کتاب مقالاتی در جامعه شناسی سیاسی ایران

معرفی کتاب گزیده اشعار فریدون مشیری “گزیده اشعار فریدون مشیری” اثری است که نزدیک به ششصد صفحه از اشعار این شاعر محبوب معاصر را در بردارد. این گزیده که به همت انتشارات نگاه به چاپ رسیده، آثار شاعری را شامل می شود که سرودن را از سال های پر شر و شور نوجوانی آغاز کرد. وی در کنار هم قطارانی نظیر مهدی اخوان ثالث و نادر نادرپور از جمله شاعرانی بود که به شعر قدیم تسلط و احاطه داشت و با مطالعه ی آثار شعرای نامدار کهن، همچون حافظ و سعدی و فردوسی، اشعار آنان را پشتوانه ی بحث و اندیشه پیرامون شعر جدید و نو قرار می داد. ”فریدون مشیری” علاوه بر شعر، علاقه و توجه ویژه ای به موسیقی داشت و همین امر تاثیر زیادی بر آهنگ اشعاری که می سرود، داشته است. زبان شعر او ساده و بی آلایش است و با گرمای منحصر به فرد خود، به خواننده حس همدلی و هم نوایی می دهد. وی سال ها به همین زبان ساده و صمیمی شعر سرود و حاصلش، آثاری خوش آهنگ و دلنواز بود که قلب خواننده را از گرمی و عشق سرشار می ساخت و او را با خود همراه می کرد. مجموعه ی پیش رو تحت عنوان “گزیده اشعار فریدون مشیری”، دفاتر شعر وی را از سال های میانی دهه ی سی هجری شمسی به بعد در برداشته و شامل اشعار و دفترهای “تشنۀ طوفان”، “گناه دریا”، “ابر و کوچه”، “بهار را باور کن”، “از خاموشی”، “ریشه در خاک”، “مروارید مهر”، “آه، باران”، “از دیار آشتی”، “با پنج سخن سرا”، “لحظه ها و احساس”، “آواز آن پرنده غمگین”، “تا صبح تابناک اهورایی”، “از دریچه ماه”، “نوایی هم آهنگ باران” و “دوبیتی ها” می باشد.  

معرفی کتاب شعر زمان ما نصرت رحمانی در اين كتاب سير زمانى و خطىِ اشعارِ نصرت رحمانى بررسى شده است، تقريبآ همه‌ى ويژگى‌هاىِ كمى و كيفىِ اشعار شاعر و تمامى جوانب و عملكردهاى شاعرانه‌ى او را بررسى كرده‌ايم: نحوه‌ىِ سرايشِ اشعار، زبانِ شعرى، درون‌مايه‌ها، تأثيرگيرى و تأثيرگذارى‌ها، بافت و ساخت و شكل و در مجموع نواقص و حركت تكاملى كارهاى شاعر را موردِ توجه قرار داده‌ايم. اشعار شاعر را تا آن‌جا كه مقدور بوده است از لحاظ تاريخى از اولين كتاب (كوچ) تا آخرين (بيوه‌ى سياه) به عنوان نمونه در كتاب ارائه كرده‌ايم. اين كتاب شامل سه قسمت است : قسمت اول: وروديه (دربرگيرنده‌ى تمامىِ جوانبِ كارى شاعر) قسمت دوم: متن (دربرگيرنده‌ى بهترين شعرهاى شاعر) به نظر نگارنده‌ى اين عبارات كتابى كه انتشارات نويد شيراز تحتِ عنوان عشق بر آستانه يا چند و چونى با نصرت رحمانى در ارديبهشت ماه 1388 چاپ كرد و اين كتاب شعر زمان، نصرت رحمانى، تجسّم و تجسّد اشعار و احوال اين شاعرِ گرانقدر است كه در تاريخ ادبيات معاصر، چنانكه افتد و دانى، به او عنايتى شده است : «تلألؤ اين درخشش‌ها گه‌گاه به حدى بود كه برخى از منتقدين را دچار حقد و حسد مى‌ساخت به طورى كه آنان را به دشمنى با نصرت وامى‌داشت و چون بر اثر انتخابِ مردم نمى‌توانستند در مقابلِ شعرِ نصرت موضع‌گيرى خصمانه كنند، ترجيح مى‌دادند كه درباره‌ى كتاب‌هايش سكوت اختيار كنند…»[1]

معرفی کتاب شعر زمان ما هوشنگ ابتهاج «هوشنگ ابتهاج»، بیستمین عنوان از مجموعه‌ی «شعر زمان ما» است. در این عنوان، به شاعر نامی، هوشنگ ابتهاج با تخلص «ه‍. الف. سایه» پرداخته می‌شود و زندگی و آثار این شاعر بررسی می‌شود. کتاب در دو بخش تنظیم شده است: در بخش اول که خود شامل چند قسمت است، نویسنده به بررسی جنبه‌های مختلف زندگی و آثار هوشنگ ابتهاج می‌پردازد. در قسمت اول از این بخش، روایتی کوتاه از زندگی ابتهاج به زبان خودش می‌آید که در آن شاعر به شرح دوران کودکی و محیط خانوادگی خود می‌پردازد و از چندوچون آغاز حرفه‌ی ادبی و شاعری خود سخن می‌گوید. در قسمت‌های دیگر از این بخش، ابتهاج باز به زبان خود شرح اولین دیدارش با استاد شفیعی‌ کدکنی و شهریار را باز می‌گوید و خاطراتی چند از آن‌ها نقل می‌کند. خاطراتی نظیر عادت‌های شهریار و ترجیحات شعری او و ابتهاج و همچنین تجربه‌ی همکاری شعری‌اش با شهریار را نیز نقل می‌کند. قسمت‌هایی از این بخش به نقد و بررسی دفترهای شعر سایه، به‌ویژه «تاسیان» و «شبگیر»، اختصاص دارد و جنبه‌های ساختاری، زبانی و معنایی آن‌ها را یک‌به‌یک و گاه با استناد به قطعه‌ای شعر از این دفترها می‌کاود. شرح‌هایی چند نیز از نقد و تحلیل سایه از موسیقی و رابطه‌ی تنگاتنگ این شاعر با حافظ به‌ میان می‌آید و شعر سایه از وجوه گوناگون بررسی می‌شود. بخش دوم کتاب دارای گزیده‌هایی دربرگیرنده از اشعار ابتهاج است. مجموعه‌ای از غزل‌ها، مثنوی‌ها، رباعی‌ها، چهارپاره‌ها و شعرهای نیمایی سایه در این بخش گردآوری شده‌اند. خواننده می‌تواند در این بخش به‌ویژه معروف‌ترین اشعار ابتهاج را بیاید و همچنین آن قطعه اشعاری را که کم‌تر جایی منتشر شده‌اند. در پایان کتاب، شرحی از تصنیف‌ها و ترانه‌های ابتهاج آمده است و در چند صفحه، تحلیلی از مناسبات اجتماعی، سیاسی، تاریخی، و ... آن‌ها همراه با شرح‌های گوناگون به میان آمده است.