موسی و يکتاپرستی

کتاب حاضر پس از دیباچه به زندگی نامه و عرفان جنید بغدادی از عرفای قرن سوّم هجری قمری اختصاص دارد. در این بخش، زندگی، استادان، اقران، شاگردان، اوضاع اجتماعی، فرهنگی و سیاسی، نگرش جنید درباره ی تصوّف و عرفان، ویژگی های مکتب عرفانی جنید، محنت ها، سخنان بزرگان درباره او، احوال قطعة رانیه و شرح تیجانی و آثار او بیان شده است. در بخش سوم مجموعه متونی که به «رسایل جنید» شهرت دارد و «علی حسن عبد القاهر» آنها را جمع آوری و تصحیح کرده و ترجمه شده و در بخش چهارم، سخنان و تعالیم و نظرگاه های ایشان آمده است. گفتنی است نقش محوری جنید به دلیل روش میانه ای که در سلوک خویش داشت و سخنانی که سنجیده و اصولی بر زبان می آورد، پیروی و تبعیتی که از قرآن و سنّت داشت، همه و همه به او شخصیتی قابل اعتماد بخشیده و به نحوی که هرگز شطحیاتی از او روایت نکرده اند. عرفان جنید دو ویژگی شگرف را در یک زمان در خود دارد: نخست آن که ارجمندترین معانی را در بستر تجربیات روحانی بر عرفان اسلامی افزوده است، و دیگر آن که به دلیل حساسیت های موجود در کاربرد کنایات و اشارات و لطایف، بسیار باریک عمل می کند.