در این کتاب تعريف‌ها و مفهوم فرهنگ: اين پرسش كه "ما" كيستيم و فرهنگِ "ما" كدام است و رفتار و انديشه و زندگانىِ "ما" چگونه مى‏بايد باشد پرسشِ دشوار و تلخ و ترسناكى‏ست كه ذهن‏هاىِ انديشه‏گرترين و حسّاس‏ترين و شريف‏ترين جان‏ها را در ميانِ "ما" به خود مشغول داشته است. و اين‏ها همه در بنياد به پرسش از فرهنگ و ماهيّتِ آن بازمى‏گردد، پرسشى كه تاكنون در ميانِ "ما" با ديدِ علمى و فلسفى چنان كه بايد طرح نشده، و زبانِ ما هنوز چنان‏كه بايد آماده‏ى گفتار درباره‏ى آن نيست. اين دفتر دست‏آوردِ كارهاى پراكنده‏ى داريوش آشورى در اين سه دهه درباره‏ىِ اين موضوع است.

کتاب باغ همساي:  اثر خوليو مندس، نويسنده ميان‌مايه شيليايي كه شاهد كودتاي پينوشه بوده و چند روزي هم طعم زندان رژيم كودتا را چشيده، خود را به اسپانيا مي‌رساند تا بنشيند و بر اساس آن تجربه يكتا رماني بنويسد كه گوي سبقت از همه نويسندگان دوره شكوفايي بربايد. اما زندگي ملال‌آور و خفت‌بار در اين تبعيد خودخواسته و نيز پريشان‌ذهني حاصل از دلبستگي به وطن و مادري محتضر و پسري سركش و بيگانه با پدر، روز به روز او را از تحقق اين روياي پرشكوه دورتر مي‌كند. در اين دوزخ بي‌بار و بر تنها مايه دلخوشي او باغ سبز و خرم همسايه است كه از پنجره اتاقش تماشا مي‌كند و آن‌چه در آن باغ مي‌گذرد يگانه صحنه چشم‌نواز و خيال‌انگيز براي اين مرد سودايي است. اما اين روايت ساده واقع‌گرايانه از زندگي نويسنده سرخورده و تبعيدي، ناگهان با چرخشي نامنتظر در فصل آخر همه دانسته‌هاي خواننده را آماج ترديد مي‌كند و شالوده رمان را در هم مي‌ريزيد. خوسه دونوسو كه استاد بي‌بديل كندوكاو در ذهن و روان آدمي است اين رمان را عرصه برخورد ميان رمان دوره شكوفايي و رمان بعد از شكوفايي كرده است.