قدرت و جلال

معرفی کتاب جستارهایی در قصه شناسی

کتاب جستارهایی در قصه شناسی نوشته محمد پارسانسب، مجموعه‌ای از بیست مقاله بلند و کوتاه است که به قصه‌های سنتی، به‌خصوص حکایات مثنوی و رمان‌های معاصر فارسی پرداخته‌ و آثار این حوزه را تحلیل و بررسی می‌کند.

درباره کتاب جستارهایی در قصه شناسی:

قصه‌ها را می‌توان به عنوان همزادی برای انسان به شمار آورد و همراه او از درون غارها تا عرصه فضاهای مجازی گذر کرد، داستان‌ها فرهنگ و تمدن قوم‌های مختلف ایرانی را در بر می‌گیرند و احساسات و عواطف بشر را تجلی می‌بخشند. در بسیاری اوقات وسیله‌ای برای سرگرمی و فراغت آدمی و گاهی همانند قصه‌های شهرزاد ابزاری برای کنترل سرکشی‌ها و تندخویی‌های انسان بوده‌اند. قصه‌ها اغلب از فرهنگ شفاهی جوامع تأثیر پذیرفته‌ و به شکل منثور روایت شده‌اند و بیانگر تفکرات، خواسته‌ها و احوالات طبقات متفاوت جامعه، به‌ویژه طبقه ضعیف هستند. از این رو گاهی می‌توانند بستری برای اندیشه‌ورزی و ادراک بشر باشند و تفکرات نیکی را درون انسان‌ها پرورش دهند، یا زمانی دیگر بازگوکننده سلطه تفکر جبری و حذف اندیشه از عرصه زندگی ایرانی هستند و بستری برای ارائه ایدئولوژی فراهم می‌آورند و در زمانی دیگر تصاویری زیبا از ارتباط انسان با خداوند را در قالب داستان‌های عرفانی به نمایش می‌گذارند. بخشی دیگر از قصه‌ها نیازهای عاطفی انسان را به تصویر می‌کشند و داستان‌های عاشقانه می‌آفرینند و در نهایت برخی دیگر نشان‌دهنده فرهنگ عامه و بینش مردم کوچه و بازار هستند. نویسنده نام کتاب جستارهایی در قصه شناسی (Essays in Storytelling) را با توجه به روح غالب نوشته‌ها و بیشتر بودن مقاله‌های مربوط به داستان و قصه انتخاب کرده است. برخی از این نوشته‌ها از وجهی نظری برخوردارند و برخی دیگر جنبه عملی دارند که در آن‌ها با رویکردی خاص به نقد و تحلیل متنی روایی پرداخته شده است. مطالعه قصه‌های سنتی به‌خصوص داستان‌های درخشان مثنوی، بخش زیادی از حجم کتاب را در بر می‌گیرند و همچنین چندین مقاله هم به آثار داستانی معاصر به‌خصوص رمان فارسی اختصاص یافته‌اند.

معرفی کتاب چه بر سر وحشی سفید آمد؟

رمانی چندلایه و رازآلود! فرانسوا گارد در کتاب چه بر سر وحشی سفید آمد؟ با درهم آمیختن افسانه و واقعیت، داستان ملوان جوانی را به نمایش می‌گذارد که پس از ماجراهایی عجیب و باورنکردنی، هویت، نام و زبان خود را از یاد می‌برد. این اثر که برنده جایزه گنکور شده است، توانست روح تازه‌ای در ادبیات فرانسه بدمد.

