مروری بر روانشناسی فرهنگی-تاریخی

معرفی کتاب حماسه ملی ایران یکی از مهمترین تالیفات نولدکه «حماسه ملی ایران» است که بزرگ علوی آن را به فارسی ترجمه کرده است. دیدگاه های مطرح شده در کتاب «حماسه ملی ایران»، ابتدا در جلد دوم کتابی به نام «اساس زبان شناسی ایران» در سال های 1895-1904 به چاپ رسید و سپس در سال 1920 در قالب یک اثر جداگانه در شهرهای برلن و لایپزیک منتشر شد. پس از آن در سال 1930باگدانوف خاورشناس روسی ساکن هند، ترجمه انگلیسی این اثر را منتشر کرد. ترجمه فارسی این اثر در سال 1309، یعنی زمانی که سعید نفیسی کار چاپ و نشر مجله شرق را عهده دار شد، بنا به درخواست وی از بزرگ علوی، از زبان آلمانی به فارسی انجام شد و قسمت هایی از این کتاب در شماره هایی از این نشریه به چاپ رسید. پس از توقف چاپ مجله شرق، سرانجام این کتاب در سال 1327خورشیدی، با پی گیری و توصیه سعید نفیسی برای اولین بار توسط انتشارات دانشگاه تهران منتشر شد.

کتاب‌ فوِ که‌ ترجمه‌ای‌ از اثر معروف‌ موسوم‌ به‌ مطالعاتی‌ درباره‌ هیستری‌ است‌ از حیث‌ تاریخی‌ و توجیهی‌ حائز اهمیت‌ و از حیث‌ آموزشی‌ در حیطه‌ علم‌ مربوطه‌ یک‌ نقطه‌ آغاز محسوب‌ می‌گردد. این‌ کتاب‌ در اصل‌ نقطه‌ عطف‌ شروع‌ دومین‌ انقلاب‌ در تاریخ‌ روانپزشکی‌ مدرن‌ و معرفی‌کننده‌ نخستین‌ روش‌ تبیین‌ شده‌ روان‌درمانی‌، تحت‌ عنوان‌ روانکاوی‌ بود. مطالعه‌ دقیق‌ این‌ اثر جهت‌ ورود به‌ قلمرو روان‌درمانی‌، درکل‌، و روانکاوی‌، به‌طور اخص‌، گامی‌ الزامی‌ و اجتناب‌ناپذیر بوده‌ و بمنزله‌ سنگ‌ بنای‌ ابتدایی‌ در برپایی‌ تشکیلات‌ عظیم‌ و متنوع‌ روان‌درمانی‌ است‌. اثر فوِ مراحل‌ گذر از هیپنوتیزم‌ به‌ پالایش‌ روانی‌ و سپس‌ ختم‌ آن‌ به‌ روانکاوی‌ را شامل‌ می‌شود. بیماران‌ مورد بحث‌ در این‌ کتاب‌ در زمره‌ ده‌ بیمار مشهور تاریخ‌ روانکاوی‌اند که‌ مطالعه‌ سرگذشتشان‌ بر هر کارآموزی‌ در فن‌ روانکاوی‌ الزامی‌ است‌. این‌ کتاب‌ همچنین‌ زادگاه‌ اولین‌ اصطلاحات‌ رایج‌ در حوزه‌ روانکاوی‌ و نخستین‌ تقسیم‌ بندیهای‌ قراردادی‌ در تشکیلات‌ روانی‌ ـ ذهنی‌ انسان‌ می‌باشد. در این‌ کتاب‌ فاصله‌ جسم‌ و روان‌ به‌ حداقل‌ خود رسیده‌ و تجربیات‌ عینی‌ مولفین‌ خود را که‌ منجر به‌ بروز تحولی‌ اساسی‌ در فرایندهای‌ حوزه‌ علوم‌ روانی‌ ـ رفتاری‌ و کشف‌ قلمرو شگفت‌ انگیز ناخودآگاه‌ گردید در معرض‌ سنجش‌ دانش‌ پژوهان‌ و محققین‌ قرار می‌دهد.

معرفی کتاب تبریز مه آلود “تبریز مه آلود” اثری است به قلم “محمدسعید اردوبادی” که داستانی عاشقانه و شورانگیز را از درگاه وقایع تاریخی تبریز در عصر مشروطه بیان می کند. “محمدسعید اردوبادی”، کتاب “تبریز مه آلود” را در اصل به زبان ترکی آذربایجانی با نام “دومانلی تبریز” به رشته ی تحریر در آورد اما “رحیم رییس نیا” این اثر را به زبان فارسی بازگردانی نمود. ”تبریز مه آلود” در بحبوحه ی جنگ های تبریز در برابر قوای استبداد شروع می شود. قسمت ابتدایی اثر، بیشتر تلفیقی از مبارزات منطقه ای را با عشق و عاشقی شخصیت ها به تصویر می کشد. مرد جوانی به نام “ابوالحسن بیک” در سفری که از مرز جلفا به تبریز داشت، “نینا” را که یک دختر جوان روس است از چنگال اراذل و اوباش نجات می دهد. تا زمان رسیدن به تبریز، بین “ابوالحسن” و “نینا” عشق سوزانی در می گیرد اما دست سرنوشت “ابوالحسن” را درگیر رویدادهای انقلاب می کند و “نینا” هم از طرف کنسولگری روس، مامور جاسوسی و فراهم ساختن اطلاعات برای انقلابیون قفقاز می شود. در ادامه ی اثر “تبریز مه آلود”، نفوذ روس ها در آذربایجان بیشتر می شود و “ابوالحسن” ناچار به ترک تبریز می گردد. او باز هم مشغول فعالیت های انقلابی است که این بار با دختری به نام “هانا” آشنا می شود و این بار او را که از اتباع آمریکایی است، از دست قزاق ها می رهاند. دیری نمی پاید که “هانا” وارد کنسولگری آمریکا می شود و چون به “ابوالحسن” علاقه دارد، رازها و اخبار کنسولگری را به او اطلاع می دهد. این ماجراهای عشقی جذاب میان “ابوالحسن”، “نینا” و “هانا” در کنار یکی از رویدادهای تاریخی و انقلابی مهم آذربایجان، سبب شده تا “تبریز مه آلود” به یک کتاب خواندنی تبدیل شود و “محمدسعید اردوبادی” برای خلق این اثر ماندگار مورد تحسین قرار بگیرد. .