لویاتان

«مقدمه­‌ای بر جامعه‌­شناسی موسیقی» از این بابت از اهمیت شایانی برخورداراست که سنگ‌­بنای رویکرد کلی آدورنو نسبت به موسیقی و فلسفه را می‌­توان در آن مشاهده کرد. کتاب از دوازده فصل و یک پس­گفتار در خصوص جامعه‌­شناسی موسیقی تشکیل شده است: انواع شنونده‌های موسیقی، موسیقی سبک (یا مردم‌­پسند)، کارکردهای موسیقی در جامعۀ بورژوایی، طبقات و قشربندی‌­ها، اپرا،  مؤلفه­‌های ملی در موسیقی، نقش موسیقی مدرن (یا آوانگارد)، و بحث میانجی‌گری همگی از جمله محورهایی هستند که آدورنو به کمک آن­‌ها تلاش کرده است پرسش‌های ثمربخشی پیش روی جامعه‌­شناسی موسیقی بگذارد تا راهنمای کار پژوهش­گران در این حوزه باشند.

هدف اصلی کتاب حاضر این است که با نقد رویکردهای متداول در تفسیر رمانتیسم آلمانی، به‌خصوص رویکردهای پست‌مدرنیستی، که غالباً رمانتیسم را به جنبه‌های ادبی و زیبایی‌شناختی آن محدود کرده‌اند و آن را ضدروشنگری، ضدعقل‌باوری و غیرسیاسی دانسته‌اند، از این تفسیر بدیل دفاع کند که رمانتیسم آلمانی نه‌فقط ضدروشنگری، ضدعقل‌باوری و ضدسیاسی نبوده است، بلکه جنبه‌های ادبی و زیبایی‌شناختی این جنبش اساساً اسبابی در خدمت تحقق اهداف متافیزیکی، اخلاقی و سیاسی‌ آن بوده‌اند.

چنین تفسیری ما را ترغیب می‌کند بپذیریم که علی‌رغم همۀ تبلیغات لیبرال‌ها و مارکسیست‌ها علیه رمانتیسم __ که می‌توان آن را ماترک دوران جنگ‌های جهانی دانست __، رمانتیک‌ها اندیشمندانی اصیل بوده‌اند و به مسائلی اندیشیده‌اند که همچنان محل توجه فیلسوفان معاصرند و برای اندیشیدن به عالم کنونی می‌توان درس‌های ارزشمندی از آنان آموخت.