مفاهیم قدیم و اندیشه جدید

رمان «مادرم دوبار گریست»، یکی از مهم‌ترین آثار ابراهیم یونسی است که برای بار نخست در سال 1377 منتشر شد. این رمان، روایتی واقع‌گرایانه از زندگی یک پسر نوجوان کرد است. در این اثر همراه با زندگی و سیر تحول پسر جوان – شیرویه – نگاهی انتقادی به مسائل اجتماعی در فرهنگ ایران شده است. شیرویه فرزند روستا است، روستایی مرزی در حوالی کردستان. پدرش رشیدخان از بزرگان روستا و مادرش گلزار، زنی بزرگ‌منش است. روستا تحت‌نظر پاسگاه مرزی اداره می‌شود و درجه‌داران پاسگاه با چراغ‌سبز رشیدخان هرازچندگاهی به غارت مال و جان و نوامیس روستا دست می‌زنند. شیرویه و مادرش با این رفتار رشیدخان مخالف‌اند و در کشاکش داستان در نهایت منجر به اعدام رشیدخان می‌شوند. پس از مرگ پدر، روزگار مهاجرت و خانه‌به‌دوشی شیرویه و مادرش شروع می‌شود و رمان مسائل اصلی‌اش را پی‌ریزی می‌کند. مسئله‌ی اصلی رمان «مادرم دوباره گریست»، مواجه با جهان بیگانه و امر بیگانه است. اینکه من یا ما که هستیم و بیگانگان چه کسانی هستند. تقابل قومیت‌های مختلف که در یک قرن اخیر بسیار بر شدتش افزوده‌شده است، مسائل مهمی هستند که در زمانه‌ی این روایت از مهم‌ترین مسائل بوده است. شیرویه در شهری جدید با مردمی جدید روبه‌رو می‌شود که حتی با گویش متفاوتی صحبت می‌کنند؛ ولی علی‌رغم دانسته‌هایش این مواجه اصلا ترسناک و عذاب‌آور نیست، بلکه موجب خوشایند این نوجوان و مادرش می‌شود. حتی در ادامه وقتی شیرویه باز به روستایش باز می‌گردد، دیگر حس تعلق خاطر و امنیتی قبلی را ندارد. داستان به‌خوبی با تحول شخصیت شیرویه پیش می‌رود و در یک چرخش جالب در پایان داستان، یک حسن‌ ختام جالب را پیش‌روی مخاطب قرار می‌دهد. ابراهیم یونسی که خود اصالت کرد دارد و مدتی هم جزو مقامات دولتی کردستان بوده با اشراف به موضوعات شهر و دیار خود و خلق روایتی ساختارمند، رمان رئالیستی جالبی خلق کرده که نیم‌نگاهی به موضوعات اجتماعی نیز دارد. یونسی یکی از اولین کسانی است که به آموزش داستان‌نویسی در ایران پرداخت و یکی از اولین کتاب‌ها در این زمینه را منتشر کرد. .

معرفی کتاب داستان شناخت ایران-سیمین دانشور “داستان شناخت ایران” یک مجموعه است که چهار عنوان آن به کوشش جواد اسحاقیان توسط نشر نگاه منتشر شده‌اند. این مجموعه نقد و بررسی آثار محمدعلی جمالزاده، جلال آل‌احمد، سیمین دانشور و احمد محمود را به هدف جلب جریان نقد سالم و بر اساس اصول علمی نقد، به ارمغان می‌آورد. جواد اسحاقیان، با بی‌طرفی و عدم تأثر از هیچگونه تعصب، تنها با استفاده از دیدگاه‌های معتبر نقد ادبی، به نقد آثار جمالزاده، آل‌احمد، سیمین دانشور و احمد محمود می‌پردازد. او از روش نقد نو و بهره‌گیری از آموزه‌های نقادان برجسته جهانی استفاده کرده و تحلیل دقیقی از محتوای آثار نویسندگان به ارمغان می‌آورد. امیدواریم که چاپ این مجموعه، راه‌گشا و راهنمایی برای دوستداران نقد سالم باشد و در آینده، بتوانیم آثار دیگر نویسندگانی که به‌منظور نقد داستان در ایران و سایر کشورهای جهان، به منظور تولید یک نمای رنگارنگ از نقد ادبی عرضه شده‌اند، به‌چاپ برسانیم. جواد اسحاقیان به عنوان مولف این کتاب، در ۳۰ سال گذشته، فعالیت‌های بسیار جدی در حوزه نقد ادبی داشته‌اند و او می‌تواند از معدود نقادان ایرانی باشد که با بی‌طرفی کامل و بر اساس دیدگاه‌های معتبر نقد ادبی، در این چهار کتاب، به نقد آثار جمالزاده، آل‌احمد، سیمین دانشور و احمد محمود پرداخته‌اند. این مجموعه، تمامی داستان‌های نویسندگان را از نظر نقد ادبی در بر گرفته و آن‌ها را به معرض توجه مولف و منتقد قرار داده است. . .