فلسفه برگسن

معرفی کتاب تاریخ و آگاهی طبقاتی

در کتاب تاریخ و آگاهی طبقاتی، شما با مجموعه‌ای از نظریات فیلسوف مجارستانی گئورگ لوکاچ، خصوصاً در باب جریانات سیاسی دهه‌های ابتدایی قرن بیستم آشنا می‌شوید. این کتاب همچنین شرحی بر عقاید مارکس و بازنگری مجدد به آن در بحبوحه‌ی انقلاب سوسیالیستی روسیه است. این کتاب که از مجموعه‌ی هشت عنوان و مقاله شکل گرفته، این‌روز‌ها به‌عنوان یکی از کامل‌ترین مراجع مارکس‌شناسی و از منابع اساسی مکتب نئومارکسیسم به شمار می‌رود.

درباره‌‌ی تاریخ و آگاهی طبقاتی

فیلسوف، انسان‌شناس و نویسنده‌ی خوش‌آوازه‌ی مجارستانی گئورگ لوکاچ (Georg Lukács) در اثر ویژه‌ی خود تاریخ و آگاهی طبقاتی (Geschichte und Klassenbewusstsein) تصویر و شمایل تازه‌ای از اندیشه و اصول مارکسیسم و همچنین ایدئال‌گرایی آلمانی را برای مخاطبان وادی فلسفه‌ی سیاسی طرح می‌کند. با پیوند و اتحاد جهانی احزاب سوسیال دموکرات در سال‌های ابتدایی سده‌ی بیستم میلادی، رأی و نظرات بسیار و بعضاً متفاوتی در باب اصول مارکسیسم و مفاهیم انقلابی شکل گرفت. در این شرایط، گئورگ لوکاچ که یکی از نظریه‌پردازان فعال و بادغدغه‌ی زمانه‌ی خود به شمار می‌رفت، تلاش کرد تا در قالب اثر مستقلی به شرح شفاف نظرات و سویه‌های فکری خود در این باب بپردازد. این کتاب که امروز با نام کتاب تاریخ و آگاهی طبقاتی شناخته می‌شود، یکی از آثار شاخص و پرقدرت در تشریح بنیان‌های هگلی مارکس است. گئورگ لوکاچ همچنین در این مجموعه‌مقاله، پایه‌های نظری و فلسفی بلشویسم را از نو تعریف می‌کنند و نقد و نقطه‌نظرات خود در باب جریانات تازه‌ی فلسفی مثل نوکانتی‌ها را بیان می‌دارد. نویسنده‌ی کتاب تاریخ و آگاهی طبقاتی، در قسمت‌های دیگری از این اثر ویژه، رأی اندیشمندان مختلف زمانه‌ی خود از جمله رزا لوکزامبورگ را بسط می‌دهد و آن را در مقام مقایسه با سایر اندیشه‌های هم‌دوره‌ی خود درمی‌آورد. همچنین کتاب گئورگ لوکاچ را یکی از شاخص‌ترین آثار نوشته‌شده در شرح و تفصیل مفهوم «شی‌ء‌واردگی» در هستی‌شناسی مارکسیستی می‌دانند.

معرفی کتاب روز خرگوش

بلقیس سلیمانی در کتاب روز خرگوش، با رویکردی نو و نگاهی واقع گرایانه، داستان دو زن متفاوت را در جامعه ایران به تصویر می‌کشد. آذین زنی میانسال است که بعد از ترک همسرش، خودش چرخ زندگی را می‌چرخاند و همه‌ی اتفاقات زندگی‌اش را به عنوان بخشی از سرنوشتش پذیرفته است. در مقابل آزیتا تلاش می‌کند تا ماجراهای سرنوشتش را خود رقم بزند. این رمان روایتگر یک روز از زندگی این دو زن است.

