضاد بدان قدرتی ظاهراً نامحدود می‌دهد تا همزمان تجزیه کند و وحدت بخشد، تا چیزهای کاملاً ناهمسان و نامشابه را هم‌ارز گرداند، تا کیفیت را به کمیت تبدیل کند، و از مادی‌ترین جنبه‌های حیات مادیت‌زدایی کند. زیمل بصیرت‌های شوپنهاوری و نیچه‌ای را در تفسیر فلسفی خویش از تطور فرهنگی مسایل مربوط به معنا و ارزش ادغام می‌کند و بدین‌سان استراتژی فلسفی ویژه‌ای طراحی می‌کند تا پروژه‌ی هگلی تاریخ فکری و فرهنگی را از نو صورت‌بندی کند. معرفی مباحث کتاب فلسفه پول ارزش و پول ارزش عنصر پول پول در زنجیره اهداف آزادی فردی هم ارز پولی ارزش های شخصی سبک زندگی فهرست تفضیلی

ايل بختياري در دوره‌ي قاجار متني است مستند درباره‌ي مقطعي خطير از تاريخ اين مردمان در قرن سيزدهم هجري. در بحبوحه‌ي انقلاب مشروطه در ايران، امپراتوري بريتانيا براي پيشبرد منافع اقتصادي خود در مناطق کوهستاني بين ايران و عراق، که پيشتر دسترس‌ناپذير بود، رسوخ کرد و به اقداماتي چون احداث راه در دل کوه‌ها، گردآوري اطلاعات جغرافيايي و قوم‌شناختي و اکتشاف نفت دست زد. اين طرح‌ها سبب شد ايلات کوچ‌رو و خودمختار در حاشيه‌ي قلمرو قاجار در پهنه‌اي گسترده‌تر به هم بپيوندند و با اقتصاد جهاني نيز ارتباط بيابند؛ در نتيجه‌ي اين تغييرات فاصله‌ي ميان حکومت و ايلات هم کاهش يافت. البته اين مردمان در برابر اين دگرگوني‌هاي زيست‌محيطي و اجتماعي منفعل نماندند؛ گاه در برابر طرح‌هاي بريتانيا مقاومت مي‌کردند و گاه خود را با آنها سازگار مي‌کردند. جنگ ميان طوايف هم البته گه‌گاه رخ مي‌داد. آرش خازني، برخلاف پژوهش‌هاي معمول که کانون توجه در آنها طبقات اجتماعي شهري و مرکز سياسي است، با بهره گرفتن وافر از تواريخ و وقايع‌نامه‌هاي فارسي، تواريخ ايلاتي و منابع آرشيوي در لندن و تهران و اصفهان، از چادر ايل‌نشينان به اين وقايع نگريسته است و آن را در مرکز داستاني درباره‌ي سلسله‌ي قاجار قرار داده و به اين ترتيب توانسته است خلئي را در تاريخ اجتماعي و فرهنگي ايران پر کند. پژوهش او نوري تازه بر روابط مرکزـ‌ پيرامون در دوره‌ي قاجار و نقش ايل بختياري در انقلاب مشروطه مي‌افکند