مقالات شمس

شاهنامه کتاب فرهنگ ایران و سند هویّت فرهنگی ما ایرانیان است. از این رو، سازمان «سمت» ضروری دانسته است که ویرایش و گزارش شاهنامه را آن چنانکه در خور این کتاب ارجمند است، در برنامه انتشاراتی خود بگنجاند. کتاب حاضر با نام «نامه باستان» جلد اول از مجموعه ای ده جلدی است که ویرایش و گزارش شاهنامه را از آغاز تا انجام دربر خواهد داشت. در این جلد، از آغاز شاهنامه تا پادشاهی منوچهر ویراسته و شرح گردیده است. مؤلف دانشمند، دکتر میرجلال الدین کزازی در شرح ابیات و تحلیل داستانها، از دانشها و دیدگاههایی چون واژه شناسی، ریشه شناسی، چهره شناسی، اسطوره شناسی، نمادشناسی، سبک شناسی و زیبایی شناسی بهره گرفته است. در زیبایی شناسی، بیتها از دید سه دانش بدیع، بیان و معانی کاویده و بررسی شده است. در سبک شناسی، دگرگونیهای تاریخی زبان در نظر بوده است. در ریشه شناسی، خاستگاه و پیشینه واژگان بررسی شده و کمابیش ریخت پهلوی واژگان به دست داده شده است.  

در مجموعه یافته های باستان شناسی، مهرها جایگاه ویژه ای دارند. در دهه های آغازین قرن بیستم، مهرها بیشتر به دلیل نقش مایه های مختلف با کنده کاریهای متنوع، مورد توجه مورخان هنر و مجموعه داران بوده اند؛ اما در دهه های میانی این قرن نقش باستان ّشناختی آنها و نیز اثر مهرها بر روی گلها اهمیت فزاینده ای پیدا کرده است. در این راستا مهرها و اثر آنها با رویکردهای مختلف باستان شناختی و انسان شناختی بررسی و مطالعه شده است. در گستره جغرافیای فلات بزرگ ایران، پیدایش و پراکنش پدیده استفاده از مهر در جوامع دورانهای پیش از تاریخ و تاریخی، آگاهیهای ارزشمندی در زمینه مالکیت، انتقال اطلاعات، تجارت و فناوری ارائه کرده است؛ این آگاهیها به همراه تجزیه و تحلیل دیگر یافته های باستان شناسی توانسته است ابعاد چندسویه فرهنگهای جوامع باستان فلات ایران را تا حد زیادی روشن سازد. فهرست : پیشگفتار فصل اول: تعاریف و اصطلاحات تخصصی مطالعه و بررسی مهرها فصل دوم: بسترهای پیدایش مهر و مهرسازی و کارکردهای آن در ایران فصل سوم: مهر و مهرسازی در دوران مس سنگی ایران فصل چهارم: مهر و مهرسازی در عصر مفرغ ایران فصل پنجم: مهر و مهرسازی در عصر آهن ایران فصل ششم: مهر و مهرسازی در دورانهای تاریخی ایران