معمای مدرنیته

"گاوخونی" به قلم "جعفر مدرس صادقی" داستانی است تاثیرگذار که با زبانی ساده و نثری روان نگارش شده است. "گاوخونی" قصه ی مردی است جوان که بعد از ترک زادگاهش اصفهان و آمدن به تهران، هنوز در خاطرات گذشته سیر می کند و نتوانسته از آنجا دل بکند. او با دو نفر از دوستان خود در یک خانه زندگی می کند و درگیر گذشته ها و یاد پدری است که با او ارتباط عمیقی داشته و سپس او را از دست داده است. یاد پدر از ذهن او پاک نمی شود و انگار نه او و نه پدرش میلی به جدایی و گسستن این پیوند ندارند. این پیوند در خواب هایی که او می بیند حفظ شده و در پل هایی که میان خواب و بیداری زده می شود، "جعفر مدرس صادقی" داستان "گاوخونی" را فصل به فصل می آفریند. وجه تشابه تمام خواب های مرد، باتلاق "گاوخونی" است و همه چیز به آنجا برمی گردد. فضای "گاوخونی" برای او مبهم و هراس آمیز است، باتلاق، روح او را به درون خود می خواند اما اوضاع برای پدرش فرق می کند و او آزاد و رها در "گاوخونی" آب تنی می کند. آیا این مرگ است که چنین تفاوتی را برای پدر و پسر رقم زده یا مفهوم دیگری در پس داستان "گاوخونی" نهفته است؟ در کنار این مضمون ماورایی، "جعفر مدرس صادقی" نگاهی به پدیده های اجتماعی نیز داشته و علاوه بر خرده گرفتن بر بسیاری از سنن اجتماعی، تصویر بسیار هنرمندانه ای از ازدواج و زندگی زناشویی را به همراه جنبه های مختلف آن و پیامد و دستاوردهایش به خوانندگان ارائه نموده است.

کتاب «آشنایی با برتراند راسل»، از مجموعۀ «آشنایی با فیلسوفان» است که توسط پل استراترن نوشته و به‌همت نشر مرکز ترجمه شده است. این مجموعه سعی دارد تا با ارائۀ مدخلی از زندگی و ایده‌های اصلی هر فیلسوف، باب ورودی باشد برای آشنایی و مطالعۀ بیشتر راجع‌به آنان. کتاب «آشنایی با برتراند راسل» نیز‌ که ذیل همین مجموعه به‌چاپ رسیده است، شامل بررسی زندگی‌نامه و نظریات مهم راسل، یکی از بزرگترین متفکران قرن بیستم‌ است. این کتاب جنبه‌هایی از زندگی و فلسفۀ راسل را پوشش می‌دهد: 1. زندگی اولیه و تحصیلات او و مشارکت او در حواریون کمبریج و عضویتش در انجمن مخفی روشنفکران؛ 2. بررسی تلاش‌ها و پژوهش‌های پیشگامانه‌ی راسل در منطق و ریاضیات، به‌ویژه نظریه‌ی «انواع» او، همکاری او با آلفرد وایتهد در کتاب اصول ریاضیات‌ و کشف پارادوکس مجموعه‌ها؛ 3. فلسفۀ زبان او و نظریه‌ی توصیفات راسل‌ که توضیح می‌دهد چگونه می‌توانیم در مورد چیزهایی که وجود ندارند، مانند «پادشاه کنونی فرانسه» صحبت کنیم؛ 4. معرفت‌شناسی و متافیزیک راسل و دفاعش از تجربه‌گرایی، واقع‌گرایی و اتمیسم منطقی، که به‌طور کلی ادعاهای راسل دربارۀ اینکه «تمام دانش ما از تجربه ناشی می‌شود»، «واقعیتی عینی مستقل از ادراک ما وجود دارد» و «جهان متشکل از واقعیت‌های بسیط و غیرقابل تقسیم است که می‌تواند با منطق تحلیل شود»‌ را توضیح می‌دهد؛ 5. اخلاق و فلسفه‌ی سیاسی راسل و حمایت او از جنبش‌های مختلف اجتماعی و سیاسی، مانند صلح‌طلبی، خلع سلاح هسته‌ای، دموکراسی و حقوق بشر. همچنین این کتاب، در آخر، فهرستی از منابع برای افرادی که می‌خواهند مطالعات بیشتری دربارۀ این فیلسوف داشته‌ باشند ارائه می‌کند. با توجه به حجم کم و موجز بودن و از طرف دیگر، خصلت مقدماتی بودن، این کتاب می‌تواند هم برای خوانندگان عمومی که قصد آشنایی کلی با نظریات راسل را دارند مفید افتد و هم برای دانشجویانی که قصد ورود به اندیشۀ راسل را دارند کاربرد داشته باشد.

کتاب "سه رساله‌ی پیشانقدی" مجموعه‌ای از آثار اولیه‌ی ایمانوئل کانت، فیلسوف برجسته‌ی آلمانی، است که پیش از نگارش آثار نقدی مشهورش به رشته‌ی تحریر درآورده است. این رساله‌ها نمایانگر تحول فکری کانت از دوره‌ی ادبی و حکیمانه به دوره‌ی فلسفی و نقدی او هستند. این کتاب شامل سه رساله است که هر یک به دوره‌ای خاص از زندگی فکری کانت اشاره دارند: 1. **کانت ادیب**: در این دوره، کانت به نگارش آثاری با سبک ادبی و شیوه‌ای بازیگوشانه می‌پردازد. نمونه‌ای از این آثار، کتابچه‌ای با عنوان «مشاهداتی دربارهٔ احساس زیبایی و شکوه» است که در سال ۱۷۶۴ منتشر شد. 2. **کانت حکیم**: در این مرحله، کانت به موضوعات اخلاقی و انسان‌شناسی می‌پردازد و دیدگاه‌های خود را در زمینه‌هایی مانند تفاوت‌های جنسیتی، ازدواج، اقوام و نژادها مطرح می‌کند. این دوره نشان‌دهنده‌ی دگردیسی تدریجی کانت در دهه‌ی ۱۷۶۰ است که او به میانه‌ی عمرش می‌رسد. 3. **کانت فیلسوف**: در این دوره، کانت به تبیین دستگاه فلسفی خود می‌پردازد که بعدها در نقدهای مشهورش به اوج می‌رسد. آرای او در زمینه‌ی اخلاق و انسان‌شناسی در گذر ایام تغییرات قابل‌توجهی داشته‌اند که در این رساله‌ها منعکس شده است. این رساله‌ها نمایانگر مسیر پرپیچ‌وخمی هستند که کانت برای رسیدن به نقدهای دو یا سه دهه‌ی بعدی خود پیموده است. مطالعه‌ این آثار به درک بهتر تحول فکری کانت و چگونگی شکل‌گیری نظام فلسفی او کمک می‌کند. به‌ویژه، آرای او در زمینه‌ی اخلاق و انسان‌شناسی، مانند نگاه او به زنان و مردان، زناشویی، اقوام و ملل، و نژاد، در گذر زمان تغییرات اساسی داشته‌اند که در این رساله‌ها قابل‌مشاهده است. این کتاب برای پژوهشگران حوزه‌ی فلسفه، به‌ویژه علاقه‌مندان به فلسفه‌ی کانت، منبعی ارزشمند است. همچنین، مطالعه‌ی آن برای افرادی که به تاریخ تحول اندیشه‌های فلسفی در قرن هجدهم علاقه‌مند هستند، توصیه می‌شود.