متفکران بزرگ

رمان سکه سازان، اثری است نوشته ی نویسنده ی فرانسوی، آندره ژید، که در سال 1925 برای اولین بار در فرانسه انتشار یافت. پی رنگ اصلی این اثر، با شخصیت های فراوان و مسیرهای داستانی متعدد، به مفهوم اصل یا بدلی بودن و نقطه ی تمایز این دو می پردازد. این نقطه ی تمایز، هم در داستان سکه های طلایی و هم در به تصویر کشیدن عواطف و ارتباطات کاراکترها هویداست. رمان سکه سازان، یک رمان-در-رمان است و ادوارد، من دیگر خود نویسنده، قصد دارد تا رمانی به همین نام را به رشته ی تحریر درآورد. داستان توسط راوی دانای کل روایت می شود که گاهی اوقات مستقیما با مخاطب صحبت می کند، درباره ی انگیزه های شخصیت ها نظرش را می گوید و یا شکل های دیگری از واقعیت را مورد بحث قرار می دهد. بنابراین، رمان سکه سازان به عنوان اثری پیشگام در ژانر «رمان نو» در نظر گرفته می شود. ساختار اصلی رمان طوری در نظر گرفته شده است که منعکس کننده ی سبک «کوبیسم» باشد؛ بدین صورت که کتاب، روایت های داستانی متعددی را به همراه نقطه نظرهای متفاوت در هم آمیخته است.

هر چند بحث درباره میزان، حوزه و گستره مداخله دولت در اقتصاد در دهه ۱۹۷۰ میلادی به یک مجادله آیینی در میان اقتصاددانان تبدیل شد و خیل عظیمی از نظریه‌پردازان و اندیشمندان حوزه اقتصاد سیاسی را به تلاش برای یافتن پاسخ درخور به پرسش‌های پیرامون آن واداشت، اما تجربه تقریبا سیصدساله این دست مباحث حکایت از آن دارد که همه کشورهای جهان همواره بیشتر براساس نیاز وقت و اقتضای شرایط کشورشان و همچنین تشخیص نخبگان خود به راه‌حل‌هایی روی آوردند که آمیزه‌ای از مداخله‌گری دولت در اقتصاد و رهاسازی امور اقتصادی به دست بازار و بخش خصوصی بوده است. در این میان، دو رساله‌ای که در این کتاب یعنی «دخالت دولت در اقتصاد» از احمد متین‌دفتری که به کوشش حسن رجبی‌فرد گردآوری شده و منتشر می‌شود نیز از قاعده فوق مستثنی نیستند. برهان‌ها و استدلال‌های وی در رساله اوّل برای انتخاب یک مسیر مناسب و سنجیده با وضع وقت و شرایط حاکم بر ایران موید استقلال رأی وی از کلان‌روایت‌های اقتصادی و سیاسی موجود هستند و موضع‌گیری وی به‌نفع واگذاری صنایع دولتی به بخش خصوصی در رساله دوّم نیز حاصل تجربه‌ای است بیست‌ساله از چگونگی روند فعالیت اقتصادی و امور تولیدی در ایران دوران حاکمیت رضاشاه. در کنار این مباحث و امور اقتصادی، خاطراتی از تلاش و تکاپوی شخص متین‌دفتری در دوران کوتاه نخست‌وزیری‌اش در فاصله آبان ۱۳۱۸ و تیر ۱۳۱۹ که بخشی از رساله دوّم را تشکیل می‌دهد، بصیرت‌هایی را نیز در باب تاریخ سیاسی کشور در این سال‌ها در اختیار علاقه‌مندان و پژوهشگران تاریخ اقتصادی و سیاسی ایران می‌گذارند. مطالعه این کتاب، هم به‌ سبب اهمیت بالای مباحث و مفاهیمی که مطرح شده و مورد بررسی قرار می‌گیرند و هم از جهت انسجام ساختاری و نثر شیوایی که دارد، بسیار سودمند بوده و تجربه‌ای ثمربخش را برای خوانندگان آن به ارمغان می‌آورد.