قطار به موقع رسيد

معرفی کتاب دیونامه: بازشناسی چهره‌ی موجودات خیالی در روایت‌های ایرانی

ادبیات ایرانی سرشار از روایت‌های پرحادثه و پرفرازونشیب است. کتاب دیونامه: بازشناسی چهره‌ی موجودات خیالی در روایت‌های ایرانی به قلم پرویز براتی از نمایی نزدیک به بررسی داستان‌های شگفت‌انگیز و خیال‌انگیز روایت‌های ایرانی می‌پردازد تا تصویر این موجودات را از دل ادبیات منثور ایرانی بازسازی کند.

درباره‌ی کتاب دیونامه: بازشناسی چهره‌ی موجودات خیالی در روایت‌های ایرانی

همیشه نفوذ عناصر ماورایی و عجیب‌وغریب به دنیای واقعی برای افراد جذاب بوده است. کتاب دیونامه: بازشناسی چهره‌ موجودات خیالی در روایت‌های ایرانی به‌خوبی شما را در مسیر شناختن موجودات خیالی و آشنا شدن با روایت‌های شگفت‌انگیز ایرانی همراهی می‌کند. این کتاب در پنج پرده ارائه می‌شود. پرده‌ی اول با عنوان «قصه‌گوی برزگر و قصه‌گوی دریانورد» این مسئله را مطرح می‌کند که ادبیات فراطبیعی در ایران با داستان‌های دریا و دریانوردان گره خورده است. قصه‌گوی برزگر نماینده‌ی شخصیت یکجانشین و کشاورز است و قصه‌گوی دریانورد از آن سو، نماینده شخصیت جهانگرد است. بر این اساس می‌توان ادبیات شگفت ایرانی را منتج از داستان‌های دریانورد دانست؛ چراکه از روایت‌هایی هیجان‌انگیز و پرماجرا تشکیل شده است. در پرده‌ی دوم که «نقش و کارکرد سیاسی متون شگفت» نام دارد، با این بحث روبه‌رو می‌شویم که در ادبیات دوره‌ی اسلامی و فرهنگ عامه‌ی مردمِ ایران، دیو، پری، غول و مردم یک‌چشم راه را برای خیال‌پردازی باز کردند و به روایت‌های ایرانی راه یافتند. اما چرا این اتفاق افتاد؟ پرویز براتی عنوان می‌کند که این دلیل این اتفاق به مسائل ایدئولوژیک و سیاسی برمی‌گردد. پرده‌ی سوم درباره‌ی «صورت‌های شگفتی» بحث می‌کند و آن‌ها را در دو دسته‌ی کلیِ «روایت‌های عجایب‌نامه‌ای» و «روایت‌های اعجاب‌انگیز» جای می‌دهد. در پرده‌ی چهارم اعجاب‌برانگیزی متون عرفانی مورد بررسی قرار می‌گیرد؛ چراکه متون عرفانی نیز شگفتی‌‎های بسیاری را در خود جای داده‌اند. پرده‌ی پنجم و آخر که «خیال‌های غربی: ادبیات شگرف در مغرب زمین» نام دارد، به بررسی ادبیات شگرف در غرب می‌پردازد. در این کتاب بر مفهوم ادبیات شگفت فارسی تأکید شده و این مفهوم بر قصه‌های پریان ترجیح داده شده است. این کتاب از سوی نشر چشمه منتشر شده است.

کتاب دیونامه: بازشناسی چهره‌ی موجودات خیالی در روایت‌های ایرانی مناسب چه کسانی است؟

کتاب دیونامه برای افرادی که به داستان‌های اساطیری، شخصیت‌های خیالی داستان‌ها و خیال‌پردازی درباره‌ی موجودات عجیب‌وغریب علاقه دارند مناسب و جذاب است.

در بخشی از کتاب قزاق‌ها می‌خوانیم

چنین کاری با دختر وحشتناک بود، جنایت بود. از آن بدتر این بود که به یک بانو، به زن دمیتری آندره‌ایچ النین تبدیلش کنی، مثل زن‌ قزاقی که با افسر ما ازدواج کرده است. اگر خودم می‌توانستم قزاق شوم و با لوکاشکا گله بدزدم، چیخیر بخورم، ترانه بخوانم، مردم را بکشم و شبانه مست و لایعقل پشت پنجره‌اش بروم، بی‌آن‌که فکر کنم کی هستم و چرا این کار را می‌کنم، قضیه فرق می‌کرد. آن وقت می‌توانستیم یکدیگر را بفهمیم، من هم می‌توانستم احساس خوشبختی کنم. من سعی کردم این زندگی را ترک کنم و شدیداً احساس ضعف و شکست کردم. نتوانستم خودم و گذشته‌ی پیچیده، ناهماهنگ و زشتم را فراموش کنم. هیچ امیدی به آینده‌ام ندارم. هر روز این کوه‌های پُربرف و این زن خوشبخت و باوقار را در مقابل خود می‌بینم، و احساس می‌کنم این زن که یگانه امکان خوشبختی در این جهان است، به من تعلق ندارد. وحشتناک‌ترین و شیرین‌ترین چیز، در شرایطی که من هستم، این است که احساس می‌کنم او را می‌فهمم، اما او هرگز مرا درک نمی‌کند. درکم نمی‌کند نه برای این‌که از من پایین‌تر است، برعکس، او نمی‌خواهد مرا درک کند. او خوشبخت است، مثل طبیعت، منظم و آرام است و سرش توی کار خودش است. اما من موجودی فاسد و ضعیفم که می‌خواهم او احساس و رنج مرا درک کند. شب‌ها نمی‌خوابیدم، بدون هیچ هدفی پشت پنجره‌ی اتاقش می‌ایستادم و حساب بلایی را که به سرم می‌آمد نمی‌کردم. هجدهم همین ماه گروهان‌مان به مأموریت رفت. سه روز را بیرون از دهکده گذراندم. دلم گرفته بود و به همه‌چیز بی‌تفاوت بودم. خواندن ترانه، بازی ورق، نوش‌خواری، و حرف زدن از ترفیع بیشتر از همیشه برایم نفرت‌آور بودند. امروز به خانه برگشتم و ماریانا، خانه‌ام، عمویروشکا، و کوه‌های پر از برف را از ایوان دیدم، و این احساس خوشحالی تازه و نیرومند برایم کافی بود تا همه‌چیز را بفهمم.