مردی در دوردست

ژول‌ورن در این كتاب ایده اعضای باشگاه گان، انجمنی از توپچی‌هایی كه پس از جنگ‌های داخلی آمریكا در بالتیمور گرد هم آمده بودند، را مبنای داستان‌گویی قرار می‌دهد و داستانی چنین هیجان‌انگیز و پر‌ماجرا از سفر به كره ماه می‌نویسد. این توپچی‌ها می‌خواستند با ماه ارتباط برقرار كنند و گلوله‌ای به آن‌جا بفرستند، اتفاق مهمی كه در این میان رخ می‌دهد این است كه مردی فرانسوی به نام میشل آردان تصمیم می‌گیرد داخل گلوله برود و به ماه سفر كند. جالب این جاست كه آرزوی سفر به ماه تازه صد سال پس از آن كه ژولورن در كتابش آن را محقق می‌كند در عالم واقع به واقعیت تبدیل می‌شود و بالاخره بین سال‌های ١٩٦٩ تا ١٩٧٢ فضانوردان موفق می‌شوند بر روی ماه راه بروند. ژولورن اولین نویسنده رمان‌هایی ماجراجویانه با دستمایه‌هایی از علم و تكنولوژی است. پنج هفته پرواز با بالن، اولین اثر او، با چنان موفقیتی روبه‌رو شد كه ژول‌ورن را جهانی كرد. پس از آن سفر به مركز زمین را منتشر كرد و بعد دور‌ماه و كمی بعدتر دوردنیا در هشتادروز. گروه انتشاراتی ققنوس، بنا به اهمیت آثار ژول‌ورن، تصمیم گرفت نسخه كاملی از مجموعه آثار این نویسنده را تهیه، ترجمه و منتشر كند تا همه مخاطبان به صورتی منسجم با نخستین آثار علمی-تخیلی جهان پیشگویی‌های علمی این نویسنده بزرگ در قالب رمان‌های جذاب و پركشش او آشنا شوند.

ایستاده‌ بودم‌ روی‌ جدول‌ جوی‌، گِل‌های‌ بغل‌ پوتین‌ راستم‌ را مالیدم‌ به‌ لبه‌ جدول‌. سرشب‌ واکسشان‌ زده‌ بودم‌. دلم‌ می‌خواست‌ وقتی‌ بالای‌ سر جنازه‌ام‌ می‌رسند ببینند تر و تمیز، مثل‌ بچه‌ آقاها مرده‌ام‌. تقابل‌ و تناقض‌ حاصل‌ از دنیای‌ مدرن‌، سرمنشأ ماجراها و سردرگمی‌های‌ بسیاری‌ است‌ که‌ هیس‌ راوی‌ یکی‌ از آن‌هاست‌، و البته‌ نه‌ از دیدگاهی‌ قاطع‌. در هیس‌، چنان‌ که‌ لوکاچ‌ در نظریه‌ رمان‌ می‌گفت‌، ارزش‌های‌ تحقق‌ناپذیر و آرمانی‌ قهرمانان‌، به‌ شیوه‌ای‌ نو، نسبی‌ شده‌اند؛ چیزی‌ که‌ دور از دسترس‌ نویسندگان‌ پیش‌ از این‌ بوده‌ است‌. در هیس‌ نویسنده‌ ماجراها را چنان‌ که‌ دیکته‌ می‌شود نشان‌ نمی‌دهد بلکه‌ چنان‌ که‌ خود می‌خواهد نشان‌ می‌دهد و باز بر عهده‌ خواننده‌ می‌گذارد تا ماجرا را آن‌ گونه‌ که‌ می‌خواهد ببیند و رمان‌ توسط‌ راویان‌ مختلفی‌ ساخته‌ می‌شود: پاسبان‌، نظامی‌ گاه‌ دل‌رحم‌ و گاه‌ خشنی‌ که‌ آنچه‌ را می‌خواهد انجام‌ نمی‌دهد و آنچه‌ را نمی‌خواهد انجام‌ می‌دهد؛ جهانشاه‌، قاتلی‌ یا قاتل‌ نمایی‌ یا حتی‌ مقتولی‌ که‌ با لذت‌ به‌ روایت‌ هوس‌هایش‌ می‌نشیند و از کشتن‌ آدم‌ها یا کشته‌ شدن‌ خود می‌گوید؛ نویسنده‌ که‌ در نیمه‌ داستان‌ می‌میرد و به‌ پایان‌ رساندن‌ رمان‌ را به‌ میراث‌ می‌گذارد، و دیگر شخصیت‌هایی‌ که‌ این‌جا و آن‌جا رشته‌ کلام‌ را قطع‌ می‌کنند و از منظر خود به‌ روایت‌ می‌نشینند، تا سرانجام‌ رمانی‌ پدید آید که‌ با هر خوانشی‌ شکلی‌ دیگر به‌ خود می‌گیرد و به‌ تعداد مخاطبانش‌ ماجرا عوض‌ می‌کند. گرایش‌ به‌ نوآوری‌ و تجربیات‌ تازه‌ از بارزترین‌ ویژگی‌های‌ آثار محمدرضا کاتب ست‌ و در همین راستا رمان‌ هیس‌ جایزه‌ کتاب‌ سال‌ منتقدان‌ مطبوعات‌ را هم در سال ۷۹ از آن‌ خود کرده‌ است‌.