درباره‌ی کتاب روز خرگوش:

کتاب حاضر را می‌توان اثری متفاوت از داستان‌نویس خوش قریحه، بلقیس سلیمانی به شمار آورد. رمان روز خرگوش برخلاف دیگر داستان‌های او، فضایی شهری در دل پایتخت دارد و همین موجب شده تا این کتاب با دیگر آثارش متمایز باشد. سلیمانی با قلمی واقع‌گرا داستانی گزارش‌گونه را در فضای امروزی شهر تهران به تصویر کشیده است. عنصر اصلی کتاب روز خرگوش وجود تفاوت‌های شخصیتی در قهرمانان زنان کتاب است. آذین و آزیتا دو زن متفاوت از هم هستند که عمکردشان در طول داستان نشان داده می‌شود. شخصیت‌پردازی‌های آن دو به شدت ملموس هستند، به طوری که می‌توان گفت هر کدام از آن‌ها یادآور یکی از اطرافیان ما در زندگی واقعی هستند. تضادهای شخصیتی این دو زن، ما را با دو طیف از زنان اجتماع روبه‌رو می‌کند. آذین بعد از ترک همسرش به تنهایی پسرش را بزرگ کرده و خودش مخارج زندگی را تامین می‌کند. دلیل جدایی آذین از همسرش ایرج، در داستان مطرح نمی‌شود و تنها همین را می‌دانیم که ایرج همسر و پسرش هومن را رها کرده و به آمریکا مهاجرت کرده و ظاهراً در آنجا با زنی به نام مینو رابطه دارد. آذین که مادری مریض دارد برای مراقبت از او وطن را ترک نمی‌کند. زندگی آذین از چند جهت متفاوت توسط نویسنده روایت می‌شود؛ زنی به عنوان همسر، دختر خانواده، مترجم، راننده تاکسی و دست آخر هم نامزد مردی 57 ساله. آذین در رمان روز خرگوش به عنوان زنی منفعل، سخت‌کوش و درونگرا معرفی می‌شود که تمام اتفاقات زندگی‌اش را تقدیر می‌داند و با خوب و بد آن کنار می‌آید. او هر آنچه تا به حال برایش رخ داده را پذیرفته و به دیگران نیز همین نصیحت را می‌کند که تقدیر را باید پذیرفت. او زنی دلسوز است که مانند بسیاری از زنان کشور، جوانی و عمر خود را وقف خانواده‌اش کرده است. آذین بسیار در حق اطرافیانش فداکاری و ایثار می‌کند تا جایی که دیگر خودش را فراموش می‌کند. آزیتا شخصیت دیگر رمان، نقطه مقابل آذین قرار دارد که شخصیت او هم برای ما باورپذیر و واقعی ترسیم شده است. او زیر بار سرنوشت و آنچه که برایش مقدر شده است نمی‌رود. او خودش را نقش اصلی زندگی‌اش قلمداد می‌کند و حتی اگر نتواند همه‌ی مشکلات را حل کند با این حال باز هم حداکثر تلاشش را می‌کند. رمان روز خرگوش به جهت کوتاه بودن و فرم روایت، حالتی گزارش‌گونه دارد و می‌توان آن را گزارشی یک روزه از زندگی زنانی دانست که با معضلات و مسائل بسیاری در جامعه مواجه هستند. بلقیس سلیمانی با بیانی روان و ساده، راوی پدیده‌های اجتماعی اطرافش است و نگاهی جامعه‌شناسانه در داستان‌هایش دارد تا ما را با مسائل اجتماعی روز به ویژه برای زنان درگیر کند. او شخصیت‌های کتاب روز خرگوش را کنکاش کرده و با استفاده از روایت اول شخص و با محوریت قرار دادن شخصیت زن، به واکاری رویدادهای سیاسی و اجتماعی کشور می‌پردازد. او نگاهی تازه به موضوعات و احوالات اجتماعی پایتخت دارد؛ به همین جهت شخصیت‌هایی را برای روایت انتخاب کرده که برای اکثر ما ملموس و باورپذیر است.