فریدون آدمیت و تاریخ مدرنیته در عصر مشروطیت

معرفی کتاب میرزا (بزرگ علوی) مجموعه ی پیش رو با عنوان “میرزا” اثری است به قلم “بزرگ علوی” که شامل شش داستان کوتاه بوده و علاوه بر داستان “میرزا”، داستان های «آب»، «دربدر»، «یکه»، «احسن القصص»، «وبا» و «یکه و تنها» از دیگر عناوین این مجموعه هستند. “بزرگ علوی” داستان های این مجموعه را در حدفاصل دهه های چهل و پنجاه در سال های اقامت خود در آلمان به رشته ی تحریر درآورد. داستان های “میرزا” کوتاه، شیرین و دلنشین هستند و “بزرگ علوی” آن ها را به زبانی ساده و بی تکلف به نگارش درآورده است. موضوعات داستان های این مجموعه با هم متفاوت هستند و ارتباط پیوسته ای میان قصه ها دیده نمی شود اما دیدگاه ها و سبک نگارش نویسنده در تمام داستان ها مشابه است. قصه ی نخست با عنوان “آب”، داستان مردی است که تلاش می کند برای غریبه ای در حال مرگ، آب بیاورد. “میرزا” که عنوان کتاب نیز از آن برگرفته شده، به داستان زندگی فردی اشاره دارد که در خارج از کشور، یاری رسان پناهندگان سیاسی برای یافتن خانواده هایشان می باشد؛ “بزرگ علوی” در این داستان وضعیت اجتماعی و روحی مهاجرانی را به تصویر می کشد که ظاهرا به میل خود ترک وطن گفته اند اما این انتخاب خیلی هم دل بخواهی نبوده و مراتب اجبار و اضطرار در آن به چشم می خورد. “احسن القصص” همانطور که از نام آن پیداست، درباره ی پشیمانی برادران حضرت یوسف (ع) از کاری است که با او کرده اند و “دربدر” داستان دختری است که بعد از ازدواج با یک فرد ثروتمند، می فهمد که باید مستقل باشد و خودش به کار مشغول شود. داستان “یکه و تنها” قصه ی نامه نگاری های یک زندانی سیاسی با دخترش می باشد و “وبا” داستان فردی است بی رحم که برای سود شخصی هر روز به یک رنگ در می آید. .

معرفی کتاب شیخیه و بابیه در ایران اعتقاد به موعود عدالت گستر جهانی، یکی از باورهای اساسی کلیه ادیان الهی بوده است، به طوری که در کتاب های آسمانی زبور، اوستا، تورات، انجیل و قرآن به ظهور منجی آخر زمان بشارت داده شده است. متأسفانه این باور حیات بخش، همواره از دیرباز مورد طمع شیّادان، بدکیشان و دشمنان اسلام بوده است و تا کنون تعداد زیادی از دغل بازان، با ادعای مهدی بودن و یا ارتباط با آن حضرت، موجب گمراهی و تباهی دین و ایمان عده بسیاری دیگر شده اند. محمدمهدی سنوسی، غلام احمد قادیانی، شیخ احمد احسایی، سید کاظم رشتی، سید علی محمد باب و میرزا حسینعلی نوری نمونه های بارز این گونه شیّادان و فریبکاران هستند. در باب فرقه های برساخته با پوشش دینی، کار پژوهشی چندانی انجام نگرفته است. شیخیه و بابیه در نتیجه تحولات اجتماعی و سیاسی که از دوران صفویه در ایران پدید آمد با اندیشه های بدعت گذاری های دینی پدید آمدند و بالاخره سر از آبشخور قدرت های استعماری برآوردند. مهدی نورمحمدی با صرف چند سال کار پژوهشی و سرکشی به متون متعدد تاریخی، توانسته اثری جامع دراین باره بپردازد که می تواند به منزله ی دری برای راهگشایی بر پژوهش های بیشتر در این زمینه باشد.

معرفی کتاب هنر داستان نویسی کتاب هنر داستان نویسی اثر ابراهیم یونسی مترجم و نویسنده ی شهیر کشور است که وی آن را زمانی که در زندان به سر می برد با هدف تدریس و آموزش اصولی به رشته ی تحریر در آورد. بخش اعظم این اثر را کلیات نظری نگارش داستان تشکیل داده اند و مولف این اصول را از تئوری ها و اسلوب های داستان نویسی غرب استخراج نموده است. این نظریات با دانسته های شخصی نویسنده همراه شده و با ذکر نمونه های فراوان از آثار ادبی داخل و خارج به تببین اصولی عناصر قصه پردازی و داستان نویسی پرداخته است. کتاب از مجموع نه فصل تشکیل شده که درفصل نخست آن به بیان کلیات داستان کوتاه، طرح قصه، نکات دستورزبان، تم و محیط و کاراکتر ها و مواردی که باید از آن پرهیز نمود پرداخته شده است. فصل دوم بنای طرح و وحدت عناصر مختلف را بیان کرده و در فصل سه قالب های داستان نویسی، نحوه ی روایت اول شخص یا سوم شخص، نحوه ی انتخاب عنوان، مقدمه و استفاده از عنصر گفتگو مورد بررسی قرار گرفته است. فصل چهار تشکیل تنه و حوادث داستان، نحوه ی چینش حوادث، استفاده از عناصر عشق و نفرت و هیجان و کشمکش وبه اوج رساندن داستان را در خود جای داده و در فصل پنج با توصیف و شکل گیری شخصیت ها و تعدادشان سر و کار داریم. فصل ششم به تفصیل در باب گفتگو و استفاده از آن سخن می گوید و فصل هفت محیط و صحنه ی داستان را از نظر اتمسفر و شرایط بررسی می کند. فصل هشت مطالبی در مورد بحران و فصل نه اوج و پایان بندی داستان را در بر دارد. در انتهای کتاب فهرستی از داستان های برگزیده که به عنوان نمونه انتخاب شده اند قرار داده شده که مثال هایی عینی برای مخاطب ایجاد می کند.