معمای مدرنیته

"اندر آداب نوشتار" اثری است به قلم "جعفر مدرس صادقی" که در بخش اول آن به موضوع دستور زبان می‎پردازد. وی مطالب این قسمت را با بیانی سرگرم‌کننده و گیرا آغاز می‌کند و تاریخ نسبتا کامل و آموزنده‌ای از دستور زبان فارسی و دخالت‌ها و دگرگونی‌هایی که از قدیم تا امروز در آن صورت گرفته است، ارائه می‌کند. "اندر آداب نوشتار" از "جعفر مدرس صادقی" یک تاریخچه‌ی منحصر به فرد و قابل توجه است. وی با توجه به دیدگاه‌های فراوان تا به امروز، موضوع را از منظر تاریخی بررسی کرده و در مجموع پیشنهاداتی برای تقویت خط فارسی ارائه کرده است. برخی نکات در بخش نخست کتاب، اساس مطالب بعدی آن در نظر گرفته شده است. در "اندر آداب نوشتار" نشان داده شده که مطالعه املای فارسی در دوره‎های مختلف بیانگر این امر است که در آغاز، به ویژه در نوشته‌های قرن پنجم، املای فارسی رویکردی نسبتا منطقی و دقیق و نزدیک به شیوه‌ای امروزی داشته است. اگر درست نوشتن به فارسی برای شما اهمیت دارد، کتاب "اندر آداب نوشتار" از "جعفر مدرس صادقی" یک اثر کاملا ضروری برایتان محسوب می‎شود. این کتاب در زمینه آداب نوشتن برای آموزش نگارش صحیح و املای فارسی تدوین شده است. متن و گفتار، تصحیح نسخ خطی، تداوم و تفکیک خط، پیوسته و جدانویسی، اصول مختلف نگارشی و... تنها تعدادی از موضوعاتی هستند که در این کتاب مورد بحث قرار گرفته است. در واقع در خط و نگارش فارسی، موارد اختلاف نظر زیادی وجود دارد و هر متخصص و مربی روش خاص خود را دارد و هرکسی ترجیح می‌دهد با زبان فارسی مطابق میل خود رفتار کند! اما در "اندر آداب نوشتار"، "جعفر مدرس صادقی" برخی از استانداردترین روش‎های نوشتار را معرفی می‎کند و مخاطب را از سرگردانی نجات می‌دهد.

