موسای میکل آنژ

در کتاب "صلیب و صلابت: داستان زندگی حلاج"، سید یحیی یثربی با استفاده از سبک نثری ساده و قابل فهم، زندگی یکی از بزرگ‌ترین عارفان ایرانی، محسوب به منابع تاریخی معتبر، به گونه‌ای داستانی روایت کرده است. در این کتاب، نویسنده با تکیه بر منابع تاریخی و منابع معتبر، دیدگاه عرفانی و نگاهی به جنبه‌های سیاسی را ترکیب کرده و داستان حلاج را به نگاهی امروزی می‌آورد. سید یحیی یثربی در نگارش این کتاب از آثار حلاج و همچنین تحقیقات و بررسی‌های پژوهشگرانی مانند لویی ماسینیون استفاده کرده است. اشعاری که در این کتاب آورده شده، نقل قول‌های عربی از منصور حلاج هستند که توسط یثربی به فارسی ترجمه شده‌اند. حسین بن منصور حلاج با نام اصلی ابوالمغیث عبدالله بن ابی طاهر در سال 244 هجری قمری به دنیا آمد. او یکی از معروف‌ترین عارفان و شاعران قرن سوم هجری بود. افکار و عقاید او به گونه‌ای بود که به عنوان کفر و انحراف از عقاید اسلامی در آن زمان شناخته می‌شد. به همین دلیل، تکفیرش صادر شد. در سال 309 هجری قمری، به دستور حاکم وقت بغداد، به جرم کفر و انحراف از اعتقادات، پس از شلاق و شکنجه عمومی، به دار آویخته و پس از آن پیکر او سلاخی و سوزانده شد. این عارف بزرگ به خاطر افکار و نظریات خود، تا ابعاد چشمگیری از ادبیات و شعر فارسی تأثیرگذار بوده است. شاعران معروفی همچون حافظ، سعدی، مولوی، عطار و سایران نیز از او الهام گرفته‌اند و شعرهایی به او اختصاص داده‌اند.