درباره کتاب چه بر سر وحشی سفید آمد؟

رمان پیش رو از گم شدن و تک‌افتادگی انسانی می‌گوید. شخصیت اصلی داستان یک ملوان جوان اهل کشور فرانسه است که طی اتفاقی از کشتی خود در سواحل استرالیای میانه قرن نوزدهم جا می‌ماند و با بومیانی روبه‌رو می‌شود که برخلاف تصور رایج، به هیچ‌وجه مهربان نیستند، خشن‌، بی‌رحم و مرموزاند. او به تدریج زبان، نام و خودش را فراموش می‌کند! تا هفده سال بعد که او را پیدا می‌کنند. راز عجیبی در این میان وجود دارد که باعث شده است او چنین بیگانه و هویت‌باخته شود. رمان چه بر سر وحشی سفید آمد؟ (What Became of the White Savage) اثری حماسی جزیره‌ای محسوب می‌شود که داستانی بر مبنای واقعیت دارد. قصه جاشوی فرانسوی 13 ساله‌ای با نام نارسیس پلتیه که در سال 1857 در ساحل شمال شرقی استرالیا طی اتفاقی از گروهی که در آن است جدا می‌افتد و ... فرانسوا گارد این قصه را سوژه اولین رمان خود قرار می‌دهد تا در خلال آن، جوانب روانشناسانه ارتباطات انسانی و مسائل آن و دیدگاه‌های شناخته شده انسان‌شناسی و تمدن را به چالش بکشد. این کتاب تلفیقی از واقعیت و افسانه و بیشتر بازگوکننده تخیل فعال نویسنده است تا داستان واقعی نارسیس پلتیه. در این رمان نویسنده دورنمای تازه و جدیدی از مردم‌شناسی ارائه می‌دهد و باور دارد که انسان و محیط‌زیست باید از نو تعریف شوند. به عقیده نویسنده انسان‌های متمدن امروزی چندان بویی از معنای حقیقی تمدن نبرده‌اند. او می‌گوید زندگی در جنگل‌هایی که همچنان تازه و بکر و دست‌نخورده مانده‌اند، زیباتر، آرامش‌بخش‌تر و دلچسب‌تر از زندگی در جامعه‌ صنعتی دوران امپراطوری دوم فرانسه است. نویسنده‌ی رمان چه بر سر وحشی سفید آمد؟ قواعد دنیای مرسوم را زیر پا می‌گذارد و عقیده دارد هیچ چیز در ذات خود نقض‌ناشدنی نیست. ارتباط آدمی با دیگربودگی، تنهایی، هویت، بقا، ادغام و تمایز از مضامین دیگر این رمان به شمار می‌رود. فرانسوا گارد می‌گوید: «با وجود آنکه رمان من را با رمان رابینسون کروزوئه مورد مقایسه قرار می‌دهند، اما من گمان می‌کنم رمانم با کتاب دانیل دوفو شباهت کمی دارد و من بیشتر تأثیرگرفته از آثار ژول ورن، کلودلوی استروس در کتاب «گرمسیریان اندوه‌بار»، مارگریت یورسنار در کتاب تاریخی «خاطرات آدرین»، وژان پوتوکی در رمان تخیلی «دست‌نوشته پیداشده در ساراگس» بوده‌ام. سبک فرانسوا گارد را می‌توان کلاسیک و باشکوه و در عین حال روان و سیال دانست که با تحکمی هدف‌مند جدیت و سخت‌کوشی حرفه‌ای خود را به رخ می‌کشد. رمان وحشی سفید ساختاری نو و پرهیجان و ماجراجویانه دارد که این موضوع جذابیتش را دوچندان می‌کند. این رمان متأثر از نویسنده بزرگ ژان ژاک روسو و رمانی تاریخی و افسانه‌ای انسان‌مدار است. فرانسوا گارد (François Garde) نخستین رمانش را زمانی که 53 سال داشت، به رشته تحریر درآورد. از این اثر در جوامع ادبی استقبال فراوانی شد تا جایی که توانست جایزه گنکور برترین رمان سال 2012 و هفت جایزه معتبر ادبی دیگر را به دست آورد. در سال 2013 گارد دومین رمانش را با نام «به خاطر سه کرون» نوشت که رمان اول سال لقب گرفت. این دو کتاب، رمان‌هایی حادثه‌ای هستند که جایگاه نویسنده‌اش را تا مقام استاد مسلم این سبک ادبی بالا بردند. گارد موفق شد در این ژانر ادبی خلاقیت ایجاد و به همگان اثبات کند که رمان ماجرامحور برخلاف ادعاهای موجود، همچنان در کشور فرانسه زنده است.