رمان کوتاه «بالون مهتا»، فضایی فانتزی و غیرواقعی دارد و علاقه‌مندان به این فضا، با این رمان به خوبی ارتباط برقرار می‌کنند. «بالون مهتا» سومین رمان جعفر مدرس صادقی است. او این رمان را در سال ۱۳۶۶ نوشته است. «بالون مهتا»‌ درباره مهتاست، مردی هندی تبار، که دلش می‌خواهد بدون کمک بالون پرواز کند. نه فقط پرواز در پهنۀ مکان، که پرواز در پهنۀ زمان را هم می‌خواهد. او دلش می‌خواهد به کودکی‌ها و پیری‌هایش هم پرواز کند. مهتا ویژگی‌های خاص و منحصر به فردی دارد. مهتا یک بالون سفید دارد و قدرتی خاص که با کمک آن می‌تواند خیلی کارهایی را که دوست دارد، انجام دهد و دیگران را هم وادار کند که طبق خواست و نظر او رفتار کنند. رامین و سیما هم از دیگر شخصیت‌های این رمان هستند. رامین ، همراه مهتا در یک ساختمان هشت طبقه زندگی می‌کند. او درگیر تلفن‌های زیاد است و مدام در باجه تلفن عمومی روبه روی ساختمان، مشغول تلفن زدن و حرف‌زدن‌های طولانی است. سیما، شخصیت اصلی کتاب، از دیگر ساکنین این ساختمان است. او در طبقه دوم زندگی می‌کند و سخت تنهاست. پدر و مادر سیما، به آمریکا مهاجرت کرده‌اند. سیما مدتی است که درگیر تنهایی و افسردگی است. بعد از رفتن پدر و مادرش او باید او لوازم خانه را بفروشد. تنهایی و پریشانی سیما، رفته رفته روی مهتا، تاثیر می‌گذارد. در تکه‌ای از کتاب می‌خوانیم: «سیما هنوز تصمیمی برای این گلدان‌ها نگرفته. این گلدان‌ها از دوازده سال پیش که پدرش این آپارتمان را خرید این جا بوده‌اند و جزئی از خود آپارتمان‌اند. هر کسی که این آپارتمان را بخرد صاحب این گلدان‌ها هم می‌شود. گلدان‌های سفالی، گلدان‌های بزرگ و کوچک، با گیاه‌های پر شاخ و برگ و سرسبز. گلدان‌های بزرگ‌تر روی بالکن و گلدان‌های کوچک‌تر در گوشه و کنار اتاق پذیرایی، پهلوی شیشۀ پنجرۀ قدی رو به بالکن، روی میزهای کوتاه کنار دیوار. همۀ گلدان‌ها گیاه‌های پر شاخ و برگ و سرسبزی دارند و سیما هنوز هم به آن‌ها آب می‌دهد.» جعفر مدرس صادقی را علاقه‌مندان جدی ادبیات می‌شناسند. او سال‌هاست که می‌نویسد. در کارنامۀ کاری‌اش علاوه بر چند رمان و مجموعه داستان کوتاه، ویرایش برخی از متون کلاسیک فارسی هم به چشم می‌خورد. «گاو خونی» از رمان‌های معروف اوست. او بعد از فعالیت‌های مطبوعاتی در شروع راه، مثل گزارش‌نویسی و نقد و معرفی کتاب، اولین داستان کوتاهش را در ۱۹ سالگی در ماهنامه رودکی منتشر کرد. در آثار مدرس صادقی می‌توان شاهد وقایع و پدیده‌های شگفت‌انگیز بود. او خیلی خود را مقید به واقع‌نمایی نمی‌کند. برخی اعتقاد دارند، جعفر مدرس صادقی نیز از آن دست نویسندگانی است که تحت تاثیر گابریل گارسیا مارکز است. بنابراین شاید بی‌ربط نباشد که برخی از منتقدان و پژوهشگران ادبی تاثیر «صد سال تنهایی»‌ مارکز را در داستان کم‌حجم «بالون مهتا» دیده‌اند و به تحلیل و مقایسه این دو اثر، از منظر ادبیات تطبیقی، نشسته‌اند. از پررنگ‌ترین نقاط اشتراک می‌توان به: میل زیاد به انجام کارهای خارق‌العاده، مایوس شدن و تلخ‌کامی نهایی اشاره کرد. «بالون مهتا»‌ در ۱۲۷ صفحه و ۷ فصل نوشته شده است. بر‌خلاف «گاوخونی» که راوی اول شخص دارد، راوی «بالون مهتا» سوم شخص است. نثر آن با وجود سادگی، کلیشه‌ای و معمولی نیست. شاید خواندن این کتاب کم‌حجم، برای خوانندگانی که می‌خواهند با دنیای داستانی و نثر این نویسنده ایرانی آشنا شوند، خالی از لطف نباشد.

کتاب مذکور شامل هشت مقاله در تاریخ موسیقی است. از این هشت مقاله، شش مقاله به بررسی شاهکارهای موسیقی مختلف پرداخته‌اند. دو مقاله نیز به بررسی یکسانی آثار موسیقی مرتبط با یکدیگر می‌پردازند. یکی از این آثار، آثار بخ برای سازهای ویولن و ویولنسل، و دیگری آخرین کوارتت‌های بتهوون است. این آثار برای نویسنده اهمیت زیادی دارند و به نوعی به زندگی او معنا می‌بخشند و لحظات شاد و خوشایندی را برای او به ارمغان آورده‌اند. کتاب تلاش می‌کند به این سوالات پاسخ دهد: چرا این آثار ساخته شده‌اند؟ بر اساس کدام سنت‌ها، هنرها و تفکرات ساخته شده‌اند؟ چه رابطه‌ای با زندگی و آثار سایر آهنگسازانی که شاهکارهایی خلق کرده‌اند، دارند؟ نوآوری‌های آن‌ها چیست؟ و چه تأثیری بر آهنگسازان آینده داشته‌اند؟